تعامل بین سازمانی حلقه گم شده بانکداری دیجیتال ایران
بخش مالی از مهمترین ارکان زیربنایی در اقتصاد هر کشوری به شمار می‌رود. به باور تحلیلگران، ایجاد قوانین بالادستی و رگولاتوری در حوزه روندهای جدید بانکی مثل احراز هویت، امضای دیجیتال، بلاک چین و کیف پول و همراهی همه بازیگران داخل و خارج صنعت با یکدیگر اهمیت زیادی در تسهیل کسب و کارهای بانکی و فین‌تکی دارد و موجب شفاف سازی، کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت و عملکرد در ارائه خدمات می‌شود، اما متاسفانه هنوز در کشور با خلاهایی در این زمینه‌ها رو به رو هستیم. بانکداری باز در کشور آن‌چنان‌که باید هنوز شکل نگرفته و ازآنجایی‌که اجرای این روند نقش کلیدی در توسعه کسب‌وکارهای فین تکی دارد بر همین اساس رفع موانع اجرایی بانکداری باز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین منظور برای بررسی این موضوعات با مرتضی ترک تبریزی، عضو هیئت مدیره بانک تجارت به گفت‌و گو نشستیم که شما را به خواندن آن دعوت می‌کنیم:
مرتضی ترک تبریزی در ابتدای صحبت‌های خود در زمینه مهمترین چالش‌های موجود در استفاده از این فناوری، گفت:« زیرساخت‌های زیادی در حوزه تکنولوژی های مالی در کشور آماده شده است ولی همچنان در تعامل بین نهادها و سازمان‌ها برای عملیاتی سازی پروژه های دیجیتالی با مشکل رو به رو هستیم. امضای دیجیتال از سال ۸۳ در سازمان توسعه تجارت شکل گرفت ولی هنوز فراگیر نشده است ضمن آن که شاهد اختلاف‌هایی در نهادهای بالا دستی هستیم که مطمئنا ضررهای زیادی را برای کشور ایجاد کرده است. مستند‌های کیف پول و تسهیلات یار و پرداخت یار ماه هاست ابلاغ شده اما رونقی ندارد و این عدم رونق به ضعف ارتباطات بالا دستی و شاید در دیده نشدن منافع همه ذینفعان برمی‌گردد وگرنه همه سازمان‌ها در کشور اقدامات مکانیزاسیون درون سازمانی خود را کمابیش انجام داده‌اند یا در مرحله اجرا دارند».
انجام کار تحولی نیازمند اخلاق تحولی است
وی افزود: «در حوزه بانکی هجوم تکنولوژی‌ها و عطش استفاده از آن، هم در حوزه های زیر ساختی مثل امضای دیجیتال، بلاک چین، رمز ارز، احراز هویت و همچنین در حوزه‌های بالاتر مانند اینترنت اشیا و شبکه‌های اجتماعی و کیف پول و وام‌های خُرد و فرد به فرد، توکنایز کردن و خیلی موارد دیگر، همه نیازمند رگوله شدن و سینک شدن با قوانین بالادستی هستند تا موجب شفاف سازی، کاهش هزینه‌ها و ارائه خدمات پر سرعت و حرکت به سمت اقتصاد هوشمند شوند، لیکن طولانی شدن این امور موجب سرخوردگی بازیگران صنعت شده است و این فقط با تعامل و ایجاد فرآیند بین حکمرانان بالا دستی امکان پذیر است. سالها است که در کشور به دنبال موضوع حکمرانی و مدیریت داده هستیم. برنامه‌ها و سمینارهای مختلف هم تدارک دیده‌ایم اما هنوز مشکل پابرجاست و این موضوع از مباحث اساسی و بازدارندگی بالاست».
عضو هیئت مدیره بانک تجارت در ادامه صحبت‌های گفت: « در حال حاضر چند بانک احراز هویت غیرحضوری انجام می‌دهند، اما سند بالادستی در این زمینه وجود ندارد و این بدین معنی است که با نگرانی یک سری کارها انجام می‌شود و اگر اتفاقی در این زمینه بیفتد، رگولاتور ناظر می‌تواند ادعا کند که بدون سند نباید این کار انجام می‌گرفت، در صورتی‌که اینها ستون های دیجیتال بانکینگ است و باعث شفاف سازی و کاهش هزینه‌ها و سرعت در خدمات می‌شود.»
به گفته وی: «یکی از موضوعات مهم بحث ایجاد و اجازه حرکت به کلونی‌هایی جدا از بخش دولتی است که به سرعت، با نگاه سیستمی، کل نگر و تحول گرایانه بتوانند برای ایجاد تغییر حرکت نمایند. بانکداری باز با استفاده از این موجودیت‌ها می تواند حرکت کند و تحول ایجاد کند. تحول در سرویس‌های خُرد و تحول در تامین زنجیره مالی شرکت‌ها ، انقلابی در صنعت بانکی ایجاد خواهد کرد.»
