آیا شیوع کرونا باعث رونق پرداخت‌های بدون کارت و بانکداری بدون شعبه می‌شود؟
تغییر در مراودات بانکی و نقل و انتقالات پولی یکی از موضوعاتی است که این روزها مردم با آن سر و کار دارند؛ به نحوی که مراجعات به بانک‌ها به نسبت گذشته کمتر شده و اغلب افراد تلاش می‌کنند تا از ابزارهای غیرحضوری و در قالب بانکداری الکترونیکی، نقل و انتقالات پولی خود را هم انجام دهند. در این میان، بانک مرکزی نیز به بانک‌ها توصیه کرده تا حتی‌الامکان به دلیل احتمال شیوع بالای ویروس کرونا از طریق اسکناس، از دریافت و پرداخت وجه نقد خودداری کرده و یا حداقل، باجه‌ای مخصوص برای این کار تعبیه کنند تا محیطی جدا با رعایت ایمنی کامل از سوی کارمندان بانکی، پیش روی مردم قرار گیرد.
از سوی دیگر، حتی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و مغازه‌ها نیز، مراودات مالی از اسکناس به سمت دستگاه‌های کارتخوان سوق پیدا کرده و اکنون دیگر حتی پزشکانی هم که تا پیش از این، از ترس دادن مالیات، از استفاده از کارتخوان سر باز می‌زدند هم، رو به استفاده از کارتخوان و حذف پول نقد آورده‌اند.
بر این اساس بانک مرکزی نیز طی روزهای گذشته، بخشنامه‌ای را صادر کرده که بر مبنای آن، به مردم توصیه شده تا حتی الامکان علاوه بر اینکه پرداخت‌های خود را بدون حضور وجه نقد انجام می‌دهند، حتی به دلیل احتمال شیوع ویروس کرونا از طریق کارت‌های بانکی، به پرداخت‌های موبایلی روی آورند. در واقع، بانک مرکزی تلاش کرده تا با توجه به سلامت مردم، این توصیه‌ها را به نحوی داشته باشد که مردم ترغیب به پرداخت‌های بدون حضور کارت شوند.
ابراهیم سوادی نژاد، کارشناس حوزه پرداخت الکترونیکی می‌گوید: بانک مرکزی طی روزهای گذشته، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و مقررات را برای کاهش شیوع ویروس کرونا در سطح شعب و در حوزه نقل و انتقالات پولی خرد در سطح جامعه مطرح کرده است. بر این اساس علاوه بر اینکه تدابیری از جمله افزایش سطح وجه قابل انتقال از طریق دستگاه‌های خودپرداز از سه میلیون تومان به ده میلیون تومان را ابلاغ کرده، از شعب خواسته تا حتی الامکان از دریافت و پرداخت وجوه نقد، فاصله بگیرند یا حتی باجه‌های مخصوص بر ای این کار داشته باشند.
وی افزود: در این میان، این حوزه از تدابیر حتی به پرداخت‌های خرد بدون کارت در نقاط مختلف از جمله تاکسی یا مراودات پرداخت‌های خرد نیز کشیده شده و بانک مرکزی تلاش کرده تا این حوزه را نیز در روزهای شیوع کرونا، رواج داده و به مردم معرفی کند؛ اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا بانک مرکزی قرار است با شرکت‌های واسط بین مشتریان و بانک‌ها کار را پیش برد یا اینکه قرار است از سایر ظرفیت‌ها نیز استفاده نماید.
آینده تراکنش‌ها؛ پرداخت‌های بدون تماس
سوادی نژاد گفت: در این میان خدماتی نیز از سوی برخی شرکت‌ها هم اکنون فعال شده که از طریق QR CODE یا پرداخت‌های بدون کارت در فضای نقل و انتقالات پولی بهره می‌گیرند و طی ماه‌های گذشته توانسته در حوزه پرداخت‌های خرد از جمله تاکسی‌ها فعال شود؛ بنابراین مردم نیز با این خدمات تا حدودی آشنا هستند و اکنون که موضوع شیوع بیماری کرونا مطرح شده است، خیلی از مردم به این شیوه‌ها اقبال بیشتری نشان داده و به جای اینکه از کارت بانکی خود برای پرداخت استفاده کنند، از گوشی خود که یک وسیله شخصی و ایمن در این شرایط است، بهره‌برداری می‌کنند.
این کارشناس حوزه پرداخت الکترونیکی خاطرنشان کرد: اکنون زمان مناسبی است که بانک مرکزی این مقوله را به صورت کامل در میان مشتریان جا بیندازد و حتی زمینه‌ای را فراهم کند که بعد از اتمام دوره شیوع ویروس کرونا، مردم عادت کنند که از این ابزارها به نحو گسترده‌تری بهره گیرند؛ چراکه به هر حال همه زمان‌ها، اسکناس به عنوان یکی از آلوده‌ترین موارد به شمار آمده و منجر به انتقال بیماری‌های متعدد می‌شود.
وی اظهار داشت: بر این اساس بانک مرکزی باید از تمامی بازیگران در بازار درخواست کند که در این موضوع و گسترش استفاده از آن در میان مردم مشارکت کرده و با توجه به اینکه هم اکنون نیز یکسری از تمهیداتی در نظر گرفته شده تا استفاده از این روش‌ها را در میان مردم اطلاع رسانی کند، آن را در جامعه نهادینه کرده و مردم به جای اینکه از کارت‌های بانکی خود در پرداخت‌های خرد استفاده کنند، از QR CODEها که به راحتی بر روی گوشی موبایل آنها فعال شده و قابل استفاده است، بهره گیرند.
سوادی نژاد گفت: بانک مرکزی اکنون باید با اصلاح کارمزدهایی که البته هزینه‌ای را به مردم تحمیل نخواهد کرد، زمینه را برای ایجاد انگیزه در بین شرکت‌های ارائه دهنده این خدمات بالا ببرد؛ اما نباید به این سمت حرکت کنیم که باز هم 12 شرکت پرداخت دست به کار شده و فقط آنها ارائه دهنده خدمات باشند، بلکه باید بازیگران را هم بیشتر کرد تا بتوان در این فضا، رقابت را بالا برد و خدمات را با کیفیت بالاتر و قیمت مناسب‌تر در اختیار مردم قرار داد.
وی افزود: هم اکنون شرکت‌های ارائه دهنده خدمات از طریق بستر QR CODE کارمزدی از کاربر یا پذیرنده اخذ نمی‌کنند؛ این در حالی است که عملکرد این نوع پرداخت‌ها بر بستر آفلاین است و مشکلی هم برای مردم در شرایط نبود اینترنت ایجاد نمی‌کند. به هر حال مردم باید این واقعیت را درک کنند که استفاده از روش‌های پرداخت بدون کارت کاملاً به نفع آنها است و می‌تواند از بیماری‌های مختلف آنها را به دور بدارد.
/ مهر