در8 سال گذشته 100 ملیارد دلار هزینه به کشور تحمیل شد

عصر بانک؛ محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور با حضور در نشست کمیسیون ویژه بررسی برجام گزارشی برای باز شدن ابعاد اقتصادی برجام و قطعنامه ارائه کرد.

اهم سخنان نهاوندیان به نقل از خانه ملت را در ادامه بخوانید:

* از حضور فعال نمایندگان برای بررسی برجام استقبال می کنیم چرا که اگر همین احتمال و توجه در دوره گذشته در هنگام صدور قطعنامه های تحریم آمیز صورت می گرفت و ابعاد محدودیت های اقتصادی آن بارز می شد می توانستیم موضوع را بهتر مدیریت کنیم با این حال الان فرصتی است که مجلس برجام را با هدف عزت ایران مورد بررسی قرار دهد.

* کمیته اقتصادی دولت همزمان با آغاز مذاکرات سیاسی و فنی هسته ای کار خود را آغاز کرد و تمام محدودیت ها و تبعات آثار تحریم ها را با استفاده از نظرات وزارتخانه ها و بخش خصوصی دریافت کرد و این کار با هدف رفع آثار تحریم ها و پیامدهای آن حاصل شد.

* باید یادآور شوم که نتایج گزارش اقتصادی براساس فعالیت میدانی و حقوقی به دست آمد شاید در بخش اقتصادی آنچه که ما به دنبال آن بودیم رفع تحریم ها بود اما سیاست ما در مذاکرات طرح این موضوع نبود.

* آثار تحریم ها ایجاد فساد و افزایش هزینه ها بود؛ بنابراین در طول مذاکره مذاکره کنندگان ما نسبت به فشار های تحریمی خم به ابرو نیاوردند و موضوع را طوری بیان نکردند که باعث به زانو درآمدن اقتصاد ایران شوند.

*اکنون وقت آن رسیده است که آثار تحریم ها مورد بررسی قرار گیرد و این کار را برای جبران خسارت انجام می دهیم و همچنین تأکید می کنم که در خصوص رفع تحریم ها از 37 بند برجام 16 بند آن در خصوص تحریم ها آورده شده است و حتی یک زمینه به طور مفصل نحوه برداشته شدن تحریم ها و تعهدات متقابل تهیه شده است.

* در دورآخر مذاکرات یکی از موفقیت های تیم مذاکره کننده کشور محقق شد و تیم ما توانست طرف مقابل را در خصوص رفع تمام تحریم ها متقاعد کند تأکید می کنم تحریم های اقتصادی مربوط به هسته ای برطرف شد در بند 18 برجام تمام تحریم هایی که در توان طرف مقابل بود آورده شده و براین اساس تمام تحریم های اروپا و شورای امنیت لغو می شود و بخشی از تحریم ها آمریکا که در اختیار رئیس جمهور است متوقف می شود.

* لغو تحریم ها در برجام در دو بخش آمده است ؛ در یک بخش تحریم ها به صورت سلبی برطرف شد  در بخش دیگر با احصاء برخی موارد تحریم ها ایجابی برطرف می شود به این معنا که آثار و تبعات تحریم ها به صورت ایجابی رفع می شود به عبارتی نه تنها تحریم ها برداشته می شود بلکه به لحاظ حقوقی طوری در برجام آثار و تبعات آن رفع می شود که شرکت های غربی برای ارتباط با ایران در بخش حقوقی مشکلی نداشته باشند.

* در 8 بند به طور تفصیلی رفع تحریم ها، چه تحریم های اروپایی و چه تحریم های آمریکایی برطرف خواهد شد از جمله امور مالی، نفتی، پتروشیمی، کشتی سازی، طلا، فلزات، سکه، اسکناس و اشاعه هسته ای و نرم افزاری به تفصیل توضیح داه شده است.

