جدیدترین راهکارهای پرداخت خُرد شهری توسن سها
شرکت توسن‌سها با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های فناوری اطلاعات توانسته نگاهی مدرن به سامانه‌های مربوط به حوزه حمل و نقل عمومی داشته باشد و فرصت‌های جدید را با راهکارهای جدید پرداخت شهری فراهم آورد تا ما نیز در کشورمان شاهد پیامدهای مثبت این راهکارها از جمله یکپارچگی مدیریت پرداخت سامانه‌های حمل و نقل عمومی باشیم.
توسن سها تاکنون با به موفقیت رساندن چندین پروژه پرداخت الکترونیک در شهرهای مختلف توانسته گام‌های بزرگی را در راستای مدیریت بهینه پرداخت خرد شهری در کشور بردارد. در همین رابطه و در ادامه گفت‌و‌گوی قبلی عصر بانک با جعفر پشامی، مدیرعامل توسن سها با موضوع “در توسن سها چه خبر است؟” ، برای آشنایی بیشتر با راهکارهای جدید توسن‌سها در حوزه پرداخت الکترونیک حمل و نقل عمومی از جمله شارژ روی گیت و پرداخت بلیت اتوبوس برای اولین بار از طریق QRکد ، با او به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید:
نگاهی به آخرین پروژه‌های شرکت توسن‌سها
پشامی در بخش دوم گفت‌وگو از آخرین اقدامات این شرکت در حوزه بلیت افزار گفت. او ضمن تاکید بر اینکه توسن سها توانسته شبکه پذیرندگی گسترده‌ای را برای شارژ بلیت‌های حمل‌ونقل حوزه شهری در استان‌های مشهد و تهران ایجاد کند، بیان داشت: «به تازگی زیرساخت کیف پول ایزی‌پی را گسترش دادیم تا مسافران از طریق اینترنت، کارت بلیت خود را شارژ کنند و دیگر احتیاجی به مراجعه حضوری به باجه‌ها نداشته باشند. اپلیکیشن ایزی‌پی در حال حاضر بیش از 800هزار کاربر ثبت نام شده دارد و در حال حاضر سرویس‌هایی همانند خرید بلیت تک‌نفره سفره مترو، شارژ کارت بلیت به صورت اینترنتی، پرداخت عوارض طرح ترافیک، قبض و خرید شارژ را ارائه می‌کند. در واقع با توسعه زیرساخت کیف پول ایزی‌پی به تجربه توسعه راهکارهایی دست پیدا کردیم تا وابستگی پروژه‌های بلیت افزار شهری را به باجه‌های فروش کاهش دهیم.»
او ادامه داد: «می‌توانیم باجه را به طور کامل حذف کنیم تا مردم بتوانند با روش‌های شارژ از طریق اینترنت، اپلیکیشن یا حتی تعریف حساب پشتیبان بانکی که با روش‌های برداشت مستقیم از حساب انجام می‌شود کیف پول خود را شارژ کنند تا دیگر حتی نیازی به شارژ کارت بلیت نداشته باشند.»
برچسب شارژ روی گیت
مدیر عامل توسن سها در رابطه با پروژه جدیدی که این شرکت با همکاری سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات، موفق به پیاده‌سازی آن شده است صحبت کرد.
او با اشاره به اینکه هم‌اکنون بر روی گیت‌های مترو برچسب شارژ نصب شده، نحوه کار این برچسب را این‌گونه توضیح داد: «مسافران برای استفاده از برچسب شارژ روی گیت باید ابتدا در اپلیکیشن ایزی پی، کیف پول خود را شارژ و سپس شماره سریال کارت مترو را به کیف پول لینک کنند. بعد از انجام این مراحل تا زمانی که کیف پول مسافر موجودی داشته باشد؛ کارت بلیت به صورت خودکار روی گیت شارژ می‌شود و دیگر نیاز به مراجعه به هیچ دستگاه شارژی نیست. این طرح در حال حاضر در مرحله آزمایشی قرار دارد و در مقیاس محدود عملیاتی شده است. به زودی بعد از اینکه تست‌های عملیاتی مربوط به آن تمام شود اطلاع‌رسانی خواهیم کرد تا مردم بتوانند از مزایایی این طرح بهره‌مند شوند.»
