نمودار تغییرات شاخص بورس/ ریزش بورس با خطای محاسبه
عصر بانک؛روز گذشته شاخص کل بورس تهران در پی جو منفی ایجاد شده در بازار سهام پس از ابلاغ آیین‌نامه نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها که در آن بر نرخ 13 سنتی تاکید شده بود، با افت 524 واحدی مواجه شد؛ این در حالی است که عمده نمادهایی که ریزش قیمتی را به شاخص تحمیل کردند، نمادهایی بی‌ارتباط با آیین‌نامه مزبور بودند.
به نظر می‌رسد برخی کارشناسان و سهامداران دست به قیاس ساده‌انگارانه این دوره با پایان سال 92 (زمانی که برای اولین بار نرخ خوراک پتروشیمی از 3 سنت به 13 سنت افزایش یافت) می‌زنند و بدون در نظر گرفتن تفاوت‌های بین این دو بازه زمانی به تصور اینکه بازار شرایطی مشابه آن بازه زمانی را تجربه می‌کند، در بازار فروشنده شده‌اند. این در حالی است که بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد شرایط کنونی بورس تهران بسیار متفاوت از پایان سال 92 است. به‌عنوان مثال پی بر ای کل بازار در دوران اوج خود حدود 4/ 8 مرتبه و پی بر ای در صنعت محصولات شیمیایی بیشتر از پی بر ای کل بازار و حدود 9 مرتبه بوده و این در حالی است که مقدار این دو متغیر در شرایط فعلی به ترتیب به حدود 5/ 5 و 7/ 4 کاهش یافته است ضمن اینکه در پایان سال 92 عوامل منفی دیگری در بازار سهام وجود داشت که زمینه را برای افت شاخص فراهم کرد. عواملی همچون اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و افزایش نرخ بهره مالکانه معادن و نا‌امیدی‌ها از به سرانجام رسیدن مذاکرات هسته‌ای در کنار ضعف بخش کلان اقتصاد کشور پس از مدت‌ها صعود زمینه افت شاخص را فراهم کرد. نقطه مقابل آن شرایط خبرهای مثبت در وضعیت کنونی است به‌طوری که توافق هسته‌ای به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ریسک‌های سیستماتیک در شرایط فعلی از بین رفته و به همین دلیل قیاس این دو بازه زمانی دور از منطق بوده است. تفاوت دیگر این دو بازه زمانی مربوط به ارزش بازار گروه محصولات شیمیایی است به‌طوری که ارزش بازار که در پایان سال 92 حدود 35 تا 40 درصد ارزش کل بازار بوده الان به حدود 25 درصد تنزل کرده است. در این میان برخی کارشناسان معتقدند شرایط برای شرکت‌های گروه محصولات شیمیایی با آیین‌نامه مزبور تفاوت چندانی نداشته و رشد هزینه نرخ خوراک در سایر هزینه‌ها بسیار کم است ضمن اینکه تاثیر افزایش نرخ خوراک 13سنتی پیش‌تر اثر خود را بر قیمت‌های نمادهای این گروه گذاشته بود.
