افزایش 300 درصدی هزینه‌های صنعت پرداخت در 5 سال اخیر
در نشست تخصصی پارادایم‌های پیش روی صنعت پرداخت که همزمان با نمایشگاه تراکنش برگزار شد، کاظم دهقان، مدیرعامل شرکت شاپرک، فرهاد اینانلوئی معاون فناوری اطلاعات بانک ایران زمین، شهریار خلیلی مدیرعامل شرکت به‌پرداخت ملت، صادق فرامرزی سرپرست دبیرخانه سازمان نصر و فرهاد فائز معاون خدمات شبکه پرداخت شرکت شاپرک، حضور داشتند؛ مسائل و دغدغه‌های متعددی در خصوص شبکه پرداخت مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
افزایش 300 درصدی هزینه‌های صنعت پرداخت در 5 سال اخیر
در این جلسه که در حدود 100 دقیقه به طول انجامید؛ هر یک از مدعوین، چالش‌های صنعت پرداخت را مورد بررسی قرار دادند و مباحثی مانند جایگاه شاپرک و رگولاتور، نقش فین‌تک‌ها، انتظارات شرکت‌های PSP و کاستی‌های زیرساختی و پلتفرمی شبکه پرداخت مطرح و حاضرین در مورد نقاط ضعف و قوت و همینطور فرصت‌ها و تهدیدات این صنعت به بیان نظرات خود پرداختند. اما در این میان، لزوم تصحیح مدل کسب و کار شبکه پرداخت و اصلاح نظام کارمزدی، از موضوعاتی بود که همه مدعوین در نشست، بر روی آن اتفاق نظر داشتند.
کاظم دهقان، اصلاح نظام کارمزدی را از دغدغه‌های مهم شاپرک برشمرد و اعلام کرد که موضوع در کمیته‌های تخصصی بانک مرکزی در حال بررسی است. با اینکه زمان مشخصی برای اجرای آن اعلام نشد؛ ولی تاکید شد که موضوع مجدانه در حال پیگیری است.صادق فرامرزی اصلاح اکوسیستم پرداخت و ایجاد شرایط سالم کسب و کاری را در گرو تصحیح نظام کارمزدی دانست و شهریار خلیلی هم با اشاره به افزایش سرسام‌آور هزینه‌های شرکت‌های پرداخت در حوزه‌های مختلف از جمله حقوق و دستمزد، تاکید کرد در صورت عدم اصلاح این نظام، شرکت‌های پرداخت، امکان توسعه و بهبود نخواهند داشت.
فرهاد اینالوئی هم بر این نکته اشاره کرد که هزینه کارمزدی شبکه پرداخت از محل درآمد ناشی از رسوب منابع در حساب‌های بانکی تامین می‌شود و درآمد شرکت‌های پرداخت برای بانک‌ها که سهامداران عمده این شبکه هستند را، غیر اقتصادی ارزیابی کرد.
فرهاد فائز هم که در سال‌های اخیر همواره مدافع اصلاح نظام کارمزدی بوده و در نشست‌های مختلفی در این حوزه حضور داشته، توسعه زیرساختی و بهبود و بهینه سازی صنعت پرداخت را در گرو اصلاح نظام کارمزدی و توزیع عادلانه هزینه شبکه پرداخت بین بهره مندان از امکانات آن دانست. در این نشست فرصتی هم برای طرح سوالات از سوی حاضرین در نظر گرفته شده بود که عمدتا بر روی زمان اجرای اصلاح نظام کارمزدی متمرکز شده بود.
نکته قابل توجه در این بین این است که شبکه پرداخت کشور با وجود همکاری‌های زیادی که با حاکمیت در حوزه‌های مختلف مانند مشارکت فعالانه در پروژه‌های مودیان مالیاتی، یارانه نان و کالابرگ الکترونیکی را به سرانجام رسانده است اما هنوز اقدامی اساسی در زمینه مهمترین دغدغه این صنعت که همان اصلاح نظام کارمزدی ناکارآمد فعلی است را به صورت جدی انجام نداده است.
این در حالی است که هزینه‌های روزمره صنعت پرداخت در طی پنج سال گذشته بیش از 300 درصد رشد داشته، سطح کارمزد دریافتی ثابت بوده و افزایش حجم تراکنش‌ها نیز پوشش دهنده فاصله ایجاد شده بین درآمد و هزینه این شرکت‌ها نیست.همچنین با توجه به توزیع ناصحیح کارمزد بین پرداخت کننده و دریافت کننده، مدل کسب و کاری ناسالمی را در این صنعت شاهد هستیم که در صورت عدم اقدام عاجل برای اصلاح آن، هم دامنه خسارات گسترده خواهد شد و هم با عادت کردن شبکه پرداخت به این نظام ناکارآمد، اصلاح آن، انرژی زیادی خواهد گرفت. جا دارد بانک مرکزی صدای رسای دست‌اندرکاران این صنعت را بشنود و خواسته به حقشان را جامه عمل بپوشاند.