تفاوت 40 درصدی بانک مرکزی و گمرک در آمار صادرات غیرنفتی

 

بانک مرکزی در گزارش ماهانه تراز پرداخت‌ها، ارقامی برای صادرات غیرنفتی و واردات کشور اعلام کرده که با آمار رسمی گمرک، تفاوت قابل ملاحظه‌ای دارد.

 

 

عجیب‌ترین تناقض آمارهای این دو مرجع رسمی دولت، درباره حجم صادرات غیرنفتی کشور در 2 ماه اول امسال است.

 

گمرک، حجم صادرات غیرنفتی کشور در 2 ماه اول امسال را بیش از 17.3 میلیون تن اعلام کرده، در حالی که بانک مرکزی این رقم را 5 میلیون تن کمتر اعلام کرده، یعنی حدود 12.4 میلیون تن.

به عبارت دیگر آمار بانک مرکزی و گمرک درباره حجم صادرات غیرنفتی کشور در 2 ماه اول امسال، 40 درصد تفاوت دارد.

 

این تفاوت درباره ارزش صادرات غیرنفتی کشور نیز وجود دارد به طوری که گمرک ارزش صادرات غیرنفتی 2 ماهه امسال را 7.7 میلیارد دلار و بانک مرکزی 5.5 میلیارد دلار اعلام کرده‌اند که تفاوت 42 درصدی نشان می‌دهد.

 

در مورد واردات،‌ تناقض آمارهای بانک مرکزی و گمرک بسیار کمتر از ارقام صادراتی است. با این حال، در این مورد هم آمارهای این دو مرجع رسمی دولت، تفاوت‌هایی دارد.

 

این تناقض‌ها در حالی است که بانک مرکزی منبع آمارهای مذکور را گزارش گمرک اعلام کرده است؛ اما در گزارش رسمی گمرک، چنین ارقامی وجود ندارد.

 

  

همانطور که مشخص است آمار گمرک درباره ارزش و حجم صادرات غیرنفتی در 2 ماه نخست امسال، حدودا 40 درصد بیش از آمار بانک مرکزی است.

 

با توجه به چند نکته، ‌این ابهامات بیشتر هم می‌شود. 

 

1- گمرک اعلام کرده که آمار صادرات اعلام‌شده، شامل صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی با احتساب میعانات گازی و بدون احتساب نفت، گاز و تجارت چمدانی بوده است.

 

اگر فرض کنیم آمار بانک مرکزی درباره صادرات غیرنفتی کشور، بدون احتساب میعانات گازی باشد، باز هم با آمار گمرک دچار تناقض است گرچه اختلاف آماری این دو نهاد دولتی، کاهش می‌یابد.

 

 

 

2- اما فرض بالا با توجه به توضیحات سابق بانک مرکزی، چندان قابل اعتنا نیست. در سال‌های گذشته که رسانه‌ها به تناقض آمار بانک مرکزی و گمرک درباره تجارت خارجی کشور می‌پرداختند، پاسخ بانک مرکزی این بود که آمارش درباره صادرات غیرنفتی اعم از آمار گمرک است. 

 

مثلا در توضیحاتی که بانک مرکزی در  23 آبان 1388 منتشر کرد و هنوز روی سایت آن در دسترس است،‌ آمده که که آمار بانک مرکزی درباره صادرات غیرنفتی شامل آمار اعلامی گمرک +  ارزش مبادلات اقلامی است که در گمرکات ثبت نمی‌شود (مثل تجارت مناطق آزاد یا مبادله کشتی و هواپیما) و نیز مبادلات از مجاری غیررسمی (تخمین میزان قاچاق کالا) است. 

 

 

اما همانطور که در آمار فوق اشاره شد، ارقام اعلامی گمرک درباره صادرات غیرنفتی 40 درصد بیشتر از ارقام بانک مرکزی است. این در حالی است که طبق توضیحات بانک مرکزی، قاعدتا آمار این نهاد درباره صادرات غیرنفتی چون شامل ارزش مبادلات اقلامی است که در گمرکات ثبت نمی‌شود، باید بیشتر از گمرک باشد.

 

به نظر می‌رسد این گمرک است که باید پاسخ دهد که آیا با اغراض خاصی، رقم صادرات غیرنفتی امسال را اینگونه اعلام کرده یا خیر؟

 

 

 

/مشرق