آینده بازار سهام در سه سناریو
عصر بانک؛ شاخص کل بورس تهران دیروز با رشد 291 واحدی (معادل 44/ 0 درصد) به رقم 66 هزار و 780 واحد رسید. به این ترتیب شاخص کل بورس روز گذشته برای اولین بار پس از اعلام توافق هسته‌ای رشد قابل توجهی را تجربه کرد که می‌توان آن را نخستین سیگنال مثبت بازار نسبت به توافق هسته‌ای دانست (رشد اندک 48 واحدی روز سه شنبه در این محاسبه وارد نشده است).
بررسی نمادهای تاثیرگذار بر شاخص کل نیز نشان می‌دهد نمادهایی که بیشترین خوش‌بینی‌ها نسبت به آینده آنان پس ازتوافق وجود داشت، رشد کرده‌اند. رفت و آمد هیات‌های سیاسی و تجاری و خبرهای مثبت گوناگونی که در این روزها منتشر می‌شوند نیز حاکی از فضای مثبت و خوش بینی حاصل از توافق ایران با کشورهای 1+5 است. در این شرایط شاهد گمانه‌زنی‌های متفاوت کارشناسان درباره آینده بورس هستیم. «دنیای اقتصاد» در این گزارش به بررسی سه سناریو می‌پردازد که بازتاب‌دهنده پیش‌بینی‌های متفاوت درباره بورس در ماه‌های آینده هستند. سه‌سناریوی خوش بینانه، بدبینانه و میانه. به باور بیشتر کارشناسان منطقی‌ترین سناریو برای پیش‌بینی آینده بازار سناریو میانه است.
وضعیت اقتصاد کشور، بحران‌های جهانی اقتصاد، تغییر روابط تجاری ایران با سایر کشورهای جهان پس از رفع تحریم‌ها و چشم‌اندازی که اعلام توافق هسته‌ای به روی معامله‌گران بازار گشوده از جمله مواردی هستند که بازار سهام را تحت تاثیر قرار خواهند داد و کارشناسان سهم هر یک از این عوامل را در آینده بازار متفاوت ارزیابی می‌کنند. بررسی چارچوب کلی این نظرات سه سناریوی اصلی را برای پیش‌بینی رفتار آینده بازار نشان می‌دهد.
بازگشت رکود به بازار سهام
نخستین سناریو، سناریوی بدبینانه‌ای است که افت قابل توجه شاخص کل را در ماه‌های آینده پیش‌بینی می‌کند. وضعیت قیمت‌ها، فشار بازارهای جهانی و همچنین سیاست‌های احتمالی دولت در تقویت واردات که به زیان تولید‌کننده‌های داخلی تمام خواهد شد از ارکان تشکیل‌دهنده این سناریو هستند. کارشناسانی که نسبت به آینده بازار سهام چندان خوش بین نیستند معتقدند این عوامل قادرند وضعیت بازار را در کوتاه مدت و میان مدت تعیین کنند و بر افت قابل توجه شاخص اثر‌گذار باشند. در همین زمینه شهریار هاشمی به«دنیای اقتصاد» گفت: وضعیت اقتصاد جهانی و واقعیت‌های اقتصادی داخل کشور همچون رکود و تک نرخی شدن ارز می‌توانند به افت شاخص بورس منجر شوند.
وی تشریح کرد: وضعیت اقتصاد جهانی مساعد نیست. عموما کشور چین به‌عنوان حمایت‌کننده اقتصاد جهان در بحران‌های قبلی اثری مثبت بر رفع بحران‌ها داشت حال آنکه در وضعیت فعلی بحران دامنگیر این کشور نیز شده است. به گفته وی افت 6 ماه اخیر در ماه‌های آینده نیز ادامه خواهد داشت و به این ترتیب احتمال تداوم و تشدید بحران در ماه‌های پیش رو وجود دارد. از طرفی بیش از 70 درصد بورس ما به قیمت‌های جهانی مرتبط است و در چنین شرایطی با اثر‌پذیری از وضعیت اقتصاد جهان احتمال افت شاخص وجود دارد.
موج‌سواری به سمت حباب در بورس
سناریوی دوم درست در نقطه مقابل سناریوی پیشین طرح خوش‌بینانه‌ای است که با پیش‌بینی رشد شدید شاخص کل همراه است. از جمله کارشناسانی که درباره آینده بازار چنین می‌اندیشند، حسین عبده‌تبریزی است.
