پیش شرط لازم برای موفقیت بورس ارز

عصر بانک؛بهروز هادی زنوز استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: شرط لازم و کافی برای موفقیت بورس ارز این است که رفتار مالی دولت کنترل و استقلال بانک مرکزی تقویت شود تا بانک مرکزی سیاست های پولی و مالی سازگار انتخاب کند . در این حالت در بورس ارز می تواند بازار آتی ایجاد شود و قیمت ارز را شفاف کند.

بهروز هادی زنوز، اقتصاددان و استاد دانشگاه، ایجاد بورس ارز را اقدام شایسته و لازمی دانست که تجارت خارجی را تسهیل و ریسک های ناشی از نوسانات نرخ ارز را تا حدودی حذف می کند.

وی تصریح کرد: یکی از محاسن بورس ارز می تواند این باشد که بازار های آتی ارز، شکل و ریسک تجارت را در این بازار به حداقل کاهش دهد؛ ضمن اینکه این بورس می تواند ابزاری باشد، برای اینکه نرخ تعادلی ارز از دل آن بیرون بیاید.

زنوز شرط کافی برای تحقق این هدف را آن دانست که رفتار مالی دولت کنترل و استقلال بانک مرکزی تقویت شود تا بانک مرکزی سیاست های پولی و مالی سازگار را انتخاب کند. در این حالت  بورس ارز می تواند در بازار آتی ایجاد شود و قیمت ارز را شفاف کند.

زنوز با اشاره به اینکه عرضه کننده اصلی ارز در اقتصاد ایران، دولت است، افزود: مساله ای که اقتصادهای وابسته به نفت، مانند ایران دارند این است که نرخ ارز بسیار تحت تاثیر رابطه مبادله تجاری و به ویژه نفت است؛  یعنی چون قیمت نفت تحت تاثیر شوک های جهانی است و دولت هم تلاش دارد که به رغم همه قوانین، کلیه منابع ارز تحصیل شده از صادرات را وارد بودجه خود کند، بنابراین همه ارز را به بانک مرکزی می فروشد.

وی اظهار داشت: در این حالت نرخ حقیقی ارز تنزل پیدا می کند و این به زیان تجارت خارجی است. همچنین توان رقابت صنایع داخلی – هم در بازار داخلی و هم در بازار بین المللی- از بین می رود و نرخ ارز دچار نوسانات نامناسب در  توسعه صنعتی و اقتصادی کشور می شود .

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: اگر دولت پایبند به قواعد مالی باشد، سلطه سیاست های مالی و پولی برداشته می شود و بانک مرکزی در موقعیتی قرار می گیرد که بتواند سیاست های پولی و ارزی مناسب را اتخاذ کند.

وی در عین حال با برشمردن دو پیش شرط برای اتخاذ سیاست های بانک مرکزی خاطر نشان کرد: اگر استقلال بانک مرکزی از دولت رعایت شود و ابزارهای اعمال سیاست هم در اختیار بانک مرکزی باشد، نرخ تورم پایین خواهد آمد. ضمنا از ورود نوسانات و شوک های قیمتی نفت جلوگیری می شود و به سمت نرخ ارزی حرکت می کنیم که نوسانات کمتری دارد. در آن صورت، این نرخ ارز، هم می تواند برای توسعه صادرات و هم برای صاحبان کسب و کار مناسب باشد.

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در عین حال با اشاره به برخی آسیب های بورس ارز گفت: وقتی منابع ارزی فراوان شود، مشی دولت ها ممکن است تغییر کند، چرا که انقیاد قانونی وجود ندارد و از دولتی به دولت دیگر می تواند تغییر پیدا کند. بنابراین در بازار ارز ما چون انحصار فروش ارز تقریبا در دست دولت است، و آن هم به سیاست های مالی دولت و کارکرد صندوق توسعه ملی بستگی دارد، اگر این موارد خوب کار نکند ، بازار ارز لنگ خواهد زد.

/سنا