حذف 2 صفر یا 4 صفر از پول ملی!
عصر بانک؛ در بیانیههای بانک مرکزی عنوان شد که با حذف 4 صفر، تومان جایگزین ریال میشود و هر واحد تومان شامل 100 ریال است که این موضوع کمتر موردتوجه قرار گرفت.
بنابراین در عمل دو صفر از پول ملی حذف میشود و نه 4 صفر! چون با در نظر گرفتن اجزای 100 ریالی برای تومان عملا 2صفر دیگر در چرخه مبادلات باقی میماند. بهخوبی میدانیم که ریال فعلی (100 دینار!) و تومان فعلی (10 ریال) با ارزش اسمیشان مدتهاست از محاسبات روزمره اقتصاد عملا حذف شدهاند و وجود خارجی ندارند. شاید در 10 سال گذشته هیچکدام از ما یک ریالی یا دو ریالی (برای تلفن همگانی) یا اسکناس 100 ریالی (10 تومانی!) را ندیدهایم. یعنی ریال و تومان رسمی مدتهاست که از سیستم پرداخت کشور عملا حذف شده و در بین سکههای رایج فعلی، سکه کمتر از هزار ریالی یافت نمیشود. به این ترتیب عملا ریال و تومان از سیستم پرداختهای کشور حذف شده و جز در صورتحسابها اثری از آن نمیتوان یافت! با پیشنهاد جدید بانک مرکزی موضوع حذف ریال و تومان از پرداختهای کشور رسمیت مییابد و 2 صفر از پول ملی که عملا حذف شده بود واقعیت مییابد و تومان جدید معادل 10هزار ریال قدیم و ریال جدید معادل 100 ریال قدیم جایگزین واحد پول قبلی میشود. با توجه به تقسیمبندی هر تومان جدید به 100 ریال جدید آنچه عملا اتفاق میافتد حذف 2صفر است و حذف 4 صفر اتفاق نیفتاده است. در چنین صورتی موضوع رند شدن قیمتها بهطرف بالا و افزایش سطح عمومی قیمتها و تورم ناشی از حذف 2 صفر بسیار کمتر خواهد بود.
اگر بانک مرکزی موضوع حذف 2 صفر را بهجای حذف 4 صفر مطرح میکرد با مخالفتهای کمتری روبهرو میشد.
بهعبارت دیگر حذف 2صفر رسمیت بخشیدن به واقعیت حذف ریال و تومان با ارزش فعلی از چرخه مبادلات است که در 10 سال گذشته عملا حذف شده بودند. بدیهی است که بحث پیشنیازهای حذف 2 صفر و اصلاح نظام پولی و بانکی کشور و هزینههای این اقدام همچنان پابرجاست.
دکتر لطفعلی بخشی
/دنیای اقتصاد