چقدر برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی آماده‌ایم؟
عصر بانک؛اخیرا در نوشته‌های فعالان و کارشناسان اقتصادی به مطالب درستی درخصوص نحوه صحیح ارائه گزارش امکان‌سنجی اقتصادی پروژه‌ها اشاره شده است اما مهم‌تر از ویترین پروژه‌ها، سوال این است که چقدر برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی آماده‌ایم؟
درهای کشور به روی کار با شرکت‌های خارجی باز شده است. هر هفته شاهد حضور یکی، دو هیات تجاری بزرگ با حضور شرکت‌های علاقه‌مند به کار و سرمایه‌گذاری در بازار ایران هستیم. در تمام سمینارها و کنفرانس‌های اخیر محور صحبت‌ها، فرصت‌های سرمایه‌گذاری خارجی در ایران است. در هر حوزه اقتصادی متولیان در حال رونمایی از فهرست پروژه‌ها هستند که با استقبال بیشتری در داخل مواجه خواهد بود.
شرکت‌های خارجی در جلسات خود با طرف‌های ایرانی اطلاعات و آماری را ارائه می‌دهند که نشان از مطالعه وسیع آنها در حوزه‌های مختلف اقتصادی در بازار ایران دارد. اما با تمام پنجره‌های امیدبخشی که به روی کشور باز شده از فراهم آوردن زمینه‌های سرمایه‌گذاری در ایران غافل بوده‌ایم و در عمل ممکن است باعث دلسرد شدن سرمایه‌گذاران شده و فرصت‌ها را از دست بدهیم. فرصت‌هایی که در سال‌های اخیر به دلیل سنگ‌اندازی‌های عمدی و غیرعمدی، اشکالات قانونی یا آیین‌نامه‌ای، بوروکراسی‌های طولانی و غیرضروری، باعث کوچ سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بزرگ و معتبر خارجی به کشورهای همسایه شد. در همین راستا به بخش‌هایی اشاره شده است که یادآوری و پرداختن به آن در این مقطع زمانی بسیار ضروری است:
– آیا چارچوب قانونی حضور سرمایه‌گذاران خارجی در ایران به صورت یک فایل جامع مدون و اصلاح شده شامل چگونگی حضور و شروع کار در ایران که در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گیرد، موجود است، یا باید برای هر بخش از مسیر حضور و شروع سرمایه‌گذاری خود در ایران به سراغ یک سازمان و وزارتخانه بروند و با پاسخ‌ها و حواله افراد از اتاقی به اتاق دیگر در بوروکراسی کار فرسوده و نا امید شوند.
– چنانچه فایل جامع و مدون چگونگی طی مسیر سرمایه‌گذاری در بازار ایران در دسترس عموم است، آیا بخش‌های مختلف آن به منظور حذف بوروکراسی اضافی یا سوءاستفاده‌های احتمالی بازبینی شده است؟ زمان انجام کارهای اداری اولیه به منظور شروع پروژه به میزان متوسط در کشورهای توسعه یافته چقدر نزدیک است؟
– آیا این برنامه جامع مدون در اختیار کلیه سازمان‌های ذی‌ربط قرار گرفته و الزامات اجرای آن مشخص و ابلاغ شده است؟ آیا هماهنگی کامل بین این سازمان‌ها برقرار است و سرمایه‌گذار را از عواقب ناهماهنگی دلسرد نخواهد کرد.
– آیا فایل‌های جامع مدون از این دست برای سرمایه‌گذاری مستقیم در ایران در وب‌سایت سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف قرار گرفته است؟ این اطلاعات تا چه حد تشویق‌کننده سرمایه‌گذاران خواهد بود؟ این موضوع در بیشتر سفارتخانه‌های خارجی در ایران موضوعی کاملا نهادینه و جاافتاده است.
– وابسته‌های اقتصادی در سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف تا چه حد با روال‌های صحبت شده، آشنایی دارند و چقدر علم و توان تشویق سرمایه‌گذاران را دارند؟
– آموزش‌های حقوقی در مورد عقد قراردادهای بین‌المللی تا چه حد در اختیار شرکای ایرانی قرار داده شده است، تا با کوچک‌ترین اتفاق سیاسی یا اقتصادی در دنیا، این طرف ایرانی نباشد که دچار ضرر و زیان مالی و اعتباری می‌شود.
– تعاملات بین‌المللی و متداول بانکی تا چه حدی به نسل جوان و متخصص در بانک‌ها و بنگاه‌های اقتصادی داخلی آموزش داده شده است؟
این موارد و ظرایف زیادی از این دست، موضوعاتی بوده که در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاران و کارآفرینان ایرانی و بعضا خارجی را فرسوده یا از ادامه مسیر منصرف کرده است. بنابراین نگاه حساس و بلندمدت به ورود سرمایه‌گذاران خارجی بسیار مهم است و لازم است مسوولان در دولت و بخش خصوصی به‌صورت فشرده تمام وجوه کار را بررسی و اقدام به تسهیل و آسان‌سازی مراحل حضور سرمایه‌گذاران در کشور کنند. همین‌طور چارچوب آن به‌صورت یک روش نظام‌مند و بدون پیچیدگی‌های زیاد به‌صورت فایل‌های اطلاع‌رسانی در جاهای متفاوت درج و در اختیار قرار گیرد.
پروا سلطانی
فعال اقتصادی
/دنیای اقتصاد