عضو هیات مدیره بانک تجارت ادامه داد: «مجوز زدایی و ایجاد سند باکس‌های قوی و شرکت‌های نظارت کننده و سوییچ های تعاملی و حرکت بخش خصوصی در تکنولوژی‌های مالی و نظارت بر آن و تقویت بوم‌ها و نظارت‌های لازم از اهم پیشران‌ها است که باید مورد توجه قرار گیرد.»
مبارزه با فساد به وسیله شفاف‌سازی
ترک تبریزی در پاسخ به این سوال که پیش بینی شما برای نظام بانکی با روی کار آمدن رئیس جمهور جدید چیست؟ گفت:« آقای رئیسی در قوه قضاییه و همچنین در مناظره‌های ریاست جمهوری بحث مبارزه با فساد را مطرح کردند که این موضوع فقط با شفاف سازی امکان پذیر است و شفاف سازی هم با مکانیزه نمودن فرآیندها با استفاده از فناوری اطلاعات صورت میگیرد که منظور فقط استفاده از کامپیوتر، مودم و …. نیست و اسناد بالادستی، هماهنگی بین دستگاه ها و باز مهندسی فرآیندها در جهت بهبود وضعیت، از اهم اقدامات در این زمینه است که البته به نظر می‌رسد در قوه قضاییه به این امر اعتقاد لازم هم وجود داشته است . بحث طرح تحول آن، در این روزها بر سر زبان‌هاست. در حال حاضر ایجاد سیستم و اصلاح فرآیندها و دقیق نمودن آنها در قوه قضائیه وضعیت را متفاوت از قبل نموده است دیتای ورودی ثبت و ضبط می‌شود و به افراد مراجعه کننده کدی واحد اختصاص داده می‌شود که منبعد از طریق آن شناخته خواهند شد. این اقدام به شفاف سازی و سرعت بخشیدن به کارها منجر شده است و به تدریج که این سیستم بالغ شود باعث کمتر شدن نگرانی مردم از روند انجام کارهایشان در دستگاه قضایی می‌شود. در حوزه ارتباطات بالا دستی هم به نظر می‌رسد تعاملات خوبی برای ارائه سرویس یا بهتر بگوییم (api ) با سازمانهای همکار مانند پلیس یا بانکها و وزارت خانه ها برقرار شده است.»
بزرگترین ضربه تحریم، قطع ارتباط با دانش بین المللی است
ترک تبریزی در ادامه با اشاره به نقش تحریم گفت:« در دهه 70 سرویس‌های الکترونیکی که در بانکها ارائه می‌شد سیستم‌های غیرمتمرکز و زیر ساخت‌های شبکه‌ای بسیار ابتدایی بودند، به مرور صاحب شبکه‌های IP و کُربنکینگ شدیم و این تکامل را پیش بردیم تا جایی که بانکها سفته الکترونیک صادر می‌کنند و شرکت‌هایی در کشور وجود دارد که کربنکینگ تولید و نصب و راه اندازی کرده‌اند. همه این کارها با وجود مشکلات زیاد و تحریم‌ها صورت گرفته است ولی بزرگترین ضربه تحریم قطع ارتباط ما با دانش بین المللی است.»
نقشه راه بانکداری دیجیتال بانک تجارت
وی در مورد بانکداری دیجیتال بانک تجارت اظهار داشت: «یکی از بهترین نقشه راه‌های بانکداری دیجیتال متعلق به بانک تجارت است به این دلیل که بانک تجارت با توجه به شناخت از وضعیت خودش نقشه راهی را طراحی کرد که بر مشتریان هدف تاکید دارد و استراتژی خود را در حوزه خرد و شرکتی تدوین نموده است که سناریوهای محتمل بسیار منعطف و بر اساس گروههای مشتریان با لحاظ بحث های مالی و با راهکارهای رسیدن به اهداف، طراحی شده است وخوشبختانه نقشه راه بانک تجارت به عنوان یکی از چهار بانک به تایید وزارت اقتصاد رسید.»
ترک تبریزی در پایان درباره مهاجرت Core بانک تجارت گفت:« بانک تجارت بانک بزرگی است که صاحب ده‌ها نرم‌افزار است که در طول ۲۵ سال گذشته توسعه داده شده است و نصب Core در آن بسیار سخت است اما بخش IT در حال تلاش بر روی این مسئله است که در آینده رسانه‌ای می‌شود.»