دو محرک «بزرگ بورس»
عصر بانک؛ افت شاخص 17 صنعت بورسی را شاهد بودیم. صنعت لاستیک و پلاستیک با رشد فوق‌العاده 7/ 11 درصدی مواجه شد. رشد حدود 47 درصدی قیمت سهام کویر تایر رشد شاخص این گروه را رقم زد. بدون در نظر گرفتن رشد خیره‌کننده شاخص این گروه، سایر صنایع، رشدی مثبت در محدوده یک درصد را تجربه کردند.
در این شرایط، رشد شاخص صنایع فرآورده‌های نفتی، شیمیایی و همچنین فلزات اساسی اهرمی برای رشد شاخص کل بودند. رشد قیمت دلار در ماه‌های اخیر در کنار فاصله گرفتن قیمت جهانی کالاها از کف، تا حدودی از شدت نگرانی‌ها برای کاهش سودآوری صنایع کالایی بورس کاسته است. در این خصوص، روز گذشته نیز با رشد بازارهای کالایی شاهد روآوردن فعالان بازار به صنایع وابسته کالاها بودیم. بیش از 50 درصد از بورس تهران را صنایع مزبور تشکیل می‌دهند. قیمت جهانی کالا و همچنین نرخ دلار (به‌طور کلی ارز) به‌عنوان عوامل اثرگذار بر نرخ فروش تولیدات داخلی محسوب می‌شوند. بر این اساس، در فروش صادراتی صنایعی مانند پتروشیمی عوامل مزبور اثر قابل توجهی را بر سودآوری شرکت‌ها دارد. همچنین، قیمت فروش داخلی نیز متاثر از قیمت‌های جهانی و با توجه به نرخ ارز تعیین می‌شود، بر این اساس، «دنیای اقتصاد» به بررسی اثر این دو عامل بر سودآوری صنعت پتروشیمی پرداخته است.
متغیرهای سودآوری شیمیایی‌ها
شاخص صنعت پتروشیمی روز گذشته با رشد نیم درصدی مواجه شد. تغییرات شاخص این گروه همچنین، بازدهی از ابتدای سال 3 درصدی را نشان می‌دهد. در میان نمادهای این گروه «شکربن» بیشترین رشد ممکن را در روند روزانه (معادل 5 درصد) داشت. بررسی حجم معاملات این نماد به فروش 67 درصدی حقوقی در مقابل خرید کامل حقیقی‌ها اشاره دارد. در میان صدرنشین‌های صنعت شیمیایی «شپدیس» با رشد 9/ 4 درصدی مشاهده می‌شود. رشد قیمتی این نماد بیشترین اثر مثبت را در میان سایر نمادهای بورسی (معادل 67 واحد) بر شاخص کل داشت. بررسی حجم معاملات پتروشیمی پردیس به فروش 86 درصدی سهامداران حقوقی در مقابل خرید 5/ 47 درصدی این گروه از فعالان بازار اشاره دارد. در میان نمادهای نزولی، «شفارا» بیشترین افت روزانه را تجربه کرده است، این در حالی است که کاهش قیمت‌ها با حمایت شدید حقوقی‌ها مواجه بوده و 98 درصد از حجم معاملات خرید به این فعالان اختصاص دارد.
گرچه همچنان ابهاماتی درخصوص نرخ خوراک پتروشیمی عنوان می‌شود، اما پس از اعلام رسمی نرخ مزبور در ماه گذشته و همچنین تاکید سایر مسوولان دولتی به نرخ خوراک 13 سنتی تا حدود زیادی این موضوع قطعی شده است.
متغیرهای سودآوری گروه شیمیایی و سایر بازارهای کالایی را می‌توان عواملی مانند تغییرات نرخ ارز و همچنین تغییرات قیمت جهانی کالاها عنوان کرد. خوراک دریافتی پتروشیمی با نرخ مبادله‌ای محاسبه می‌شود، از سوی دیگر فروش شرکت‌های زیرمجموعه این صنعت با نرخ آزاد صورت می‌پذیرد. در این شرایط، رشد نرخ ارز آزاد در ماه‌های گذشته و نزدیک شدن به سطح 3500تومانی به‌عنوان عاملی مثبت در سودآوری این گروه به حساب می‌آید.
به این ترتیب، پتروشیمی پردیس که روز گذشته بیشترین رشد روزانه را به ثبت رساند، نرخ تسعیر هر دلار برای فروش صادراتی را 3150 تومان در اولین پیش‌بینی سال مالی منتهی به شهریور 95 در نظر گرفته است. در نتیجه، رشد 11 درصدی نرخ برابری دلار می‌تواند اثر مثبتی بر سودآوری این شرکت داشته باشد.
از سوی دیگر، سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز بارها در ماه‌های گذشته مورد تاکید سیاست‌گذاران ارزی کشور بوده است. نرخ ارز مبادله‌ای از ابتدای سال جاری رشد بیش از 7 درصدی را تجربه کرده است. در نتیجه، مطابق ماه‌های پیشین انتظار تداوم رشد نرخ ارز مزبور و کاهش فاصله با بازار آزاد وجود دارد. در این شرایط، رشد نرخ ارز مبادله‌ای هزینه‌های خرید خوراک پتروشیمی‌ها را افزایش می‌دهد. این موضوع اثر منفی را بر سودآوری شرکت‌های گروه دارد.
برای مثال نرخ خوراک گازی پتروشیمی در شرایط کنونی معادل 383 تومان خواهد بود (بدون در نظر گرفتن سایر هزینه‌های جانبی). این در حالی است که «شپدیس» نرخ خوراک را برای سال مالی 95، معادل 357 تومان در نظر گرفته است. اثر منفی این موضوع کاملا مشهود است.
