چالش عیوضلو و مصباحی‌مقدم برسر عجله در اصلاح نظام بانکی

عصر بانک؛ بانک ها در سال های اخیر به یکی از دغدغه های اصلی نظام اقتصادی کشور تبدیل شده اند. تغییر نظام بانکی به گونه ای که بتواند محرک فعالیتهای اقتصادی باشد و الزامات این تغییر، در شبکه خبر با حضور مهمانان برنامه بررسی شد.

در ابتدای برنامه حسین عیوضلو، رییس طرح اصلاح نظام بانکی به ارائه توضیح در خصوص طرحی که قرار است نظام بانکی کشور را به طور کلی تغییر دهد و تلاش هایی که در دولت برای آماده سازی این لایحه صورت می پذیرد، پرداخت.

عیوضلو گفت: ما به طور جدی اصلاح سیستم نظام بانکی را پیگیری می کنیم.

وی ادامه داد: واقعیت این است که بحث های اصلاح نظام بانکی را اگر نگاه بکنیم، باید صرفا در عقود بحث نمانیم. مجموعه نظام بانکی از سال 1351 هیچ تغییری نکرده است. دنیایی از نهادهای جدید ایجاد شده است که بانکداری ما هنوز هیچ تغییری نکرده است. ابتدا باید چالش ها را مطرح می کنیم، به عنوان مثال بحث فقه یک بخش از مسایل بانکی است. در حالی که ده ها مورد دیگر نیز وجود دارد که هنوز برطرف نشده است.

عیوضلو افزود: باید یک هیات سیاستگذاری وجود داشته باشد که کار سیاستگذاری را انجام دهند. در طرح جدید این کمبودها دیده شده است. یک سیستم نظارت نیز دیده شده است. دولت تلاشش این است که  جنبه هایی که مد نظر خودش است را اعمال بکند. لایحه بانکداری بحث گسترده است. اولا انواع بانکداری مد نظر است. ما یک طیفی از بانک ها را باید داشته باشیم و هر کدام سیستم نظارتی خود را داشته باشد. تکلیف مدیریت و مالکلیت را در نظام بانکی مد نظر قرار خواهیم داد. در قانون قبلی، همه بانک ها را از دید تجاری دیده اند. در حالی که در قانون جدید بانک های توسعه ای نیز دیده شده است. در بانکداری بدون ربا، متاسفانه منابع را یک کاسه دیده اند. ما می خواهیم این منابع را چند کاسه ببینیم. اینها با آن چارچوب اسلامی سازگارتر است. اسلام معیارهای زیادی دارد. چه عجله ای در این زمینه وجود دارد.

در ادامه برنامه مصباحی مقدم عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از طریق ارتباط تلفنی در برنامه حضور یافت و گفت: تسهیلات گیرندگان از بانک ها به اسم مشارکت وام می گیرند، در حالی که بانک با تسهیلات گیرندگان به هیچ وجه مشارکت نمی کنند. در مورد سپرده گزاران نیز وضع به همین وضع است که همواره بانک ها زیر نرخ تورم به سپرده گزاران سود می دهد.

مصباحی مقدم، در واکنش به صحبت های عیوضلو که گفت مجلس قدری در این زمینه صبر کند تا یک لایحه جامع تقدیم مجلس شود، گفت: من گمان می کنم، بعد از هشت سال صحبت از عجله خنده دار است. من فکر می کنم اصلاح نظام بانکی در دولت جدی گرفته نمی شود، اگر جدی گرفته بودند، نباید شاهد این تاخیر بودیم. ما میخواهیم عملیات بانکداری بدون ربا را از صوری بودن خارج کنیم. من تصور می کنم، که با نگاه لطف، به کار مجلس نگاه بکنند و ما نیز در مجلس با نگاه لطف به کار دولت نگاه می کنیم.

در ادامه برنامه آل اسحاق نیز به بحث پیوست. آل اسحاق گفت: نظام بانکداری در جهان یعنی خرید و فروش پول که در نظام جمهوری اسلامی ایران این قضیه شدنی نیست. بانک ها هم به عنوان بنگاه اقتصادی باید معامله ای انجام دهد، که ضرر نکند، لذا بانک ها متاسفانه وارد معامله نمی شوند، بلکه وارد مبحث سود می شوند. نکته بعد این است که ما جدای از بحث مسایل شرعی، عملا گیر کد بانکداری هستیم که بتواند از تولید حمایت کند.

وی افزود: متاسفانه ما بانک محور هستیم که با عرف بین المللی هم جور درنمی آید. مجموع این رفتارها اقتصاد ما را کلافه کرده است. ما دو مشکل داریم: نظام بانکداری چه اندازه در بخش تولید کمک می کند. و بحث دیگر این است که نظام اقتصادی چگونه به بانک ها خدمت می کند. در حقیقت کل کارخانه های ما و کارمندان و کارگران ما در خدمت نظام بانکی هستند و نه برعکس. مجموعه فرایندها به گونه ای باشد که مشکل واحدهای تولیدی ما حل شود. رابطه بین واحدهای کوچک و نظام بانکی یکی از مشکلات بزرگ اقتصاد ماست. و حمایت های بانک ها بیشتر از واحدهای بزرگی است که بهره وری ندارند.

عیوضلو نیز در ادامه گفت: ما در طرح جدید خودمان در حال تغییر این موضوع هستیم که جلوی عقدهای مشارکتی صوری گرفته شود. در حوزه های مبادله ای نیز می خواهیم انواع بانکداری داشته باشیم. بانکداری عام المنفعه و انواعی از صندوق ها و انواع مشارکت های بانک با نهادهای اقتصادی را در این طرح مطرح می کنیم.

/تسنیم