بورس در نیمه دوم سال بر مدار سود است یا زیان؟

نیمه نخست سال 97 به واسطه جهش نرخ ارز و تجدید ارزیابی اغلب بنگاه‌های بورسی سهامداران روزای خوشی را سپری کردند. در ابتدای امسال شاخص بورس تهران در کانال 100 هزار واحد قرار داشت، اما پنجم فروردین شاخص بورس روی سطح 179 هزار و 194 واحد ایستاد. تحلیل‌های آماری نشان می‌دهد که در نیمه نخست امسال بازدهی بازار سهام در حدود 68.5 درصد بوده است.

این نشان می‌دهد که نقدینگی حدود 2 هزار هزار میلیارد تومانی، تغییر مسیر داده و وارد بازار سهام شده است.

بنابراین تحقق این پیش بینی کارشناسان که «با توجه به افزایش نرخ ارز، احتمال رشد شاخص بورس به بیش از 300 هزار واحد بعید نیست.» دور از ذهن نبود.

اما این رشد از 25 شهریور تا 27 شهریور ماه یعنی طی 2 روز به سقوط 11 هزار و 751 واحدی رسید و از سطح 305 هزار و 917 به سطح 294 هزار و 166 واحدی افت کرد.

البته در آخرین روز نیمه نخست یعنی 31 شهریور ماه بخشی از این افت را در یک روز جبران کرد.

یکشنبه 31 شهریور 98 بورس با تحریک عواملی همچون افزایش قیمت نفت به خاطر کاهش عرضه نفت عربستان و نیز افزایش ارزشی ریالی شرکت‌های صادرات محور در بورس و همچنین رکود بازارهای موازی مانند سکه و ارز، با جهش چشمگیر در تعداد و قیمت معاملات، سهامداران را شوکه کرد. شاخص کل با افزایش 4390 واحد به رقم 302 هزار و 103 واحد و ارزش روز بازار به بیش از یک میلیون و 104 هزار میلیارد تومان رسید.

در نیمه نخست امسال، بورس به طور متوسط 69 درصد سود به سهام‌دارانش داد که نسبت به سودی که سهامداران بازار سرمایه در مدت مشابه سال گذشته بردند، دو درصد بیشتر شده است.

شاخص بورس تهران در اولین روز از فصل پائیز 9367 واحد معادل 3.1 درصد رشد کرد و از کانال 302 هزار و 103 واحد به رقم بی‌سابقه 311 هزار و 483 واحد رسید. با این میزان رشد، ارزش بورس اوراق بهادار تهران به بیش از هزار و 138 هزار میلیارد تومان رسید که تقریباً معادل 100 میلیارد دلار بود.

رشد تعداد و قیمت معاملات به صورت شتابزده ای ادامه داشت. مهرماه امسال را می‌توان ماه رکورد جذب سرمایه‌ها و سهامداران جدید برای بورس نام گذاشت. یکی دیگر از عوامل بسیار مؤثر در جهش جذب سرمایه به بورس را شاید بتوان اخبار مثبتی دانست که از سوی وزارت اقتصاد و سازمان بورس اوراق بهادار در خصوص روند عرضه‌های جدید اعلام می‌شد.

«فرهاد دژپسند» در حاشیه هیات دولت از برنامه دو عرضه جدید خبر داد و گفت: بازار بورس نشان داد که بستری کاملاً مناسب برای جذب منابع است و در این راستا سهام دو شرکت با ارزش حدود 40 هزار میلیارد تومان در آینده نزدیک عرضه می‌شود. امیدوارم این عرضه‌ها همچنان از استقبال قابل توجه مردم برخوردار شده و به هدایت نقدینگی به امور مناسب و مؤثر کمک کند.

در سومین روز مهرماه نیز شاخص کل با رشد 2 هزار واحدی همچنان در مسیر سوددهی سهم‌ها باقی ماند. در این روز نمادهای تأثیر گذار در رشد شاخص گروه سرمایه گذاری‌ها، بانکی‌ها و پالایشی‌ها و نمادهای پر بیننده خودرویی‌ها، بانکی‌ها و محصولات شیمیایی معرفی شد.

بنابراین در پنج روز کاری هفته نخست مهرماه شاخص کل بورس توانست بیش از 20 هزار واحد رشد را تجربه کند و بدین ترتیب وارد کانال 314 هزار واحدی شود.