عامل دیگر اثرگذار بر سایر صنایع کالایی داخلی، قیمت جهانی کالا است. در این خصوص، افت قیمت نفت و سایر کالاها در بازارهای جهانی را در نیمه دوم سال 93 شاهد بودیم. آثار این موضوع را در کاهش سودآوری سایر شرکت‌های تولیدکننده در بازار داخل شاهد بودیم (انعکاس در صورت‌های مالی سال 93 و همچنین عملکرد سه ماهه شرکت‌ها). در ماه گذشته نیز همراه با ریزش دوباره بازارهای کالایی و نگرانی از افت سودآوری صنایع داخلی ریزش شاخص کل بورس تهران رقم خورد. در این میان، می‌توان به افت شاخص کالایی بلومبرگ (commodity index) به کمترین مقدار از سال 1999 میلادی اشاره کرد. در هفته‌های اخیر اما، بازیابی قیمت کالاها، شاخص مزبور نیز از کف خود فاصله گرفته است. این موضوع نگرانی‌ها از افت مبالغ فروش را کاهش داده است. روز گذشته سایر شاخص بازارهای جهانی نیز همراه با رشد کالایی و نفت روند صعودی را در پیش گرفت. رشد قیمت کالاها در روز گذشته در کنار قیمت بالای دلار تا حدودی خوش‌بینی به بهبود سودآوری شرکت‌های کالایی را به وجود آورد، در این میان، می‌توان به رشد شاخص گروه شیمیایی، پالایشی و همچنین فلزات اساسی اشاره کرد. با وجود رشد قیمت کالاها در هفته‌های اخیر اما کاهش پیش‌بینی رشد اقتصادی جهان امیدواری به ادامه رشد قیمت‌ها را کاهش داده است. در این خصوص، صندوق بین‌المللی پول (IMF) در گزارش روزهای اخیر خود انتظارات از رشد اقتصاد جهانی را کاهش داده است.
بازدهی عجیب «غمهرا»
گروه محصولات غذایی روز گذشته با رشد اندک 23/ 0 درصدی شاخص مواجه شد. در میان نمادهای زیرمجموعه این گروه «غالبر» بیشترین رشد روزانه را تجربه کرد. در حالی که فعالیت کمرنگ حقوقی‌ها در معاملات این نماد شاهد بودیم ( فروش 7 درصدی در مقابل خرید 3 درصدی حقوقی‌ها). این نماد همچنین، بیشترین حجم معاملات روزانه را در اختیار داشت. بیشترین افت روزانه در صنعت را «غمهرا» با افت 4/ 3 درصدی به ثبت رساند. بررسی تغییرات قیمتی این نماد از اوایل مهر به رشد بیش از 34 درصدی قیمت این سهم تا روز دوشنبه این هفته اشاره دارد. در دو روز گذشته تولیدی مهرام با افت حدود 6 درصدی مواجه شده است. در این شرایط، روز گذشته نیز با وجود افت قیمت پایانی، آخرین معاملات این نماد در قیمت‌های بالاتر و در مدار صعودی صورت گرفت. این در حالی است که نسبت قیمت به درآمد این شرکت بیش از 11 واحد است که از مقدار 5/ 5 مرتبه‌ای گروه بیشتر است. در این نماد حجم معاملات به‌طور کامل در اختیار فعالان حقیقی بود.
رشد آرام دارویی‌ها
روز گذشته، شاخص گروه دارویی با رشد اندک 09/ 0 درصدی مواجه شد. شاخص این گروه در تغییرات از ابتدای سال و همچنین هفت روز معاملاتی اخیر به ترتیب رشد 8/ 18 و 4/ 0 درصدی را داشته است. در میان نمادهای این گروه «دسینا» با حمایت 95 درصدی حقوقی‌های در خرید سهام رشد 8/ 4 درصدی قیمتی را تجربه کرد (بیشترین رشد روزانه). «دامین» نیز بیشترین افت روزانه را داشت. در این نماد 4/ 3درصد از حجم خرید در اختیار حقوقی‌ها بود و سایر حجم معاملات را حقیقی‌ها در اختیار داشتند. بیشترین فعالیت حقوقی‌ها را در نماد «والبر» شاهد بودیم. این نماد با مبادله بیش از 4 میلیون سهم بیشترین حجم معاملات را در این گروه در اختیار داشت، 97 درصد از حجم معاملات خرید و فروش در اختیار حقوقی‌ها بوده است.
«رکیش» تنها نماد مثبت رایانه
دیروز، شاخص گروه رایانه با افت اندک 12/ 0 درصدی مواجه شد. تنها نماد صعودی این گروه «رکیش» بود. این نماد با حمایت حقوقی‌ها رشد اندک 9/ 0 درصدی را تجربه کرد (81 درصد از حجم معاملات خرید به این گروه از معامله‌گران اختصاص داشت). از سوی دیگر، «مرقام» بیشترین افت روزانه را ثبت کرد. معاملات این نماد کاملا در اختیار حقیقی‌ها بود. حجم معاملات «مداران» به‌عنوان پرمعامله‌ترین نماد این گروه کاملا در اختیار حقیقی‌ها بود.
تلاش برای خروج از زیان کانی غیرفلزی
روز گذشته، شاخص گروه کانی غیرفلزی با رشد اندک 6/ 0 درصدی در میان صنایع صعودی قرار داشت. با وجود رشد مزبور، شاخص این گروه همچنان با افت 4/ 5 درصدی از ابتدای سال مواجه است. در میان نمادهای این گروه «کخاک» بیشترین رشد روزانه را ثبت کرد. در مقابل خرید کامل حقیقی‌ها، 60 درصد از حجم معاملات فروش صنایع خاک‌چینی ایران را حقوقی‌ها در اختیار داشتند.
