اثر بازاری شرایط جدید بر P/E بورس

عصر بانک؛فواد فتح‌اللهی با بررسی اوضاع فعلی بازار سهام از دو منظر اقتصادی و سیاسی عنوان کرد: اگرچه درحال حاضر فضای سیاسی تا حد زیادی تلطیف شده، اما از زاویه اقتصادی هنوز برخی ابهام‌ها و ریسک‌ها در بازار باقی مانده است.

وی افزود: چشم‌انداز بازار سرمایه از نگاه سیاسی در انتظار پدیدار شدن آثار مثبت توافق هسته‌ای بر اقتصاد کلان کشور است که به نظر می‌رسد در 3 ماهه پایانی امسال زوایای ملموس تری از آن را شاهد باشیم. از طرفی نرخ سود بدون ریسک تا زمانی که در محدوده 22 درصدی نوسان می‌کند نمی‌توان انتظار داشت که با وجود ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سهام کسب بازدهی با نرخ کم‌تر از 30 درصد قابل تحمل باشد. در حال حاضر پایین‌ترین بازدهی مورد انتظار در بازار سهام با احتساب صرف ریسک 8 تا 10 درصدی باید بالاتر از 30 درصد در سال باشد، تا برای سرمایه‌گذار ارزش ماندن در این بازار را داشته باشد.

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه ملی با اشاره به کاهش ریسک‌های سیاسی در بازار سهام و چشم‌انداز مثبت سیاست بین‌المللی کشور ، عنوان کرد: تنها موضوعی که اکنون به‌عنوان ابهام بورس برای سرمایه‌گذاران باقی مانده سردرگمی از بابت برخی متغیرها و ریسک‌های اقتصادی است، از جمله این ابهام ها می توان به نحوه نرخ‌گذاری فرآورده‌های سنگ آهنی، خوراک مجتمع‌های پتروشیمی، سودآوری بانک‌ها، قیمت‌گذاری برخی کالاهای راهبردی از سوی دولت در کنار رکود حاکم بر اقتصاد جهانی و داخلی اشاره کرد. بنابراین اگرچه توافق هسته‌ای صورت گرفته، اما از منظر اقتصادی اغلب ابهام‌ها باقی مانده که چنانچه چشم‌انداز روشنی از این ابهام‌ها برای بازار سهام پدیدار شود، می‌توان به کم‌رنگ شدن اثر این ریسک ها امیدوار بود.

این کارشناس بازار سرمایه شرایط سخت اقتصادی طی یک ساله آینده را یادآور شد و گفت: با وجود آنکه شرایط نامساعدی از اوضاع اقتصاد کشور در یک سال آینده می‌توان متصوّر بود، اما دورنمای آینده اقتصاد ایران روشن بوده و به طور حتم تحرک بازار سرمایه را برای بلند مدت و میان مدت در پی خواهد داشت.

وی افزود:‌ انتظار می‌رود در کنار گزارش‌های عملکرد نامطلوب 3 ماه نخست شرکت‌ها ؛ طی عملکرد 6 ماهه اول امسال نیز همچنان گزارش‌ها مالی نه چندان دلچسبی را در بازار شاهد باشیم؛ چراکه در کوتاه‌مدت هنوز اتفاق جدیدی برای شرکت‌ها رخ نداده است،‌ اما در میان‌مدت یعنی برای یک سال آینده به نظر می‌رسد شرایط سودآوری شرکت‌ها روند مساعدی را به خود ببیند؛ چراکه هرچه از دوره 6 ماهه عملکردی شرکت‌ها فاصله بگیریم، ضمن برطرف شدن ابهام‌های بازار، سیاست‌های اقتصادی دولت نیز در حوزه مالی و پولی از جمله کاهش نرخ بهره تغییر خواهد کرد. باید گفت اگرچه ابهام‌های بازار در شرایط فعلی کم‌تر نمی‌شود، اما چشم‌انداز آتی آن روز به روز روشن‌تر خواهد شد.

فتح‌اللهی با اشاره به جمع‌بندی توافق وین و آثار آن برای بازار سهام، عنوان کرد: اصلی‌ترین اثر بیانیه وین مجبور کردن بازار سهام برای رشد،پیش از یک دوره رکود فرسایشی سخت بود. بازار قبل از توافق وین با رشد همراه شد و طبیعی بود که پس از توافق تا حدی اصلاح داشته باشد، اما به هر ترتیب از تداوم ریزشها در نقطه‌ای متوقف شد.

وی بر این باور است که اگر نسبت قیمت بر درآمدی (P/ E) بازار سهام را در دوره قبل و پس از توافق در نظر بگیریم متوجه می‌شویم که قیمت سهام نسبت به 2 ماه قبل با نرخ بالاتری روبروست. این درحالی است که سودآوری شرکت‌ها در سال مالی 94 نسبت به سال مالی قبل از آن با کاهش مواجه شده و انتظار می‌رود در 6 ماهه اول امسال نیز با تعدیل منفی سود عملکردی در بودجه برآوردی مواجه باشند. بنابراین اگر فرض کنیم قیمت سهام اکنون در نقطه‌ای ثابت مانده، اما درآمد سهم در مخرج این کسر با کاهش مواجه شده است. اثر توافق هسته‌ای برای بازار در همین جا نهفته؛ چراکه قیمت بازاری سهام را با وجود کاهش سودآوری شرکت‌ها از بابت آثار رکود اقتصادی، ثابت نگاه داشته است. به عبارتی ماحصل این توافق برای بازار این است که پی بر ای بازار پس از توافق هسته‌ای افزایش یافته و انتظار می رود آثار آن پس از گزارش‌های 6 ماهه شرکت ها پدیدار شود.

مدیرعامل سرمایه‌گذاری توسعه ملی در برابر این پرسش که نقش حقوقی‌ها در حمایت از بازار سهام پس از توافق هسته‌ای چرا به خوبی ایفا نشد، پاسخ داد: عدم عرضه سهام در شرایط منفی بازار رسالت نانوشته حقوقی‌ها در بازار سهام است. این طبیعی است که وقتی بازار پیش از توافق هسته‌ای روی مدار مثبت قرار گرفته، برای شناسایی سود برخی از معامله‌گران حقوقی اقدام به عرضه سهام کنند؛ چراکه منابع درآمدی این شرکت‌ها از محل خریدوفروش سهام تأمین می‌شود.

وی افزود: باید به دیدگاه اجماع بازار سهام احترام گذاشت، باید دانست مدیران شرکت‌های سرمایه‌گذاری در شرایطی که آثار توافق برای آنها روشن نبوده و با توجه به محرمانه بودن مفاد توافق و عدم توانایی برای برآورد آثار و تبعات باید بهترین تصمیم را بگیرند، ضمن اینکه طی یک سال گذشته، حقوقی‌ها هیچ‌گاه نتوانستند سهمی را با هدف کسب بازدهی مورد انتظار خود در بازار به فروش برسانند. وقتی بازار روی مدار رشد قرار گرفته، نمی توان نگران رفتار حقوقی‌ها و بازیگران اصلی بازار مبنی بر فروش سهام بود.

/فارس