در پایان معاملات هفته منتهی به سوم مهرماه 98، شاخص کل با 20 هزار و 243 واحد افزایش نسبت به هفته قبل، به تراز 314 هزار و 409 واحد رسید. شاخص کل هم وزن با 7303 واحد افزایش رقم 91551 واحدی را تجربه کرد.

هفته دوم مهرماه اما این رشد به گونه‌ای به ثبت رسید که به عاملی برای ترغیب ورود سرمایه‌های جدید تبدیل شد. بازارهای موازی همچون سکه، ارز، خودرو و مسکن در این روزها به شدت بی رونق شده و اغلب قیمت‌ها رو به کاهش گذاشت.

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات روز شنبه 6 مهر 1398 با جهش 5 هزار و 615 واحد به رقم بی سابقه 320 هزار و 24 واحد رسیده و رکورد شکست. شاخص کل با معیار هم وزن نیز 2413 واحد رشد کرده و به رقم 93 هزار و 964 واحد رسید.

کارشناسان دلیل رکورد شکنی بورس تهران را در مرحله اول فضای مثبت مذاکرات سیاسی و امید به باز شدن راه‌هایی برای انتقال پول و باز شدن راه صادرات دانستند. همچنین تأمین نقدینگی برای شرکت‌های بورسی از یک طرف، رکود در بازارهای موازی مانند سکه، طلا، ارز، مسکن، همچنین افزایش درآمد ریالی شرکت‌های صادرات محور بعد از جهش نرخ ارز از دلایل رکورد شکنی بازار در بورس اوراق بهادار تهران شناخته شد.

سه روز بعد اما در نهمین روز مهرماه در بورس و فرابورس ایران 215 سهم با رشد قیمت و 328 سهم با افت قیمت روبرو شدند. شاخص کل بازده نقدی و قیمتی بورس و اوراق بهادار تهران 1398 واحد رشد کرد و به رقم 326 هزار و 104 واحدی رسید. شاخص آزاد هم وزن نیز هم راستا با شاخص کل افزایش یافت و رقم 96 هزار و 838 واحدی را تجربه کرد.

علیرضا کدیور، کارشناس بورس در این خصوص گفت: «وضعیت بازار سرمایه در نیمه دوم سال بستگی به متغیرهای مختلفی دارد؛ مثل متغیرهای اقتصاد کلان، نرخ ارز، شرایط سیاسی و بین‌المللی. یعنی نمی‌توانیم در رابطه با یک متغیر و فقط ورود نقدینگی صحبت کنیم و جمع‌بندی داشته باشیم.»

وی افزود: «دلیل این که در حال حاضر شاخص بورس افزایش پیدا می‌کند، این است که در کنار ورود نقدینگی جدید، شرایطی را شاهد هستیم که در واقع هیچ‌کدام از بازارهای دیگر جذابیتی برای سرمایه‌گذاران ندارند. یعنی عملاً در غیاب فرصت سرمایه‌گذاری، نقدینگی به سمت بورس هجوم می‌آورد.»

علی صحرایی مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران، از ورود 400 هزار سرمایه‌گذار جدید به بورس تهران در سال جاری خبر داد.

وی در پاسخ به این پرسش که امسال چه تعداد سهامدار جدید وارد بورس تهران شده‌اند، گفت: امسال 400 هزار سرمایه گذار جدید برای اولین بار در بورس تهران حضور پیدا کرده و سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

صحرایی در مورد میزان سرمایه جدید در بورس تهران گفت: خالص سرمایه‌گذاری سهامداران جدید در سال جاری 3 هزار میلیارد تومان است که این منابع برای شرکت‌های بورسی فراهم شده است.

مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران گفت: در فروردین 98 تعداد 15 هزار سهامدار در بورس حضور داشتند که در حال حاضر حدود 300 هزار نفر سرمایه‌گذار در بورس تهران حضور دارند.

طی روزهای نهم تا سیزدهم مهرماه نیز روند رشد بورس ادامه داشت تا اینکه در 14 مهرماه بازار از شاخص 327 هزار و 305 واحد آاز به کار کرد اما در پایان معاملات روز چهاردهم با ریزش نزدیک به 7 هزار واحد به 320 هزار و 208 واحد رسید.

این افت در بازار سرمایه اما بیش از چند روز ادامه نداشت و بازار سرمایه به سرعت خود را احیا کرد و با گذشت یک هفته دوباره رکورد شاخص به 326 هزار واحد رسید.

