بانک‌های خارجی به دنبال ورود به طرح‌های آب و برق ایران
عصر بانک؛در طی سالهای اخیر بسیاری از پروژه های صنعت آب و صنعت برق ایران چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی، در ارتباط با بانک های داخلی با مشکلاتی مواجه شده اند. این مشکلات در بخش های مختلف اعم از گرفتن تسهیلات ارزی و ریالی، بازشدن ضمانت نامه ها و حتی همکاری بانک ها در بازپرداخت اقساط تسهیلات با توجه به بدهی های معوقه دولت به پیمانکاران و … بوده که برخی از پروژه های فعال در این دو صنعت را به حالت رکود کشانده است.
علی بخشی، عضو هیئت مدیره سندیکای صنعت برق در این خصوص، با بیان اینکه "با بهره های 16 تا 28 درصد بانک های داخلی نمی توانیم با دیگر شرکت ها که تسهیلاتی با بهره صفر تا 4 درصدی می گیرند رقابت کنیم"، گفت: واقعیت این است که بانک ها باید نگاه خود را از نهادهای مالی که صرفا به دنبال سود مطلق هستند تغییر دهند و منابعشان را در جهت منافع ملی مدیریت کنند.
وی ادامه داد: بانک ها باید از فکر بنگاهداری صرف خارج شوند و اگر آمار اقتصادی بخش های تولید، خدمات و بانکی را مقایسه کنید می بینید که منابع بانکی در راستای حمایت از تولید و توسعه صادرات مدیریت نمی شوند.
عضو هیئت مدیره سندیکای صنعت برق با اشاره به پیشنهاد این سندیکا به برخی بانک ها برای پایین آوردن نرخ تسهیلات و سهیم شدن در سود پروژه های صادراتی گفت: ما این پیشنهاد را به برخی بانک ها اعلام کردیم که وقتی تسهیلاتی بدهند و ما توان مالی این را داشته باشیم که بتوانیم پروژه ای را در کشوری دیگر با تأمین مالی از سوی خودمان قبول کنیم، این بندِ تأمین مالی، پروژه را از حالت مناقصه خارج کرده و به مذاکره می آورد و می توانیم پروژه را با قیمت هایی بسیار بیشتر از قیمت مناقصه بگیریم که این مابه التفاوت را می توانیم با بانکی که تسهیلات می دهد شریک شویم، اما نتوانستیم توافق بانکی را برای همکاری کسب کنیم.
وی افزود: شرکت های رقیب در بازار کشورهای دیگر اینگونه عمل می کنند، با فاینانس وارد می شوند و عملا برخی پروژه ها را با قیمتی 70 درصد بیشتر از قیمت پروژه در مناقصه می گیرند.
بخشی با بیان اینکه "اگر می خواهیم رونق اقتصادی ایجاد کنیم منابع سیستم بانکی کشور باید در این جهت مدیریت شود"، گفت: در مدیریت بانک های کشور نگاه غیراشتغال زا وجود دارد و صدور خدمات و رشد تولید در اولویت آخر بانک ها قرار دارد.
وی ادامه داد: وقتی در همکاری بخش خصوصی با دولت، از بخش های مختلف دولت طلبکار می شویم و وزارتخانه ها بدهی معوقه به بخش خصوصی دارند، بانک ها باید در صورت تأخیر در بازپرداخت تسهیلات، شرکت هایی که تسهیلات اخذ شده را در تولید و صادرات هزینه کرده اند و به دلایل عمومی کشور نتوانسته اند نقدینگی سرمایه خود را در زمان مشخص بازگردانند و بازپرداخت تسهیلات بانکی شان به تأخیر افتاده را با دیگر شرکت هایی که تسهیلات اخذ شده را در تولید و صادرات هزینه نکرده اند تفکیک کرده و با تمام توان خود نسبت به دریافت اصل و سود نرخ تسهیلات از بخش تولید که مولد اشتغال است اقدام نکنند چرا که اینگونه رفتارها موجب تعطیلی بخش تولید کشور می شود.
این مشکلات فقط در بخش خصوصی نیست بلکه برخی پروژه های سدسازی در صنعت آب و برخی پروژه های احداث خطوط انتقال در صنعت برق که راهبریشان با دولت است نیز در تأمین مالی با بانک های داخلی دچار مشکل شده اند. بروکراسی طولانی و نگاه بنگاهی صرف به پروژه ها از مشکلاتی است که این طرح ها در تعامل با سیستم بانکی با آن مواجه می شوند.
در دوماه اخیر شاهد رفت و آمدهای نمایندگان بانک هایی از آسیای شرقی و اروپا به ساختمان اصلی وزارت نیرو هستیم. در آخرین مذاکرات صورت گرفته نمایندگانی از بانک های کره جنوبی هفته گذشته دیداری با معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی وزیر نیرو داشتند.
پیگیری خبرنگار تسنیم حاکی از این است که نمایندگان مطالعات و گسترش بازار برخی بانک های آسیایی و اروپایی، با مطلع شدن از ایرادات نظام بانکی داخلی و مشکلاتی که فعالان صنعت آب و صنعت برق با سیستم بانکی دارند، برای کسب اطلاعات از پروژه های اقتصادی آماده اجرا در بخش آب و برق که هم اکنون در مرحله تأمین مالی معطل مانده اند به ایران می آیند.
جلساتی که در دوماه اخیر در ساختمان اصلی وزارت نیرو با نمایندگانی از بانک های آسیایی و اروپایی انجام گرفته، تا امروز به عقد قرارداد منتهی نشده اما عقد قرارداد برای فاینانس پروژه های آب و برق ایران از سوی بانک های خارجی، در دورانی که بانک های داخلی توجهی به این فرصت ها ندارند؛ بعید به نظر نمی رسد.
/تسنیم