مدیر عامل توسن سها در پاسخ به این سؤال که آیا راهکار برچسب شارژ روی گیت را می‌توان در اختیار سایر اپلیکیشن‌ها قرار داد یا خیر، گفت: «طبق توافقی که با سازمان فناوری اطلاعات داشتیم، قرار شد ابتدا این سرویس را بر روی اپلیکیشن ایزی پی پیاده کنیم. برای شارژ روی گیت نیاز است کاربران کیف پولی داشته باشند که کارت روی آن لینک شده باشد. این زیرساخت مستقل از اپلیکیشن طراحی شده است و اپلیکیشن‌های دیگر نیز می‌توانند هم پذیرندگی داشته باشند و به این زیرساخت متصل شوند تا بتوانند سرویس شارژ روی گیت را ارائه بدهند، اما در حال حاضر چون این سرویس هنوز کامل نشده، نمی‌توانیم آن را در اختیار سایر اپلیکیشن‌ها قرار دهیم.»
به گفته پشامی از طریق کیف پول به طور مستقیم نمی‌توان کارت مترو را شارژ کرد. به این دلیل که کارت مترو آفلاین است و مبلغ شارژ کارت در تراشه‌ای که روی آن تعبیه شده ذخیره می‌شود. او در این باره بیشتر توضیح داد: «در حال حاضر توانسته‌ایم کارت بلیت را با کیف پول لینک کنیم؛ اما لازم است که این کارت در یک نقطه با یک ریدر فیزیکی تماس داشته باشد. برای شارژ بلیت، از تکنولوژی NFC موبایلی نیز می‌توان بهره برد اما روش شارژ روی گیت راهکار مناسب‌تر و آسان‌تری است؛ زیرا زمانی که مسافر با زدن کارت از گیت مترو عبور می‌کند، همزمان از شارژ کارت او کسر می‌شود و اگر کیف پول او موجودی داشته باشد مجدداً کارت شارژ خواهد شد. این کار تجربه کاربری بهتری را به مشتری منتقل می‌کند.»
پرداخت از طریق QR کد
در حاشیه همایش تهران هوشمند که آذرماه امسال برگزار شد، شرکت توسن سها از یکی دیگر از راهکارهای جدید خود در حوزه پرداخت الکترونیک (اتوبوس و مترو) از طریق پرداخت با QR کد رونمایی کرد. پشامی با اشاره به این راهکار بیان داشت: «به تکنولوژی دست پیدا کردیم که به صورت آنلاین تراکنش‌ها را مطابق با استاندارهای حوزه حمل‌ونقل (زمان استاندارد برای انجام این تراکنش‌ها زیر 500 میلی ثانیه است) انجام می‌دهد.»
او با تاکید بر اینکه راهکار QR کد به صورت آنلاین عمل می‌کند، افزود: «پرداخت QR کد در مترو از گذشته وجود داشته اما برای اولین بار در ایران است که از این راهکار برای ارائه سرویس در اتوبوس استفاده می‌کنیم.»
طبق گفته پشامی پرداخت از طریق QR کد از طریق اپلیکیشن‌هایی همانند “شاپ” و “تهران من” انجام می‌شود، او در این رابطه افزود: «طبق توافقی که با سازمان فناوری اطلاعات داشتیم به تدریج امکان ارائه این راهکار و سایر راهکارها را در دیگر اپلیکیشن‌ها فراهم خواهیم کرد. در حال حاضر تمامی اپلیکیشن‌هایی که از کیف پول ایزی پی استفاده می‌کنند می‌توانند سرویس فروش بلیت تک سفره مترو و اتوبوس را داشته باشند و به مردم ارائه دهند.»
مدیر عامل توسن سها در رابطه با مزیت‌های راهکار پرداخت آنلاین از طریق QR کد، گفت: «بخشی از تراکنش‌های رانندگان بخش خصوصی و دولتی به دلیل آفلاین بودن همواره در طی انجام فرایند انتقال تراکنش‌ها از ترمینال به سرورهای مرکزی با تأخیر انجام شده یا ناپدید می‌شود. این نوع از تراکنش‌ها را با دشواری زیاد می‌توان بازیابی کرد. این مساله باعث شده به پروژه‌های کارفرمایان بخش دولتی و خصوصی خسارت مالی وارد شود. همچنین به دلیل اینکه تراکنش‌های آفلاین گزارش در لحظه (RealTime) ندارند نمی‌توانیم در هر زمانی که بخواهیم از وضعیت عملکرد سامانه های حمل و نقل اطلاع پیدا کنیم.»
