عملیات بازار باز بانکی چیست؟
عملیات بازار باز بانکی از ابتدای مهرماه سال جاری کلید خورد تا در صورت اجرای دقیق، نرخ تورم، نرخ سود، اضافه برداشت‌های بانک‌ها و ... را کنترل کند.
عصر بانک؛ حدود یک ماه پیش، عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی از اجرایی شدن عملیات بازار باز بانکی از پایان شهریور ماه سال جاری خبر داد و در همین راستا، اعضای کمیته اجرایی این عملیات در نخستین روز از ابتدای مهرماه معرفی شدند و عملا عملیات بازار باز بانکی کار خود را آغاز کرد.
عملیات بازار باز بانکی
بر اساس این حکمی که رئیس‌کل بانک مرکزی برای اعضای کمیته اجرایی عملیات بازار باز بانکی صادر کرده است، تدوین و پیگیری سیاست پولی، رصد و پایش انتقال پولی، تدوین و پیگیری برنامه‌های اعلام موضع، برنامه‌ریزی و نظارت بر بازار بین بانکی، برنامه‌ریزی، نظارت و اجرای عملیات بازار باز و پیشنهاد مقررات سیاست پولی و الگوی نظارت آن از جمله مهم‌ترین وظایف این کمیته محسوب می‌شود.
به گفته رئیس‌کل بانک مرکزی سیاست‌های پولی چیزی جز اجرای عملیات بازار باز بانکی نیست، در گذشته برای بانک مرکزی کل‌های پولی مهم بود که البته هم اکنون هم این مساله مهم است، اما بانک مرکزی به دنبال آن است که کل‌های پولی را از طریق عمیات بازار باز کنترل کند.
بانک مرکزی پیش از این گفته بود که اجرای این طرح موجب کنترل نرخ تورم، ساماندهی اضافه برداشت بانک‌ها، تنظیم چارچوب مشخص برای اعطای اعتبار به بانک‌ها و موسسات اعتباری، اجرای سیاست پولی و مدیریت نرخ‌های سود می‌شود.
اما عملیات بازار باز بانکی در واقع به بانک مرکزی کشورها این اجازه را می‌دهد تا با خرید و فروش اوراق قرضه دولتی در بازار آزاد، برای گسترش یا انقباض میزان پول در سیستم بانکی اقدام کنند، به طوریکه خرید اوراق به سیستم بانکی پول تزریق می‌کند و رشد اقتصادی را افزایش می‌دهد، در حالی که فروش آن عکس این کار را انجام می‌دهد و در واقع با کاهش تزریق پول سبب کنترل نرخ تورم می‌شود.
عملیات بازار باز می‌تواند اهداف متفاوتی را دنبال کند. در بسیاری کشورها مهم‌ترین وظیفه بانک مرکزی کنترل نرخ تورم است که این کنترل از طریق عملیات بازار باز صورت می‌گیرد و در کشورهایی که نرخ برابری ارز را کنترل می‌کنند، عملیات بازار باز با هدف کنترل نرخ ارز صورت می‌گیرد.
با توجه به تاثیرات مثبت عملیات بازار باز بانکی بر اقتصاد کشورها و در شرایطی که اقتصاد ایران تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا زیر فشار زیادی قرار دارد، اجرای این عملیات می‌تواند تا حدود وضعیت اقتصادی کشور را بهبود بخشد و این امر باید مورد توجه قرار گیرد که در صورتی این طرح جواب می‌دهد که با حساسیت و دقت فراوان انجام شود.
هرچند که این عملیات زمان‌بر است و در درازمدت پایه‌های اقتصاد ایران را تقویت می‌کند و نمی‌توان انتظار تحولات ناگهانی و کوتاه‌مدت از آن داشت، با این حال این مسیری است که دیر یا زود اقتصاد ایران باید آن را می‌پیمود.
/ایسنا