لزوم توسعه زیرساختهای صکوک بدهی
عصر بانک؛ به گزارش روابط عمومی بانک توسعه صادرات به نقل از پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز،عضو هیات مدیره این بانک و استاد دانشگاه امام صادق (ع) روز گذشته در نشست هم اندیشی بانکداری اسلامی در همایش سالانه پولی و ارزی گفت: در طراحی ابزارهای اسلامی به‌منظور تحقق بانکداری اسلامی در نظام مالی کشور لازم است بانک مرکزی از هم‌اکنون به فکر توسعه زیرساخت‌ها به‌منظور بهره‌برداری از صکوک بدهی در بازار پول باشد.
دکتر حسین عیوضلو افزود: ضرورت دارد مفهوم قرض در بانکداری نوین با مفهوم آن در منابع فقه اسلامی مقایسه شود و دلالت‌های مرتبط با آن استخراج شود.
وی افزود: بانکداری اسلامی را نباید معادل بانکداری بدون ربا در نظر گرفت. زیرا در بانکداری بدون ربا تأکید صرفاً به رعایت حداقل‌های فقهی است، اما در بانکداری اسلامی به مباحث دیگری همچون رعایت حق و عدل توجه می‌شود.
عیوضلو تصریح کرد: در بانکداری اسلامی به معیارهای فرا فقهی مانند عدالت و اخلاق توجه شده و توجه صرف به حداقل‌های فقهی در توسعه بانکداری اسلامی امر مطلوبی نیست و می‌تواند در آینده به لحاظ مفاد قراردادهای بانکی و تعامل در سطح بین الملل مشکلاتی برای نظام بانکی کشور ایجاد کند.
وی در ادامه با تأکید بر اهمیت مفهوم مشارکت در سود و زیان گفت: مشارکت در سود و زیان ازجمله مباحث اساسی در حوزه بانکداری اسلامی بوده و لازم است بیشتر موردتوجه قرار گیرد. این مهم امروزه به صورت "مشارکت در ریسک" از سوی دکتر میرآخور صاحب نظر ارشد بانکداری اسلامی مطرح است.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق (ع) خاطرنشان کرد: در تمام عقود اسلامی نیز همواره سطوحی از ریسک وجود دارد که نمی‌توان از آن غافل بود. به‌عنوان‌مثال، در عقد فروش اقساطی الزامی است کالایی از فروشنده کالا به‌صورت نقد خریداری‌شده و به‌صورت اقساطی به مشتری فروخته شود.
وی یادآور شد: در عقد اجاره به‌شرط تملیک نیز لازم است حتماً کالایی وجود داشته باشد و بانک ابتدا کالا را از تولیدکننده خریداری کرده و سپس به مشتری اجاره به‌شرط تملیک دهد.
عیوضلو افزود: در این معامله نیز سطوحی از ریسک همواره وجود خواهد داشت که نمی‌توان نسبت به آن بی‌تفاوت بود. در عقد سلف نیز بانک نسبت به پیش‌خرید محصولات آتی تولیدکنندگان اقدام کرده و از همین مسیر وارد بخش واقعی اقتصاد می‌شود.
ایشان تأکید کرد : مسأله مهمتر نحوه قیمت گذاری صکوک بدهی است که براساس آموزه های اقتصاد اسلامی حتما" باید براساس عملکرد بخش واقعی اقتصاد و بازدهی موضوع قراردادها تعیین شود و این موضوع نباید با موضوع تعیین نرخ سیاستی در مبحث سیاستگزاری پول خلط شود.
وی در ادامه به‌ضرورت بررسی ابعاد غیرفقهی در طراحی ابزارهای اسلامی پرداخت و تأکید کرد: رابطه فقهی طرفین یک قرارداد صرفاً بخشی از مسئله طراحی ابزارهای اسلامی بوده و الزامی است به سایر ابعاد مرتبط با آن مانند ابعاد حقوقی، مالیاتی، حسابداری و نظارتی توجه شود.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق (ع)، در پایان تأکید کرد: در حال حاضر زیرساختهای مرتبط با انتشار اوراق در بازار سرمایه به میزان کافی فراهم است؛ اما در بازار پول این دسته از زیرساخت‌ها به میزان کافی فراهم نبوده و لازم است بانک مرکزی از هم‌اکنون به فکر توسعه زیرساختهای مرتبط جهت استفاده از صکوک بدهی در بازار پول باشد.