* افراد حقیقی و حقوقی که تحریم های اقتصادی هسته ای داشته اند از لیست تحریم ها خارج شدند این در حالی است که در ابتدا طرف مقابل زیر بار این نمی رفت که این لیست تهیه شود اما مذاکره کنندگان ما با پافشاری خواستار آن شدند تا تمام تحریم های اقتصادی و هسته ای لغو شود دستاورد در این خصوص خارج شدن 800 شخص حقیقی و حقوقی از تحریم های اقتصادی و هسته ای است مواردی دیگر در خصوص تحریم های غیر هسته ای است.

* در خصوص تحریم های اشاعه هسته ای نیز عنوان شده است که برای تأمین کالا و خدمات مرتبط هسته ای، مشارکت استخراج معدن، تولید و حمل اورانیوم ایران در همان شرایط می تواند در بازار اقتصادی هسته ای حضور داشته باشد و تحصیل دانشجویان در رشته های هسته ای امکان پذیر خواهد بود.

* با رفع تحریم ها نه تنها اقتصاد ایران به گروگان گرفته نمی شود بلکه در چنین شرایطی اقتصاد ما از گروگان بودن خارج شده است و در مسئله هسته ای به رسمیت شناخته شده ایم.

* تیم مذاکره کننده ما اجازه نداشت در خصوص مسائل غیر هسته ای با آمریکا وارد مذاکره شود اما دستاورد درخشانی در رفع برخی از تحریم های غیر هسته ای به دست آمده است این موضوع در سه مورد کسب شد اولی رفع تحریم های هواپیمایی، مسافری و تجاری و قطعات آن، اجازه دادن به اشخاص غیر آمریکایی با مالکیت آمریکایی برای تبادلات تجاری با ایران و سومی صادرات ایران در حوزه های غذایی و فرش.

*دستاورد دیگر برجام دسترسی های تجاری، فناوری، مالی و انرژی است و در بندهای مختلف تصریح شده است که طرف مقابل به طور خاص در بحث اعتبار صادراتی و همکاری فنی گامی بلندتر از رفع تحریم ها بردارد که این به معنای آغاز همکاری ها است.

* یکی از محورهای برجام همکاری هسته ای است و در برجام و قطعنامه طرف مقابل اجتناب شده است از اینکه به بهانه های دیگر تحریم های گذشته را مجدد اعمال کند بنابراین نه تنها تحریم ها متوقف و یا لغو می شود بلکه اعمال مجدد آنها نیز امکان پذیر نیست.

*رفع فوری تحریم های اقتصادی هسته ای به قوت و صراحت حاصل شده است و در مورد تحریم های اشاعه ای و تسلیحاتی نیز پذیرفته است که پس از گذشت زمانی تحریم آنها را لغو کند.

* برخی از تحریم ها براساس مسائل دو جانبه بین ایران و آمریکا از سال 58 مقرر شد و اگر می خواستیم در این باره مذاکره کنیم باید مذاکرات سیاسی و دوجانبه بین ایران و آمریکا صورت می گرفت.

* طرف مقابل اشتیاق آن را داشت که با ایران وارد مذاکره دو جانبه شود اما ایران بود که مایل نبود در این برهه وارد چنین مذاکره ای شود.

* اهمیت دستاوردهای برجام را وقتی درک می کنیم که وضعیت اقتصادی گذشته را بررسی کنیم چراکه در گذشته نمی توانستیم در خصوص آثار تحریم صحبت کنیم اما اکنون آزادتر می توانیم در خصوص خسارات ناشی از تحریم مطالبی عنوان شود تاکید داشتم که اقتصاد ایران به گروگان گرفته شده بود اما بعد از آزادی می توانیم ستم های وارد شده را بازگو کنیم.

* اولین اثری که تحریم ها داشت، بالا بردن هزینه‌های مبادلات بود البته با هوشمندی مردم و ابتکار فعالان اقتصادی توانستیم تا حدودی تحریم‌ها را دور بزنیم. هرگز اجازه ندادیم اقتصاد کشور متوقف شود اما این عدم توقف باعث شد هزینه‌های اضافه‌ای بر کشور تحمیل شود.