به گزارش پایگاه خبری اقتصادنیوز، وی روز گذشته با حضور در سرمایه‌گذاری سبحان، وضعیت بازار سرمایه را برای مدیران تشریح کرد. عبده تبریزی در بخشی از سخنانش پیرامون آینده بازار پیش‌بینی کرد در 5 تا 6 هفته آینده بازار حرکت خواهد کرد و از احتمال یک جهش بزرگ در آینده سخن گفت. وی با برشمردن عواملی چون ورود حدود 6 هزار میلیارد دلار به دولت و همچنین ظرفیت بزرگ وام‌گیری 100 هزار میلیاردی پس از توافق نسبت به خطرات ورود این پول به بازار سرمایه ابراز نگرانی کرد. به باور عبده‌تبریزی ورود این پول بدون برنامه‌ریزی منسجم می‌تواند به رشد شدید شاخص منجر شود.
سایه منطق بر بازار سهام
اما سناریوی سوم یا سناریوی میانه آینده بازار را نسبتا خنثی همراه با نوسان‌های محدود پیش‌بینی می‌کند. طرحی که بیشتر به وضعیت خود شرکت ها، واکنش‌های بازار و سیاست‌های دولت بستگی دارد. شهریار هاشمی در این زمینه چنین توضیح داد: گرچه یک تحول اقتصادی بسیار مثبت با رفع تحریم‌ها به وقوع می‌پیوندد اما تا زمانی که گزارش‌ها حاکی از تغییرات واقعی در اقتصاد نباشند، این تحولات مثبت مقطعی و کوتاه مدت خواهند بود. این کارشناس بازار سرمایه افزود: واقعیت‌های اقتصادی کشور از جمله رکود در بخش‌های مختلف، تغییر سیاست‌های انبساطی به انضباط مالی باعث شده پول چندانی در بازارهای گوناگون وجود نداشته باشد. در این شرایط قیمت‌ها به اصلاح نیاز دارند و بخشی از افت بورس نیز متاثر از همین موضوع است. کمبود نقدینگی بانک‌ها، الزام بانک مرکزی در عدم تقسیم سود و کاهش تقاضا در حوزه‌های مختلف اقتصاد نشان می‌دهند نمی‌توان انتظار رشد و سودآوری چندانی داشت.
وی همچنین پیرامون تک نرخی شدن ارز و اثرات احتمالی آن بر بورس افزود: 10 درصد سود کل بورس ناشی از تفاوت نرخ ارز مبادله‌ای و ارز آزاد است. صنایعی چون پتروشیمی‌ها و روانکارها از همین محل تفاوت سود می‌برند و این تک‌نرخی شدن می‌تواند حدود 10 درصد از سود بورس را کاهش دهد. هاشمی معتقد است: چشم‌انداز برخی از صنایع مثبت است و رفع تحریم‌ها بی‌شک اثرات مثبتی بر اقتصاد خواهد داشت اما اگر در تحلیل آینده میان عواملی چون چشم انداز جهانی اقتصاد و وضعیت بازارهای داخلی تعادل برقرار کنیم احتمالا شاهد روندی خنثی و نوسان شاخص کل بین اعدادی حدود 65 تا 70 هزار خواهیم بود.
بررسی تحولات دیروز بازار سهام
روز گذشته شاخص کل بورس با 44/ 0 درصد رشد سبز‌پوش شد. این رشد 291 واحدی شاخص را به رقم 66 هزار و 780 واحد رساند. به این ترتیب شاخص کل با اولین رشد قابل توجه پس از اعلام توافق هسته‌ای در نزدیکی کانال 67 هزار واحدی متوقف شد. روز گذشته حجم معاملات با 71/ 64 درصد افزایش به 1/ 683میلیون سهم و ارزش معاملات نیز با 60/ 66 درصد افزایش به 1314 میلیارد ریال رسید.در ساعات پایانی معاملات دیروز شاخص حدود 134 واحد کاهش را تحت تاثیر بازگشایی نماد «فملی» تجربه کرد و به این ترتیب این نماد بیشترین تاثیر را بر افت شاخص داشت و مانع رشد بیشتر آن شد. نمادهای «حکشتی»، «رمپنا»، «وتجارت»، «وبصادر»، «خودرو» و «پارسان» نیز به ترتیب بیشترین تاثیر را بر رشد شاخص داشتند. بررسی نمادهای تاثیرگذار دیروز نشان می‌دهد نمادهایی که انتظار می‌رفت بیشتر از سایرین از توافق هسته‌ای منتفع شوند بیشترین تاثیر را بر رشد شاخص داشتند. بررسی هفتگی شاخص کل اما نشان از کاهش 3/ 1 درصدی شاخص دارد؛ روند نزولی که با رشد در دو روز گذشته تعدیل شد.