رویای راه اندازی بورس این بار از جنس “مسکن”
عصر بانک؛ از دیرباز در کنار مرکب خوب از آن به عنوان نشانه ای از سعادتمندی انسان یاد و در این دوره و زمانه داشتن آن به آرزو و آمال بویژه برای نسل جوان تبدیل شده است. از سوی دیگر به دنیا از آن به عنوان پیشران اقتصاد یاد می شود، به ویژه زمانی که اقتصاد در رکودی سنگین فرورفته باشد؛ چرا که به گفته اهل فن، "مسکن" به صورت مستقیم و غیرمستقیم با بیش از 200 صنعت و 1400 شغل در ارتباط است و هر زمان چرخه ساخت و ساز و خرید و فروش مسکن در کشور بچرخش درآید می توان امیدوار بود که سایه رکود نیز از اقتصاد کنار خواهد رفت.
با این وجود معادلات بازار مسکن در کشور ما مانند بسیاری از چیزها قدری با دیگر کشورها متفاوت است. به عنوان مثال در دنیا زمانی که دولتها قصد رونق بازار مسکن و ساخت و ساز را می کنند با تحریک طرف عرضه و دادن تسهیلات ارزان قیمت به فعالین این حوزه، تلاش می کنند با کاهش قیمت تمام شده اقبال عمومی را برای خرید مسکن و رونق این بازار همراه خود کنند اما در کشور ما با دادن وام هایی که عمدتا با سودهایی نجومی نیز همراه است سعی بر این است تا طرف تقاضا تحریک شود تا شاید خواب رونق خرید و فروش و ساخت و ساز مسکن به تعبیر نزدیک شود که در شرایط کنونی این رویا قدری دور از دسترس است.
با این حال و جدای از این موضوعات در بخش هایی از بسته سیاستی خروج غیرتورمی از رکود و نیز قانون رفع موانع تولید از بانک‌ها و موسسات دولتی خواسته شده است تا برای فروش املاک و مستغلات مازاد و همچنین وصول مطالبات سررسید گذشته از محل فروش وثایق ملکی از ظرفیت و سازوکار بورس کالا استفاده کنند که بر این اساس چند وقتی است که صحبت از "بورس مسکن" بر زبانها افتاده و موافقان و مخالفان سرسختی نیز پیدا کرده است.
رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران به عنوان یکی از مخالفان جدی راه اندازی بورس مسکن بر این باور است که بورس حق ورود به خرید و فروش مسکن را ندارد و اینکه کارمزدی را بابت فروش ملک دریافت کند، اساسا با وظایف بورس سازگار نیست.
همچنین موضوع راه‌اندازی بورس مسکن با هدف راهکاری برای کنترل خرید و فروش ملک و جلوگیری از فروش یک واحد مسکونی به چند نفر از وظایف بورس نیست و برای کنترل خرید و فروش در سال 87 سامانه اطلاعات املاک و مستغلات کشور ایجاد شده که براساس این سامانه مردم می‌توانند معاملات خرید و فروش را انجام دهند و با دریافت کد رهگیری به هیچ عنوان امکان فروش یک واحد به چند نفر وجود ندارد.
از سوی دیگر مخالفان این طرح معتقدند ورود بورس به بازار مسکن نتیجه‌ای جز افزایش قیمت ملک و رشد سوداگری در این بازار ندارد و این طرح ایده ای من درآوردی است و در هیچ کجای دنیا چیزی به‌نام بورس مسکن وجود ندارد. نکته مهمتر این که در بورس کالا، کالایی قابل عرضه است که همگن باشد و مسکن یک کالای همگن نیست که آن را در بورس عرضه کنیم، بنابراین ایجاد یک بورس برای کالای غیرهمگن کاری بسیار سنگین است و نیاز به یک برنامه‌ریزی بسیار بسیار دقیق دارد.
از سوی دیگر موافقان راه اندازی بورس مسکن می گویند مهم‌ترین مشکل بازار فعلی مسکن نبود اطلاعات شفاف، نامشخص بودن نحوه قیمت‌گذاری و ساختار‌های حقوقی غیرکارآمد است که در چنین شرایطی بنگاه‌های املاک نیز به بازیگران اصلی ملک، زمین و آپارتمان تبدیل شده‌اند؛ چرا که آنها قیمت‌ها را آنطور که باب میلشان است تنظیم می‌کنند، بر املاک با کیفیت احاطه دارند و روزبه‌روز بر قدرتشان در بازار مسکن افزوده می‌شود.
با این حال مسوولان بورسی از آماده‌سازی مقدمات اجرایی شدن بورس مسکن توسط بورس کالا خبر داده اند و می گویند اجرایی شدن برنامه بورس مسکن نیازی به تصویب در شورای‌عالی بورس ندارد و ماموریت آن به بورس کالای ایران محول شده است و پتانسیل این که بورس مسکن در قالب یک بورس مستقل فعالیتش را ادامه دهد هم وجود دارد.
بر اساس شنیده ها نیز فاز اول راه‌اندازی بورس مسکن برای عرضه عمده بخش‌های دولتی و غیردولتی مانند شهرداری‌ها و بانک‌ها درنظر گرفته شده است و قرار است در فاز دوم مردم هم از طریق بورس مسکن، مسکن خود را تامین و اقدام به خرید و فروش خانه و کاشانه کنند.
با این وجود بنظر می رسد چه بورس مسکن راه اندازی شود یا نه، آرزوی داشتن مسکن بویژه برای جوانان پابرجا باشد و اقتصاد کماکان در رکود …
/تسنیم