چالش‌های تامین و پشتیبانی تجهیزات سخت‌افزاری بانکی
علاوه بر این، بر اساس آخرین آمار شاپرک در فروردین ماه 1401، از مجموع ابزارهای پرداخت فعال سیستمی که بیش از 8 میلیون 800 هزار عدد است، بیش از 8 میلیون 300 هزار کارتخوان در ایران وجود دارد.
بر این آمار باید ماشین‌های بانکی دیگر مثل کیوسک، کش‌لس و خودگردان را نیز اضافه کرد. همه این سخت‌افزارهای بانکی و پرداخت، علاوه بر تامین، نیاز به خدمات تعمیرات و پشتیبانی دارند، ما برای آشنایی بیشتر با چالش‌ها و مشکلات تامین، پیشتیبانی و تعمیرات سخت‌افزارهای بانکی با 2 نفر از صاحب نظران این حوزه به گفت و گو نشستیم:
علی بخشی زاده قائم مقام هلدینگ صاد درباره مهمترین مشکلات و چالش‌های تامین و پشتیبانی سخت‌افزارهای بانکی گفت:« بانک‌ها زمانی می‌توانستند این تجهیزات سخت‌افزاری را با قیمت‌های بسیار کمتر خریداری کنند ولی افزایش نرخ ارز که تاثیر زیادی در تامین قطعات گذاشته، باعث شده که بانک‌ها به‌راحتی قبل نتواند آن‌ها را تهیه کنند و درحال‌حاضر تامین تجهیزات سخت‌افزاری در بحث خودپرداز، کش لس و … برای بانک‌ها سخت‌تر از گذشته شده است و برای این کار باید توجیه مناسبی وجود داشته باشد.»
وی افزود: « برای مثال زمانی‌که ما کل شعب بانک دی را به دستگاه‌های خودگردان تجهیز کردیم این توجیه وجود داشت که با این کار جریان دریافت پول نقد از مشتری به‌طور کامل حذف و به نوعی کار نیروی انسانی شعبه کم می‌شود. ضمن آنکه آمار گردش مالی این ماشین بسیار قابل‌توجه بود.»
وی درباره مشکلات حوزه پشتیبانی و تعمیرات سخت افزارهای بانکی توضیح داد:« درحال‌حاضر چند شرکت بزرگ در داخل این ماشین‌ها را مونتاژ و تولید می‌کنند و به دلیل وارداتی بودن بعضی از قطعات، قیمت تمام شده‌ی این تجهیزات بالا رفته است. علاوه بر این افزایش حقوق و دستمزدها باعث ایجاد مشکلات زیادی شده که همین مشکل را بانک‌ها با شرکت‌های خدمات و پشتیبانی هم دارند، چراکه برخی از بانک‌ها هزینه تمام شده یک شعبه را حساب می‌کنند و با توجه به این‌که رقم قرارداد پشتیبانی افزایش پیدا کرده است عملاً هزینه‌های تمام‌شده بانک‌ها در موضوع پشتیبانی سخت‌افزارهای بانکی، افزایش پیدا کرده که در نتیجه رقم‌های سنگینی به نظام بانکی تحمیل می‌شود.»
بخشی زاده راهکار حل مشکلات تامین تجهیزات و پیشتیبانی را اینگونه شرح داد:« با توجه به وضعیت تحریم‌ها بانک‌ها و شرکت‌هایی که در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند مسیر خوبی را طی کرده‌اند و در همین رابطه مجموعه‌های بزرگی وجود دارند که خود تولیدکننده و ارائه‌دهنده خدمات پشتیبانی هستند. راهکار مشخص این است که تا حد امکان باید بتوانیم وابستگی خود را به واردات کمتر کرده و بسیاری از قطعات و تجهیزات را در داخل تولید کنیم که این می‌تواند به مدیریت هزینه‌ها و عملکرد شرکت‌های پشتیبانی کمک کند .
اگرچه این مسیر سختی است اما در حال حاضر بسیاری از شرکت‌ها این مسیر را شروع کرده و امیدواریم بتوانیم وابستگی کمتری به واردات داشته باشیم.»
روی آوردن به دستگاه‌های دست دوم خارجی
در ادامه بهزاد صفری، مدیر کارت و خدمات نوین بانک تجارت در خصوص تامین، نگهداری و پشتیبانی سخت‌افزارهای بانکی و موانع پیش روی آن‌ها گفت:« با توجه به مشکلات تحریمی که در سال‌های اخیر با آن دست به گریبان هستیم، مشکلات خود تحریمی مانند تشریفات گمرکی و واردات از زمان ثبت سفارش، تامین ارز و … باعث طولانی و سخت شدن روند تامین قطعات شده است که سبب شده شرکت‌های واردکننده توانایی ادامه کار را نداشته باشند.
طبیعی است با این روند، بانک‌ها و استفاده‌کنندگان از این تجهیزات اختیار عمل سابق را نخواهند داشت و به تبع آن تامین‌کنندگان خارجی به‌اجبار برای بازار ایران محصولات و قطعاتی را در نظر می‌گیرند که شاید محصولاتی منطبق بر نیازهای داخل نباشد.»
نکته دیگر بهای تمام شده‌ی تجهیزات سخت‌افزاری برای بانک‌ها است که با توجه به نرخ‌های کارمزدی، نگهداری شبکه تجهیزات بانکی یک پروسه به‌شدت هزینه‌زا است و درآمد لازم را نیز ندارد. زمانی‌که بانک‌ها در این حوزه زیان می‌دهند، ناگزیر هستند که زیان این حوزه را با درآمدهای بخش‌های دیگر مانند نرخ تسهیلات جبران کنند و با توجه به موضوع ناعادلانه بودن کارمزدها بانک‌ها در این حوزه متضرر می‌شوند و ضرر در این بخش بانک‌ها را ناگزیر می‌کند که در توسعه خود تأمل کنند و برای تامین قطعات و حتی توسعه تجهیزات، به دستگاه‌های دست‌دوم کشورهایی همسایه روی بیاورند که بهای تمام شده کاهش پیدا کند و بتوانند زیان خود را جبران کنند.»