بازار دیروز نشانی از دی 92 نداشت
در مورد ریزش روز گذشته شاخص کل بورس و اثر ابلاغ آیین‌نامه مربوط به نرخ خوراک پتروشیمی، بهنام بهزاد‌فر، مدیر امور اعضای کانون کارگزاران گفت: وضعیتی که بازار سهام در شرایط کنونی با آن مواجه است بسیار متفاوت از وضعیت آن در پایان سال 92 بوده به‌طوری که شاخص کل در نیمه دوم دی‌ماه 92 در اوج 46 ساله خود و در شرایط کنونی نزدیک به کف دو ساله خود قرار دارد. وضعیت قیمت محصولات پایه نیز در نیمه دی ماه 92 بسیار بالاتر از قیمت‌های کنونی بوده و قیمت این محصولات با یک افت محسوس در طول یک سال اخیر به کف‌های قیمتی در چند سال اخیر نزدیک شده است. بهزاد‌فر مهم‌ترین تفاوت این دو بازه زمانی را نسبت پی بر ای دانست و افزود: پی بر ای صنعت محصولات شیمیایی از رقم 9 در دی ماه 92 به 7/ 4 در شرایط کنونی رسیده است ضمن اینکه همگام با ریزش قیمت‌ها ارزش بازار این گروه نیز از محدوده 35 تا 40 درصد به حدود 25 درصد تنزل یافته است.علاوه بر اینکه بازار در سال گذشته تاثیر این آیین‌نامه را بر افت قیمت شرکت‌های پتروشیمی شاهد بوده است. بهزاد‌فر ادامه داد: نرخ تورم در آن بازه زمانی نسبت به شرایط کنونی زیاد بوده ضمن اینکه دولت سیاست‌های انقباضی را شروع کرده بود، این در حالی است که در مقطع کنونی به مدت دو سال سیاست انقباضی ادامه داشته و دولت در حال آمادگی برای اجرای سیاست‌های ضد‌رکودی است.
بهزاد‌فر به تفاوت نرخ دلار در دو مقطع زمانی مزبور اشاره کرد و گفت: در شرایط کنونی نرخ دلار در حال افزایش است که در مقابل دی‌ماه 92 در حال تجربه نوسانات منفی بود.
این کارشناس بازار سهام افزود: یکی از مسائل مهم تفاوت بین این دو مقطع زمانی نیز حل مساله مذاکرات هسته‌ای به‌عنوان مهم‌ترین ریسک سیستماتیک بازار بوده است که می‌تواند در بازه میان‌مدت تا بلند‌مدت زمینه صعود شاخص را فراهم کند.
این کارشناس بازار سهام در رابطه با وضعیت نرخ دلار و تاثیر آن بر وضعیت بنیادی شرکت‌های پتروشیمی اظهار کرد: با تک‌نرخی شدن نرخ ارز و به تبع آن رشد نرخ ارز می‌توان گفت این عامل می‌تواند وضعیت شرکت‌های پتروشیمی را از لحاظ بنیادی با تغییر مواجه کند به‌طوری که احتمال اینکه این شرکت‌ها در پیش‌بینی‌های آینده خود دست به تعدیل مثبت برای افزایش نرخ ارز بزنند، بسیار زیاد است.
این کارشناس بازار سهام افزود: نکته مهم دیگر در معاملات دیروز این است که بسیاری از سهامداران هنوز تشخیص تفکیک شرکت‌های پتروشیمی از بازار را ندارند و به‌صورت هیجانی در صف‌های فروش حاضر می‌شوند؛ شاهد این مدعا ریزش شرانول، شنفت و برخی نمادهای پالایشگاهی و حتی خود گروه پتروشیمی است که سوخت مصرفی آنها ربطی به نرخ خوراک گازی نداشته است.
بازار عطش ریزش ندارد
مدیر امور اعضای کانون کارگزاران به شرایط کنونی وضعیت بازار از منظر قیمتی اشاره کرد و افزود: اینکه بازار در سال جاری تنها دو افت با بازه هزار واحدی را تجربه کرده است نشان می‌دهد بازار عطش ریزش شدید ندارد و در کوتاه‌مدت بر مدار نوسانات با دامنه کوتاه حرکت خواهد کرد.
بهزاد‌فر گفت: در کنار تمام این مسائل، نزدیک شدن به سال مالی بیش از نیمی از شرکت‌های کارگزاری و الزام آنها به تسویه بدهی‌های خود آنها را مجبور کرده که در بازار فروشنده باشند ضمن اینکه وضعیت فعلی گروه‌های خودرویی موجب نا‌امیدی سهامداران و افت بازار شده است. این کارشناس بازار سهام افزود: برآورد سهامداران از گزارش‌های 6 ماهه شرکت‌ها در راستای گزارش‌های سه ماهه یک برآورد منفی بوده و این عامل نیز می‌تواند از عوامل افت بازار در روز گذشته باشد.
