آمارهایی جالب از بانکداری سنتی و نقش بانکداری دیجیتال
عصر بانک؛در نشست تخصصی بانکداری الکترونیکی که در همایش ششم «سیاست‌های پولی و چالش‌های بانکداری و تولید» گروه رسانه‌ای «دنیای اقتصاد» برگزار شد، موضوعات و چالش‌های پیش روی بانکداری الکترونیکی در توسعه کسبوکار بانکی و اصلاح نظام بانکی مورد بررسی کارشناسان قرار گرفت. این نشست تخصصی با حضور دکتر افسانه اوضاعی، معاون فناوری اطلاعات بانک تجارت، مهندس مجتبی عزیزیان، مدیر امور فناوری اطلاعات بانک صادرات، دکتر محمد مظاهری، مدیرعامل شرکت توسعه فن‌افزار توسن، مهندس حامد قنادپور، مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیکی ارتباط فردا و دکتر علیرضا صالحی، مدیرعامل هلدینگ رسانه‌ای دیده‌بان و مدیر پنل برگزارشد.
در این نشست، نقش آی‌تی در بانکداری و چالش‌های حاکم بر بانکداری الکترونیکی را محمد مظاهری چنین تشریح کرد: بانک‌ها در تمام دنیا به سمت شفافیت بیشتر در حرکت هستند. در ایران نگاه‌ها به این سمت است که نقش آی‌تی در تحقق بانکداری الکترونیکی چیست. ما طبق گزارش‌های جهانی در سال 2016 جزو کشورهای پرریسک از نظر پولشویی بوده‌ایم و حتی از افغانستان هم بالاتر. همچنین در سال 94 حدود 150 هزار میلیارد تومان سود سپرده بانکی پرداخت شده است که از نظر نقدی شاید تامین آن برای بانک‌ها دشوار باشد. در ضمن بررسی مقایسه‌ای که بین سال‌های 93 و 94 داشته‌ایم، نشان می‌دهد رشد هزینه در بانک‌ها نسبت به رشد درآمد بیشتر است. در چنین شرایطی ما چه توقعی از بانکداری الکترونیکی داریم و آی‌تی می‌تواند چه کمکی به ما کند، اگر واقعا آی‌تی به جای رشد کسبوکار بانک‌ها تنها ایجاد هزینه می‌کند باید ببینیم کجای کار اشتباه است. شاید ما از یک جایی به بعد برای آن تعاریف درستی نداشته‌ایم.
وی ادامه داد: ویژگی عمده بانکداری کشور ما شعبه‌محور بودن است و آی‌تی می‌تواند در اینجا به ما کمک کند. این میراثی است که از گذشته داریم. تقریبا به‌ازای هر 1300 نفر یک شعبه داریم. حدود 22 یا 23 هزار شعبه در کشور داریم و 5 بانک کشور ما تقریبا نصف شعب را در اختیار دارند. طبق بررسی‌هایی که داشتیم تقریبا 40 درصد هزینه بانک‌ها به هزینه شعب برمی‌گردد. بانکداری الکترونیکی 90 درصد تراکنش‌ها را به بیرون شعبه‌ها آورده‌است که این اتفاق خیلی بزرگی است. مدل‌های کسبوکار نیز به‌گونه‌ای است که هزینه‌هایی را به بانک‌ها تحمیل می‌کند. اطلاعات سال 94 حاکی از آن است که 5 درصد هزینه‌های بانک‌ها مربوط به کارمزد است و به‌دلیل تغییر قوانین و مقررات و با توجه به تراکنش‌های گسترده‌ای که این روزها روی دستگاه‌های کارت‌خوان انجام می‌شود و از آنجا که بانک‌ها بابت ارائه چنین خدماتی کارمزد می‌دهند، پیش‌بینی می‌شود که این رقم برای سال 95 افزایش یابد. بانکداری الکترونیکی اکنون در جهان، تغییری در رفتار مشتریان ایجاد کرده‌است که به موجب آن حدود 82 درصد افرادی که شعبه برای آنها مهم است در ماه یک‌بار مراجعه حضوری به شعبه دارند. باید بررسی کنیم ببینیم این وضعیت در کشور ما چگونه است و چرا ما همچنان هزینه شعب را به‌دنبال می‌کشیم.
مظاهری افزود: یکی از انتظارات ما از آی‌تی در بانکداری که این روزها سرعت آن را فراتر از بانکداری الکترونیکی کرده و به سمت بانکداری دیجیتالی برده است، می‌تواند بهبود تجربیات کاربری باشد؛ یعنی راحتی را برای مشتری افزایش دهیم تا بر فرض او بتواند با موبایل خود کارهای بانکی بیشتری انجام دهد و حتی خارج از ساعت اداری بتواند فعالیت‌های بانکی خود را سامان دهد. فین‌تک‌ها نیز از طریق نوآوری و کاهش هزینه بسیار کمک‌کننده هستند. این توقعاتی که از آی‌تی داریم می‌تواند برای یک دوره 9 ساله یعنی تا سال 1404 تعریف شود و ما در این مدت بکوشیم که آنها را محقق کنیم. ما باید شعب را که ویژگی برجسته بانکداری ما محسوب می‌شود، تعدیل کنیم. هرچند که بانکداری ما الکترونیکی شده است، اما هنوز هم به نوعی بانکداری شعبه‌محور است. ما تمام هزینه‌ها را برای تغییر رفتار مشتری انجام دادیم؛ اما همچنان متکی به شعبه هستیم. تکنولوژی هم از یک جایی به بعد نمی‌تواند بیشتر از اینها به ما کمک کند. در‌حال‌حاضر باید برای افتتاح حساب حتما به شعبه مراجعه کنیم؛ در صورتی‌که تکنولوژی در اینجا هم می‌تواند به ما کمک کند تا برای مسائلی از این دست که به احراز هویت بازمی‌گردد نیز ضرورتی برای مراجعه به شعبه وجود نداشته‌باشد و اگر این اتفاق بیفتد، منجر به رقم زدن تحولی شگرف می‌شود. باید از بانکداری دیجیتال کمک بگیریم تا کارآیی بانک‌ها را افزایش و هزینه‌های آن را کاهش دهیم.
/ دنیای اقتصاد