نرخ سود دستوری عدول از اصول بانکداری اسلامی است
عصر بانک؛سید محسن طباطبایی مزدآبادی در خصوص میزان تحقق بانکداری اسلامی در ساختار اقتصادی گفت: اگر بخواهیم از شعارها پرهیز کنیم و به واقعیت ها بپردازیم باید بگوئیم هنوز ما درگیر الفبای نظام بانکداری اسلامی هستیم.
مدرس موسسه عالی آموزش بانکداری ایران با تاکید بر اینکه بانکداری بدون ربا از جهت نوع فعالیت های بانکی و ماموریت های پولی همانند بانکداری سنتی عمل می کند، خاطرنشان کرد: از منظر اسلامی ، کارآمدی بانکداری در ایجاد عدالت اجتماعی به عنوان اولین هدف محسوب می شود و مکانیسم این نوع از بانکداری ، مبتنی بر قراردادهای شرعی است.
وی در این خصوص توضیح داد: ممنوعیت اکل مال به باطل، ممنوعیت ضرر و ضرار ، ممنوعیت غرر و ممنوعیت ربا از جمله اصولی است که می تواند موجبات ثبات و پایداری نظام بانکی و تخصیص بهینه منابع و توزیع عادلانه درآمدها در اقتصاد کشور را پدید آورد.
طباطبایی با اشاره به اینکه اگر مولفه اصلی بانکداری اسلامی را حذف ربا از تمام عملیات بانکی و انطباق عملیات بانکی با موازین شرعی بدانیم اساس بانکداری اسلامی مبتنی بر تقسیم سود، مشخص بودن مسیر مصرف منابع و نظارت بر عملیات بانکی است، خاطرنشان کرد: با این حال یکی از چالش های اساسی در نظام بانکی عدم تعریف مشخص از رابطه بانک با سپرده گذاران بانکی در سپرده های قرض الحسنه است.
وی با تاکید بر اینکه در لایحه قانون بانکداری و قانون بانک مرکزی می بایست این رابطه به درستی تصحیح شود و بانک به عنوان وکیل سپرده گذاران تعریف گردد، خاطرنشان کرد: در این شرایط سپرده گذاران خود می توانند مقاصد پرداخت وام های قرض الحسنه را نیز تعریف کنند.
دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران یکی دیگر از چالش های پیش روی نظام بانکداری کشور را مطالبات معوق دانست و با اشاره به اینکه آمارها حکایت از 90 هزار میلیارد تومان مطالبه معوق دارد، افزود: از سوی دیگر مداخله دولت در امور بانک ها، تعیین دستوری نرخ سود بانکی بدون توجه به مکانیسم بازار و تداوم سیاست های تکلیفی نظام بانکی را با چالش های بزرگی مواجه ساخته است.
وی با تاکید بر اینکه دستوری بودن نرخ سود بانکی مغایر اصول بانکداری اسلامی است، افزود: از سوی دیگر این مساله باعث می شود تا فضای رقابتی برای جذب منابع در حوزه بانکی کاهش یابد.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه به عنوان جمع بندی باید گفت: مشخص نبودن رابطه بانک با سپرده گذاران بانکی در حساب های قرض الحسنه ، مطالبات معوق ، فقدان شفافیت اطلاعاتی و ضعیف بودن نظارت علمی بانک مرکزی از جمله چالش های اصلی بانکداری در ایران به حساب می آید، افزود: به نظر من برای نیل به بانکداری صحیح بدون ربا در گام اول و دست یابی به افق بانکداری اسلامی در گام دوم می بایست به عنوان مقدمه این چالش های جدی را برطرف کنیم.
/تسنیم