جدول/ خطر فرصت‌سوزی در جذب پول
عصر بانک؛درحالی‌که ترافیک ورود هیات‌های تجاری در ایران آغاز شده است، کارشناسان نسبت به ایجاد بستر لازم برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی هشدار می‌دهند. به این ترتیب اقتصاد ایران در دوران پسا‌توافق در یک مسیر دوراهی قرار دارد و انتخاب بین این دو راه بستگی به ذکاوت تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران اقتصادی دارد. در واقع می‌توان گفت که شرایط پساتحریم همانند تیغ دو لبه‌ای است که اگر به روش صحیح و اتخاذ سیاست‌های اقتصادی برگرفته از الگوهای اقتصادی موفق صورت پذیرد و فرصت‌ها مدیریت شوند، اثرات بسیار سازنده‌ای بر چشم‌انداز اقتصاد ایران خواهد داشت؛ درحالی‌که اگر سیاست‌های اقتصادی به‌نحو مناسبی اتخاذ نشوند، نه‌فقط شکست نسل اول سرمایه‌گذاران خارجی پیام منفی برای سرمایه‌گذاران نسل بعدی خواهد داشت، بلکه نگاه خارجیان به اقتصاد ایران را به‌عنوان بازار کالاهای مصرفی تغییر خواهد داد. بر اساس برنامه پاییزه هیات‌های اقتصادی خارجی، 8 هیات آماده ورود به ایران هستند. هند و چین به‌عنوان مهم‌ترین شرکای تجاری ایران از جمله کشورهایی هستند که قرار است با هیات بلندپایه اقتصادی به ایران سفر کنند. ازسوی دیگر، مطابق برنامه رونمایی شده هیات‌هایی از کشورهای انگلیس، مجارستان، فرانسه، عمان، قزاقستان و آلمان نیز طی ماه جاری به ایران می‌آیند.
شرکای اول تجاری برای ورود به ایران دست به‌کار شدند
لغو تحریم‌ها درهای اقتصاد ایران را به روی شرکت‌های خارجی بسیاری باز می‌کند، از همان نخستین روزهای پس از توافق، رقابت تنگاتنگی میان سرمایه‌گذاران، تاجران و بازرگانان خارجی برای ورود به فصل جدید مبادلات اقتصادی با ایران آغاز شده است.
در این میان، کشورهایی که در دوران تحریم‌ها روابط خود با ایران را قطع یا کمرنگ کرده بودند، اشتیاق بیشتری را برای ورود به ایران نشان داده‌اند تا از این قافله عقب نمانند. حال پس از ورود هیات‌های اقتصادی 13 کشور دنیا به ایران از ابتدای سال تاکنون، زمزمه‌هایی از ورود شرکای قدیمی تجاری ایران که حتی در دوران تحریم‌ها روابط تجاری خود با ایران را کمرنگ نکرده‌اند، به گوش می‌رسد. کشورهایی که در دوران تحریم‌ها جای پای خود در اقتصاد ایران را محکم کردند و به نظر می‌رسد در رقابتی که بین سایر کشورها برای ورود به ایران وجود دارد، نگرانی ندارند. آخرین اخبار حاکی از سفر دو هیات بلند پایه اقتصادی چین و هند به ایران طی هفته‌های آینده است. این دو کشور در دوران تحریم‌ها نه‌تنها روابط خود با ایران را قطع نکرده، بلکه جزو مهم‌ترین شرکای تجاری ایران نیز محسوب می‌شدند. در کنار این دو کشور، هیات‌هایی از کشورهای انگلیس، مجارستان، فرانسه، عمان، قزاقستان و آلمان نیز در راه ایران هستند.
