تمایل بانکها به پرداخت چه تسهیلاتی است؟
عصر بانک؛ ابوالقاسم رحیمی انارکی در پنل تخصصی نقشه راه تامین مالی مسکن که در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد با بیان اینکه نقشه راه تأمین مالی مسکن تا حد زیادی به وجود بازار رهن در کشور و ابعاد و عمق آن برمیگردد، گفت: تا زمانی که ویژگیهای نظام تأمین مالی مسکن را نشناسیم، نمیتوانیم آن را توسعه دهیم که بخش عمده آن به بازار پول (بانکها) برمیگردد.
*پایین بودن وامدهی بانکها نسبت به GDP(تولید ناخالص داخلی)
عضو هیئت مدیره بانک مسکن با اشاره به پایین بودن وامدهی بانکها نسبت به GDP افزود: این نسبت در هلند 160 درصد، در کشورهای در حال توسعه 40 درصد و در ایران با مسکن مهر 8 درصد و بدون مسکن مهر 4 درصد است، بنابراین بانکها باید اول بازار رهنی خود را قدرتمند کنند تا بعدا بتوانند وارد بازار رهن ثانویه شوند.
وی با اشاره به بالا بودن دوره زمانی توانپذیری مردم در خرید مسکن ادامه داد: مشکل دیگر بخش مالی مسکن، کم بودن افزایش درآمد مردم در برابر افزایش 30 برابری ارزش ملک، 87 برابر شدن ارزش آپارتمانها و 44 برابر شدن تورم در 35 سال گذشته است.
رحیمی انارکی با بیان اینکه تنها موردی که میتواند بازار رهنی را شکل دهد، تسهیلات بلندمدت بانکی است که در حال حاضر تنها بانک مسکن این کار را در ایران انجام می دهد، اظهار کرد: بانکها متمایل به ورود به حوزه تسهیلات کوتاهمدت هستند که در این وضعیت، اقساط این تسهیلات زود مستهلک شده و دیگر نوبت به بازار رهن ثانویه نمیرسد.
وی با بیان اینکه بانک مسکن عملا نمیتواند مدت بازپرداخت تسهیلات را از 12 سال افزایش دهد، به مدت زمان بازپرداخت تسهیلات مسکن در دیگر کشورها که گاه تا 40 سال میرسد اشاره و خاطرنشان کرد: تسهیلات بد ـ که شامل آن دسته از وامهای بانکهاست که دیگر امکان بازپرداخت آنها وجود ندارد ـ و داراییهای سمی ـ که شامل داراییهایی است که بانکها در سالهای گذشته کسب کردهاند ولی الآن به قیمت مناسب قابل بازیافت نیست میشود ـ دو مشکل اصلی نظام بانکی است که قبل از افزایش قدرت وامدهی باید حل شوند.
عضو هیئت مدیره بانک مسکن عدم کفایت سرمایه بانکها را دیگر عامل ایجاد کاهش قدرت وامدهی بانکها ذکر و اظهار داشت: باید در ابتدا بازار رهن اولیه را تقویت کنیم که این هدف با توسعه وامهای رهنی در بانک مسکن دست یافتنی است و درنتیجه پرتفوی بزرگتری در بانک مسکن ایجاد میکند و سپس سایر بانکها را به سمت ورود به بازار رهن اولیه هدایت کنیم.