به عقیده مدیر عامل توسن سها اگر مردم به استفاده از اپلیکشن‌های موبایلی برای شارژ کردن بلیت ترغیب شوند مراجعه به باجه‌ها کم می‌شود و در نتیجه نیاز به نیروی انسانی و باجه‌ها کاهش پیدا می‌کند. او در این رابطه بیان کرد: «خوشبختانه توانستیم طی سه سال به گونه‌ای فرهنگ‌سازی کنیم که نزدیک به دو سوم دارندگان کارت بلیت استان تهران و یک سوم دارندگان این کارت‌ها در استان مشهد (طی دو سال) از دستگاه‌های خودکار برای شارژ کردن کارت‌شان استفاده کنند. گام بعدی ما در فرهنگ‌سازی این است که دستگاه‌های شارژ خودکار را حذف کنیم تا مسافران غیرحضوری از طریق اپلیکیشن موبایل بلیت خود را شارژ کنند.»
او در پاسخ به این سؤال که چرا در رابطه با سرویس‌های پرداختی حوزه حمل‌ونقل، تبلیغات گسترده انجام نمی‌شود تا شهروندان بتوانند از خدمات این سرویس‌ها آگاه شوند، گفت: «ما بخش خصوصی هستیم و انتظار داریم شهرداری تهران برای فرهنگ‌سازی به ما کمک کنند. با این حال طی این سال‌ها با استفاده از تبلیغات در داخل مترو توانسته‌ایم مسافران دائمی مترو را از خدمات سرویس‌های ارائه شده مطلع کنیم.»
مانی‌تک
پروژه دیگری که توسط توسن سها پیاده‌سازی شده است. مانی‌تک نام دارد. پشامی در این رابطه توضیح داد: «مدیریت خودپردازهای مستقل و امن بانکی در این پروژه به ما سپرده شده است. در واقع خودپردازهای مستقل متعلق به اشخاص است. پول گذاری در این دستگاه‌ها توسط خود افراد انجام می‌شود. مسئولیت ما این است که سرویس‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری این خودپردازها را گارانتی کنیم و امکان اتصال سرویس‌شان را به شبکه بانکی را فراهم سازیم.»
کلان داده‌های توسن سها
پشامی در ادامه با اشاره به نقشی که کلان‌داده‌ها در موفقیت پروژه‌های توسن سها داشته‌اند گفت: «از زمانی که پروژه بلیت الکترونیکی استان تهران در سال 90 به توسن سها واگذار شد، این شرکت توانسته با موفقیت هشت میلیارد تراکنش معتبر را تسویه کند. همین امر باعث شده منبع خوبی از کلان داده‌ها داشته باشیم که عمدتاً از آنها برای انجام فعالیت‌های مانیتورینگ و مدیریت سرویس‌هایمان استفاده می‌کنیم. در واقع این کلان داده‌ها به سه دسته تقسیم می‌شود؛ دسته اول گذشته‌نگر هستند. برای مثال با ارائه گزارش‌های تحلیلی می‌توانند به اطلاع از چگونگی شرایط یک پذیرنده در گذشته کمک کنند. ارائه گزارش‌های مالی نیز یکی دیگر از کاربردهای این دسته است.»
مدیر عامل توسن سها با اشاره به دسته دوم کلان داده‌ها آنها را مربوط به زمان حال دانست و افزود: «از طریق این دسته به صورت آنلاین می‌توانیم از چگونگی شرایط دستگاه‌ها، باجه‌های شارژ و کاربران کارت‌های بلیت، مطلع شویم. این دسته از داده‌ها در حوزه مدیریت سرویس بسیار ارزشمند هستند.»
او با تاکید بر اینکه دسته سوم کلان داده‌ها می‌تواند به پیش‌بینی آینده کمک کند، گفت: «برای مثال می‌توان پیش‌بینی کرد که یک ترمینال در هر روز از هفته باید چند تراکنش داشته باشد. اگر اختلاف فاحشی با تعداد تراکنش‌های پیش‌بینی شده داشته باشد سیستم‌های ما متوجه خواهند شد که مشکلی برای ترمینال ایجاد شده است. در واقع پیش‌بینی دقیقی از عملکرد شبکه حمل‌ونقل در روزهای تعطیل، نیمه تعطیل و آلودگی هوا داریم. در حال حاضر از داده‌های به دست آمده به اندازه‌ای که نیاز داشتیم استفاده کرده‌ایم، اما این زیرساخت امکان رشد بیشتر در آینده را دارد و می تواند در جهت ارتقای حوزه مدیریت شهری و شهر هوشمند بکار گرفته شود.»