براساس آخرین اخبار، یک هیات تجاری بلندپایه انگلیسی برای دیدار با مقام‌های اقتصادی ایران در هفته آینده (10 مهر ماه) وارد کشور خواهند شد تا زمینه‌های مشارکت در حوزه‌های نفت و گاز را با ایران بررسی کنند. این در حالی است که اخیرا وزیر دارایی این کشور نیز از سفر به ایران در راس یک هیات تجاری در سال آینده میلادی خبر داده است. مجارستان نیز از دیگر کشورهای در صف ورود به ایران بوده و احتمالا در اواسط مهر ماه یک هیات بلندپایه متشکل از چند وزیر و 113 نماینده بخش خصوصی این کشور را عازم ایران می‌کند. در همین راستا، یک هیات تجاری 19 نفره از آژانس ملی سرمایه‌گذاری قزاقستان نیز از تاریخ 19 تا 21 مهر ماه سال جاری در ایران حضور خواهند یافت. این در حالی است که 10 تا 15 مهر ماه نیز اتاق بازرگانی تهران به همراه اتاق مشترک ایران-آلمان، میزبان یک هیات اقتصادی 80نفره آلمانی است که در راس آن وزیر اقتصاد، کار و حمل‌ونقل ایالت نیدرزاکسن این کشور حضور خواهد داشت. در میان هیات‌های تجاری که از ابتدای سال تاکنون وارد ایران شدند، فرانسه برای مشارکت با ایران مصمم‌تر از سایرین به نظر می‌رسد. اوایل مرداد ماه، یک هیات سیاسی فرانسه به سرپرستی وزیر امور خارجه این کشور وارد ایران شد؛ این سفر زمینه‌های سفر بعدی یک هیات اقتصادی فرانسه به ایران را در اواخر تابستان امسال ایجاد کرد. ورود هیات تجاری فرانسه در 30 شهریور امسال در حالی بود که قرار شد هیات‌های تجاری دیگری از این کشور برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های کوچک و متوسط در مهرماه امسال در ایران حضور یابند. جدیدترین اطلاعات دریافتی نیز از احتمال سفر یک هیات بلندپایه چینی به سرپرستی ریاست‌جمهوری این کشور به ایران در آینده نزدیک حکایت دارد. در همین راستا صبح امروز (دوشنبه) یک هیات 16 نفره عمانی نیز از سازمان منطقه ویژه اقتصادی، سازمان سرمایه‌گذاری و توسعه صادرات، شرکت نفت، وزارت کشاورزی و شیلات و همچنین فعالانی از حوزه گردشگری و حمل‌ونقل این کشور در ایران حضور خواهند یافت.
سرمایه‌گذاری 15 میلیارد دلاری در ایران
طبق آمارهای گمرک، هند به‌عنوان یکی از پنج کشور عمده صادراتی و وارداتی ایران است که در سال 93 ایران حجم تجاری 6 میلیارد و 353 میلیون دلاری را با این کشور رقم زده است. هند یکی از کشورهایی است که در دوران تحریم‌ها نه تنها مبادلات تجاری خود با ایران را قطع نکرده بلکه طی سال‌های اخیر، افزایش مبادلات تجاری هند و ایران را نیز شاهد بوده‌ایم. البته با اینکه در سال‌های 90 و 91، مبادلات تجاری این دو کشور به سود ایران بوده اما در سال 92 و 93، تراز تجاری این دو کشور منفی و به سود هند رقم خورده است.
اکنون در حالی که کشورهای اروپایی از ابتدای لغو تحریم‌ها یکی پس از دیگری وارد ایران شدند، هند نیز قرار است یک هیات عالی رتبه خود را به ریاست نیتین گادکاری، وزیر کشتیرانی این کشور عازم ایران کند. خبرها حاکی از آن است که این هیات تجاری قصد سرمایه‌گذاری‌هایی به ارزش 1000 میلیارد روپیه معادل بیش از 15 میلیارد دلار آمریکا، در ایران را دارد. به گزارش خبرگزاری تسنیم و به نقل از پایگاه خبری تریبیون هند، این سفر در حالی صورت می‌گیرد که مذاکرات بین دو کشور در مورد قیمت گاز مورد استفاده کارخانه تولید اوره‌ای که قرار است توسط هند در ایران احداث شود، ادامه دارد. ایران قیمت 2 دلار و 95 سنت را برای گاز مورد نیاز این کارخانه پیشنهاد کرده، در حالی که هند روی قیمت 5/ 1 دلار اصرار دارد. این کارخانه قرار است در منطقه آزاد اقتصادی چابهار احداث شود. پروژه‌های دیگری نظیر سنگ آهن، فولاد، جاده‌سازی و ایجاد خطوط راه آهن در ایران جزو پیشنهادهای هند است. البته به گفته گادکاری، انجام این سرمایه‌گذاری‌ها بستگی به مذاکرات در مورد قیمت‌گذاری گاز دارد.
وزیر حمل‌ونقل جاده‌ای هند نیز گفته است: تمام سازمان‌های مربوطه تا 28 سپتامبر گزارش خود در مورد پروژه‌هایی که قصد دارند در ایران اجرا کنند را به راجیو کومار، در وزارت کشتیرانی ارائه خواهند کرد.
وی اظهار کرده است: دستورالعمل‌های صادره از سوی نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در کل سرمایه‌گذاری‌های پیشنهادی اعمال خواهد شد و ما به زودی به ایران خواهیم رفت.