یک پله دیگر سقوط برای شاخص کل
نماگر شاخص بازار سهام روز گذشته با افت مواجه شد، تا با یک پله سقوط به سطح 62هزار واحدی برسد. بورس تهران که از روز چهارشنبه و تحت تاثیر بازگشایی 8 نماد بزرگ روند نزولی به خود گرفته بود؛ روز گذشته با خبر تایید نهایی نرخ خوراک بار دیگر با سیگنالی منفی همراه شد و با 83/ 0 درصد ریزش به رقم 62هزار و 958واحد رسید. بر همین اساس نماد «پارسان» که یکی از نمادهای باز شده در روز چهارشنبه به شمار می‌رود به‌عنوان تاثیر گذارترین نماد بر شاخص کل شناخته شد و بعد از آن نمادهای «فارس»، «شبندر» و «وبملت» قرار داشتند که در این بین تنها «فارس» توانست تاثیر مثبت بر روند کلی بازار داشته باشد.
روز گذشته همچنین بانک صادرات و پارس خودرو کماکان جایگاه بیشترین حجم معاملات را به‌خود اختصاص دادند و بیشترین ارزش معامله را پتروشیمی جم به ثبت رساند.
بر همین اساس، حجم و ارزش معاملات تحت تاثیر فضای تردید نسبت به نرخ خوراک پتروشیمی و ابهام در شرایط اقتصاد بین‌الملل و داخلی با افت مواجه شد. ارزش کل معاملات دیروز بازار سهام به بیش از 89 میلیارد تومان بالغ شد که ناشی از دست به دست شدن بیش از 438 میلیون سهم و اوراق مالی قابل معامله طی 32 هزار و 881 نوبت خرید و فروش بود. به این ترتیب حجم و ارزش معاملات در روز گذشته نسبت به یک روز قبل با رشد 59 و 54 درصدی مواجه شد. به نظر می‌رسد در میان افت و خیز شاخص‌های بورس روز گذشته، سهامداران گروه قندی طعم شیرین بازدهی مناسب در این گروه را در یک روز منفی و نزولی چشیدند. سهامدارانی که در سکوت محض بازار این روزها به دنبال نوسان‌گیری در شرکت‌های کوچک و کم سرمایه همچون قندی‌ها هستند.
فرابورس همگام با بورس افت کرد
روز گذشته شاخص کل فرابورس 8/ 1 درصد کاهش یافت تا با این ریزش به رقم 706واحد برسد. روز گذشته نمادهای «شتران»؛ «پترول» و «میدکو» به ترتیب تاثیر گذارترین نمادها بر افت شاخص آیفکس بودند. بیشترین حجم معاملات را در فرابورس روز گذشته سهامی ذوب آهن اصفهان به ثبت رساند که بعد از آن نمادهای «کوثر»، «حکمت» و «دی» قرار داشتند و بیشترین ارزش معاملات نیز در اختیار «صمپنا»، «صمگا» و «صسکن» بود. سهام قند شیروان و پس از آن نیرو سرمایه و قند چهارمحال بیشترین افزایش قیمت؛ و در سوی دیگر بازار، سهام شرکت‌های شمال شرق شاهرود، زغال‌سنگ طبس و پالایش نفت شیراز با بیشترین افت قیمت روبه‌رو شدند. همچنین روز گذشته در این بازار، نماد معاملاتی شرکت بیمه نوین برای برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه متوقف شد. پتروشیمی کازرون نیز در اطلاعیه‌ای عرضه بلوکی سهم‌های خود را روز گذشته اعلام کرد. در همین زمینه بیمه آرمان نیز روز گذشته پس از برگزاری مجمع عمومی سالانه بازگشایی شد. «آرمان» همچنین اعلام کرد پس از تقسیم سود نقدی هر سهم،معاملات خود را با محدودیت دامنه نوسان قیمت تا سقف 50درصد انجام می‌دهد. همچنین روز گذشته حجم معاملات فرابورس بیش از110 میلیون سهم و ارزش معاملات آن 597 میلیارد ریال بود. تعداد معاملات نیز با ثبت 14 هزار و 498 دفعه در روز یکشنبه به ثبت رسید.
