بازار ملک و املاک زیر و رو شد!
عصر بانک؛حسام عقبایی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک می‌گوید: «نشانه‌های خروج مسکن از رکود آغاز شده است. استناد رئیس اتحادیه مشاوران املاک، به آمارهایی که است به گفته او نشان از افزایش معاملات خرید و فروش مسکن در کشور و تهران دارد. آنطور که رئیس اتحادیه مشاوران املاک صبح دیروز در یک نشست خبری اعلام کرده است «در 10 روز نخست شهریور امسال تعداد قراردادهای خرید و فروش در تهران به شش هزار و 42 قرارداد رسیده و میزان قراردادهای اجاره نیز هشت هزار و 434 مورد بوده است.» او آمارهای دیگری هم ارائه کرده است که نشان می‌دهد افزایش معاملات املاک، چه در بخش اجاره و چه در حوزه خرید و فروش سیر صعودی داشته است.
بر اساس آمارها، میزان خرید و فروش در فروردین پنج هزار و 823، در اردیبهشت 16 هزار و 606، در خرداد 17 هزار و 232 و در مرداد 14 هزار و 355 مورد بوده است. سیر نوسان‌های جزئی در میزان قراردادهای ملکی، گرچه نشانه‌هایی از روند صعودی دارد اما میزان قراردادها در زمان‌هایی مانند مرداد، روند کاهشی داشته است. البته به گواه برخی کارشناسان حوزه مسکن، به نظر می‌رسد مهم‌ترین عاملی که سبب افت تعداد قراردادهای ملکی در مرداد امسال شده، به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 بوده است.
از آنجایی که شرایط صبر و انتظار پس از توافق هسته‌ای تمامی ابعاد اقتصاد کشور را دربر گرفته، بخش مسکن نیز از این قاعده بینصیب نمانده است. بسیاری از فعالان حوزه مسکن می‌گویند شش‌ماهه دوم امسال زمانی است که نشانه‌های خروج رکود از بازار مسکن به خوبی نمایان می‌شود. اما عملی شدن این پیش‌بینی تا حد زیادی بستگی به بهبود نسبی شرایط اقتصادی کشور دارد؛ چرا که آمارهای وزارت راه و شهرسازی حاکی از بی‌خانه بودن بخش عمده‌ای از اقشار کم‌درآمد جامعه است که به گفته علی ربیعی، وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی «برخی از این خانوارها 60 تا 100 سال زمان می‌برد تا صاحب خانه شوند.» آنطور که پیداست مردم منتظر تغییر شرایطی در حوزه مسکن با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای و لغو تحریم‌ها هستند و به همین دلیل هم از ورود به انجام معاملات برای مدتی کنار کشیده‌اند. اما پیش‌بینی‌های فعالان این حوزه با خوشبینی نسبت به آینده معاملات در این بخش همراه است. به خصوص از زمانی که شورای پول و اعتبار تصمیم بر اعطای تسهیلات خرید مسکن با هدف افزایش قدرت خرید مردم گرفت. بر اساس آنچه رئیس اتحادیه مشاوران املاک گفته است «ظرف 13 روز اول شهریور کل قراردادهای خرید و فروش مسکن درکشور 367 هزار و 523 قرارداد و در بخش اجاره 29 هزار و 803 مورد بوده است.»
اجاره‌بها رشد نکرده است
عمیق‌تر شدن رکود در خرید و فروش مسکن مساله‌ای بود که برخی آن را جدا از بازار اجاره‌بها عنوان می‌کردند. این دیدگاه معتقد بود که در کنار افت معاملات خرید و فروش، بازار اجاره‌بها رونق پیدا خواهد کرد. براساس آمارها نیز متوسط رشد اجاره‌بها در تابستان امسال 10 درصد نسبت به سال 93 رشد داشته است. اما عقبایی، رئیس‌اتحادیه مشاوران املاک در واکنش به این دیدگاه گفته است: «قیمت مسکن امسال نسبت به سال 93 افزایش نیافته است، بنابراین اجاره‌بها نیز نباید رشد کند.» به گفته او «بازار اجاره‌بها در کشور از مؤلفه‌هایی مثل تورم، سیاست‌های پولی و بانکی و نرخ سود بانکی تاثیر می‌پذیرد، بنابراین مالکان ملک خود را با نرخ سود مقایسه کرده و آن را اجاره می‌دهند و این مقایسه‌ها دارای ایراد است.» عقبایی با اشاره به اینکه وقتی رشد قیمت مسکن مطرح می‌شود، انگیزه برای ورود به بازار ساخت‌وساز افزایش پیدا می‌کند، گفته است: «در سال‌های گذشته رشد قیمت مسکن آنقدر بالا بود که توقع مالکان و سرمایه‌گذاران را بالا برد، به‌طوری‌که برخی از آنها معتقدند در ساخت‌وساز باید صددرصد سود کنند.» او تاکید دارد که «قیمت مسکن در حال حاضر به قیمت واقعی خود نزدیک شده است. درعین حال ظرفیت افزایش قیمت مسکن را نمی‌بینیم، اما اگر رکود بازار مسکن طولانی باشد موجب ورشکستگی می‌شود.»
رئیس اتحادیه مشاوران املاک با تأکید بر اینکه بدون بازده بودن ساخت‌وساز باعث شده برخی از سازندگان انگیزه‌ای برای ورود پیدا نکنند، بیان کرده است: «این روزها سازندگان مسکن در تهران بعد از آغاز پرداخت تسهیلات بانکی، انگیزه تولید کوچک را پیدا کرده‌اند، بنابراین امید است سیاست‌های عملیاتی دولت برای خروج از رکود ارائه شود؛ چراکه دیگر فرصتی برای فکر کردن نداریم.» او با اشاره به اینکه دولت باید طرح‌های مسکن اجتماعی یا بالا بردن سقف تسهیلات بانکی برای بخش مسکن را اجرا کند، می‌گوید: «بنده موافق افزایش تسهیلات مسکن هستم، درحالی که عده‌ای اعلام می‌کنند دادن تسهیلات بانکی به مردم موجب گرانی مسکن می‌شود.»
سازندگان مسکن به سود 20 درصدی بسنده کنند
به گفته عقبایی «اقتصاد مسکن دچار بیماری سرطان شده است؛ یعنی چند بیماری توأم و همزمان مسکن را در اختیار خود گرفته است، بنابراین باید چند برنامه همزمان برای این اقتصاد بیمار ارائه شود تا مشکلات مسکن برطرف شود.» آنطور که او توضیح داده است «قیمت مسکن اگرچه به قیمت واقعی خود رسیده است، اما 80 تا 90 درصد قیمت مسکن مربوط به زمین است. سازندگانی که فکر می‌کنند همانند گذشته باید صددرصد سود کنند، بدانند در این بازار باید به همان سود 20 درصدی بسنده کنند.» عقبایی همچنین با اشاره به اینکه در کشور 120 هزار مشاور املاک دارای پروانه کسب و در تهران، 11 هزار و 730 مشاور املاک دارای پروانه کسب هستند، گفته است: «در سال 92 و 93، در تهران 700 مشاور بدون پروانه کسب وجود داشت که 70 درصد این تعداد پلمب شده و 30 درصد مابقی مراحل اخذ پروانه را می‌گذرانند.»
/پارسینه