گسترش همکاری‌های ایران و مجارستان
در همین راستا، هیات بلندپایه‌ای از مجارستان نیز متشکل از چند وزیر و 113 نماینده بخش خصوصی این کشور اواسط مهرماه سال جاری به تهران سفر خواهند کرد تا برای گسترش همکاری‌های تجاری و اقتصادی، با مقامات عالی اقتصادی و فعالان بخش خصوصی ایران دیدار و گفت‌وگو کنند. مجارستان گرچه شریک تجاری بزرگی برای ایران محسوب نمی‌شود، اما از جمله کشورهایی است که در دوران تحریم‌ها تجارت خود را با ایران کم کرده است. ایران و مجارستان در سال 90، در حالی حجم تجاری 31 میلیون دلاری را رقم زده بودند که این رقم در سال 93 با کاهش سالانه به 11 میلیون دلار رسید.
ولی‌الله افخمی‌راد، رئیس سازمان توسعه تجارت در دیدار با «یانوش کوواچ»، سفیر مجارستان در تهران، با اشاره به اینکه این سازمان هماهنگی‌های لازم را برای دیدار فعالان اقتصادی ایران با تجار و بازرگانان مجارستانی در زمان حضور این هیات در تهران فراهم خواهد کرد، ابراز امیدواری کرد: از این پس با توجه به فضای ایجاد شده در روابط ایران با کشورهای جهان، همکاری‌های اقتصادی دو کشور گسترش یابد.
رئیس سازمان توسعه تجارت افزود: ایران در دوران تحریم، توانست با اتکا به توان داخلی به پیشرفت‌های چشمگیری دست پیدا کند و امروز زمینه گسترش روابط تجاری و اقتصادی با هدف گسترش صادرات کالا و خدمات از ایران به کشورهای همسایه بیش از پیش فراهم شده است.
سفیر مجارستان در تهران در این دیدار گفت: ما امیدواریم با برگزاری نشست‌های دوجانبه میان فعالان اقتصادی دو کشور، زمینه‌های همکاری با ایران بررسی و گام‌های بلندی در این خصوص برداشته شود.
وی با اشاره به پیشرفت‌های گسترده‌ای که تهران نسبت به گذشته پیدا کرده است، اظهار امیدواری کرد: در مرحله جدید چند قرارداد در چارچوب سفر هیات تجاری این کشور به ایران به امضا برسد و مناسبات فی‌مابین در عرصه‌های اقتصادی و تجاری دو کشور گسترش یابد.
براساس برنامه‌های تنظیم شده، 113 نماینده بخش خصوصی مجارستان به همراه چند تن از وزرای این کشور اواسط مهرماه با بیش از 300 شرکت ایرانی دیدار و گفت‌وگو خواهند داشت.
خانه تجارت ملی مجارستان نیز در نظر دارد در این سفر در راستای گسترش روابط تجاری و بازرگانی، تفاهم‌نامه همکاری با سازمان توسعه تجارت ایران منعقد کند.
تاکنون جلسات کمیسیون مشترک متعددی به ریاست وزارت امور اقتصادی و دارایی میان ایران و مجارستان برگزار شده است. همچنین موافقت‌نامه‌های همکاری در زمینه حمل‌ونقل هوایی و زمینی نیز به امضای دو طرف رسیده است اما عضویت مجارستان در اتحادیه اروپا موجب شد که موافقت‌نامه بازرگانی ایران و مجارستان متوقف و در چارچوب اتحادیه اروپا پیگیری شود.
سرمایه‌گذاران عمانی و قزاقستانی در تهران
در ادامه رفت و آمد هیات‌های تجاری، رئیس منطقه اقتصادی دُقم عمان نیز صبح امروز(دوشنبه)، به همراه هیاتی 16 نفره از سازمان منطقه ویژه اقتصادی، سازمان سرمایه‌گذاری و توسعه صادرات، شرکت نفت، وزارت کشاورزی و شیلات و همچنین فعالانی از حوزه گردشگری و حمل‌ونقل این کشور به ایران آمده تا با فعالان اقتصادی ایرانی به‌طور مستقیم دیدار و گفت‌وگو داشته باشند.
همچنین یک هیات تجاری 19 نفره از آژانس ملی سرمایه‌گذاری قزاقستان از تاریخ 19 تا 21 مهر ماه سال جاری به ایران سفر خواهند کرد که تولید مواد مرتبط با عایق، تولید عکس‌های ماهواره‌ای و تولید مواد شیمیایی برای مصارف عمومی نیز از جمله زمینه‌هایی است که برای همکاری این دو کشور در نظر گرفته شده است.
/دنیای اقتصاد