یک هفته بعد و در نیمه دوم مهرماه اما با خبرهای سیاسی جدید، سهامداران قدری به سرمایه گذاری جدید بی‌میل شده و صف فروش در اغلب نمادها تشکیل شد. این درد حالی است که شاخص کل از 326 هزار و 190 واحد در پایان معاملات روز 21 مهرماه به 301 هزار و 391 واحد رسید. افت نزدیک به 11 هزار واحد در یک روز قدری آمار فروش سهم‌ها را بالا برد.

میثم بهرامی تحلیلگر بورس در این رابطه نوشت: در دورانی که هر چند روز یک بار خبرهایی درباره رکوردشکنی‌های شاخص کل بورس تهران در رسانه‌ها منتشر می‌شود، عجیب نیست که روزی هم این رکوردشکنی در جهت معکوس باشد؛ یعنی در جهت زیان سهامداران. بورس تهران امروز 10892 واحد افت کرد و شاخص کل وارد کانال 308 هزار شد.

طی یک ماه گذشته ارزش معاملات معمولاً کمتر از 2500 میلیارد تومان نمی‌شد و حتی گاهی به فراتر از سه هزار میلیارد تومان می‌رسید. این عدد و رقم‌ها برای حرفه‌ای‌های بورس معنا و مفهوم خاصی دارد. معنای آن در اولین نگاه می‌تواند پایان دوره رشد هیجانی بازار سهام باشد، اما این چیزی نیست که فعلاً اثبات شده باشد؛ یعنی حداقل الان نمی‌توان آن را قطعی دانست.

معصومه آقاپور نماینده مجلس اما در تشریح عوامل خارجی مؤثر در سقوط شاخص‌های بازار بورس به جنگ ترکیه اشاره کرد و گفت: جنگ ترکیه موجب شد شرکت‌ها احساس ناامنی کنند چراکه شرکت‌های داخلی در شرایط تحریم با شرکت‌های ترکیه همکاری می‌کردند و ایجاد این ناامنی اقتصادی در ترکیه موجب گمانه‌زنی‌های همانند ضرر و زیان برای سه ماه آینده شد در نتیجه امنیت سرمایه‌گذاری متزلزل شده و قیمت سهام کاهش پیدا کرد.

در نهایت اغلب کارشناسان بازار سرمایه به این موضوع صحه گذاشتند که هر رشد هیجانی یک توقف و یا احتمالاً بازگشت به مسیر قبل را در پی خواهد داشت.

سیدعلی عباسی تحلیلگر بازار سرمایه نیز در یادداشتی نوشت: آخرین ریزش بازار بورس مهرماه سال 97 بود از آن زمان یک سالی می‌گذرد؛ یک سالی از آغاز یک روند صعودی عالی برای بازارسهام می‌گذرد روندی که قرار است قله‌های بزرگی را فتح کند.

اما مهم است که سهامداران بدانند در مسیر فتح قله‌ها وجود دره‌ها اجتناب ناپذیر است. وقتی صعودی قرار است برای بازار رخ بدهد در میانه راه وجود چنین اصلاح‌هایی عجیب نیست. اصلاح چند روز اخیر بازار باعث شد برخی علیرغم داشتن سهم‌های خوب و بنیادی باز هم دچار هیجانات بازار شده و سهم‌های خود را بفروشند؛ غافل از آنکه این اصلاح در امتداد همان رشد بازار است.

محمد خبریزاد، تحلیلگر بازار بورس درباره روندهای آینده بازار و احتمال سقوط بیشتر آن عنوان کرد: یک سری سهم‌ها در تابستان به‌صورت حبابی رشد کردند، حتی برخی سهم‌های بنیادی بودند که رشد آنها بیش از رقمی بود که منطق حکم می‌کرد. این سهم‌ها طی دو هفته اخیر حدود 30 تا 40 درصد رشد کردند. استدلال افرادی که معتقدند این موج منفی ادامه خواهد داشت، این است که حباب برخی از این سهم‌ها تخلیه نشده و خالی شدن حباب آنها امکان دارد نمادهای دیگر بازار را تحت تأثیر قرار دهد.

وی افزود: با این حال اعتقاد من این است که افت شدید هفته پیش را دیگر تجربه نخواهیم کرد، اما در عین حال، رشدهای آنچنانی هم نخواهیم داشت. یعنی بازار باید به جایی برسد که سره را از ناسره بشناسد و به سمت سهم‌هایی برود که ارزش حقیقی دارند.

/خبرآنلاین