* به جرات می‌توان گفت تحریم ها شرایطی ایجاد کرد که با ابتکارات فضا مثبت شود، به طوری که در این شرایط بعضی از تولیدات و صنایع کشور توانستند قدرت بیشتری بگیرند این حاکی از استفاده هوشمندانه ما از تحریم‌ها بود اما هرگز نباید اجازه دهیم که مصیبت وارده بر کشور در چشم دشمن موضوعی مثبت تلقی شود و باید لطمات آن به خوبی برآورد شود.

* با حساب سرانگشتی حداقل هزینه وارد شده بر تولید و صادرات 15 درصد است و از آنجائیکه ما نمی‌توانستیم به طور مستقیم کالاها را وارد کنیم، متحمل هزینه‌های مضاعف شدیم. پیشنهاد می‌کنم از آقای زنگنه سوال کنید چرا که ما مجبور شدیم برای وارد کردن برخی کالاهای حساس سه بار آن را خریداری کنیم چرا که دو بار آن گیر افتاد و این یعنی افزایش هزینه مبادلات.

* 100 میلیارد دلار در 8 سال گذشته هزینه اضافه مبادلاتی بر کشور تحمیل شد و سالانه 15 میلیارد دلار و روزانه 130 میلیارد دلار هزینه مبادلاتی برای کشور رقم خورد این در حالی است که افزایش هزینه تمام شده یک کالا را تک تک خانواده‌های ایرانی پرداخت می‌کنند.

* سهم ایران از فروش نفت در جهان 2.5 میلیون بشکه نفت بود که اخیرا به 1.5 میلیون بشکه رسیده بود و این به این معناست که اگر قیمت ارز را 50 دلار در نظر بگیریم 75 میلیون دلار در روز به کشور خسارت وارد شد و از درآمدهایمان کاسته شده است. این در حالی است که زمانی ایران با در دسترس داشتن حلقه نفتی بازار جهانی را در دست داشت.

* اکنون روند بازار جهانی نفت معکوس شده است و باید این موضوع معکوس شود چرا که کاهش سهم ایران در بازار جهانی نفت باعث شده است دشمن ما با تحریم‌ها اطمینان حاصل کند که می‌تواند جای ایران را پر کند. کاهش سهم ایران از بازار نفت جهانی عاملی شده است که قدرت چانه‌زنی و اقتصاد ما در بازار انرژی جهانی کاهش پیدا کند.

*اثرگذاری و مبادلات ایران در بازار جهانی نفت و گاز باید روند معکوسی پیدا کند، نباید اجازه دهیم که مرتب سهم ایران کاهش پیدا کند چرا که این کاهش باعث می‌شود که به عزت ما لطمه وارد شود.

* تاخیر در بهره‌برداری از پروژه‌های عظیم از دیگر آثار تحریم‌هاست، به طوری که به دلیل تحریم‌ها بهره‌برداری از پروژه‌های عظیم ریلی و پتروشیمی به تاخیر افتاد، نمونه واضح آن پارس جنوبی است. البته تعهدات دیگر ما در بخش‌های دیگر نیز به این دلیل با تاخیر رو‌به‌رو شد.

* از دانشمندان ما سوال کنید که آیا حاضر نبودند آزمایشات خود را با دستگاه‌های سوپر مدرن انجام دهند، علیرغم استقامت و همت محققان آن‌ها اذعان دارند که اگر امکانات بیشتری در اختیار داشتند حتما می‌توانستند تحقیقات بهتری ارائه کنند. ما اعتقاد داریم که باید بهتر از کشورهای دیگر در فضاهای علمی عمل کنیم. محدود شدن دانشجویان ما در رشته‌های حساس از مهم‌ترین خسارت‌های وارد شده است.