شیوه صحیح تقسیم سود بانکی بین سپرده‌گذاران
رئیس مؤسسه عالی بانکداری گفت: بانک‌ها ابتدا باید سود واقعی تسهیلات و بازدهی آن را به دست آورند و بعد از کسر حق الوکاله، بانک‌ها، همان را بین سپرده‌گذاران تقسیم کنند؛ اما این روند هم اکنون برعکس است.
عصر بانک؛ فرشاد حیدری در برنامه تیتر امشب شبکه خبر گفت: ممکن است در همه هزاران شعبه بانک‌ها در سراسر کشور و در گوشه‌ای از یک استان، قراردادی متفاوت و دارای اشکال باشد؛ اما به هر حال قواعد سپرده‌پذیری قرض و وکالت بانک‌ها در رابطه با مشتریان باید مورد توجه قرار گیرد.
رئیس مؤسسه عالی بانکداری افزود: هم اکنون دولت نرخ سود سپرده را تعیین می‌کند و بعد به نرخ سود تسهیلاتی می‌رسد که باید از تسهیلات گیرنده دریافت و به سرمایه گذار پرداخت شود؛ در حالی که این روند باید برعکس شود؛ یعنی ما سود واقعی تسهیلات و بازدهی حقیقی آن را به دست آورده و بعد از کسر حق الوکاله، بانک‌ها همان را بین سپرده گذاران تقسیم کنیم.
وی با بیان این که اصلاح این فرآیند آرام آرام در حال انجام است، تصریح کرد: باید به این سمت حرکت نمائیم؛ ضمن اینکه محاسبه بازدهی واقعی اقتصاد در پرداخت سود حد مطلوب ما است که باید با تعریف و اصلاح ساختارها به این حد مطلوب برسیم.
همچنین کامران ندری، کارشناس پولی و بانکی نیز گفت: تلقی و تصوری که از بانکداری و بانکداری اسلامی وجود داشته و در قالب بانکداری بدون ربا، آن را تعریف و مشخص کرده ایم، درست و عملیاتی نیست.
این کارشناس با بیان این که آنچه مانع تحقق بانکداری اسلامی می‌شود، به همین تفسیر و تصور نادرست برمی‌گردد، افزود: اینکه می‌گویند ما باید بر اساس بازدهی واقعی تسهیلات به سپردگذاران سود پرداخت کنیم، درست نیست، چراکه سوال اینجا است که چگونه می‌خواهند سود واقعی را مشخص کنند؛ ضمن اینکه اصولاً در بانکداری متعارف، نحوه محاسبه سود این گونه نیست، بلکه بر اساس روابط بین بانکی و میزان ذخایر بانک‌ها نزد بانک‌های مرکزی، در آخر هر روز و بر اساس کسری ذخایر مشخص می‌شود.
ندری با انتقاد از این که چرا بانک‌ها باید اصل سپرده سپرده گذاران را تضمین کنند، گفت: همین موضوع موجب شده است بانک‌ها به اضافه برداشت از بانک مرکزی روی بیاورند و خروجی این موضوع، تورم خواهد بود؛ ضمن اینکه وقتی تورم بالا است، نمی‌توان انتظار تسهیلات با سود پایین داشت.
وی با اشاره به تفاوت معنای قرض در فقه و در بانکداری متعارف و مدرن گفت: تعریفی که ما از بانکداری اسلامی کرده ایم، بر اساس تصور و ذهنیت ما، فقط روی کاغذ قابلیت عملیاتی و اجرا دارد و واقعیت بانکداری درست و مدرن این گونه نیست، پس به همین علت است که الان با این مشکلات روبرو هستیم.
این کارشناس بانکی و پولی همچنین با بیان این که حتی ربا را هم در قانون بانکداری بدون ربا تعریف نکرده ایم، تاکید کرد: البته مشکلات امروز ما فقط از ناحیه بانک‌ها نیست و فقط به بانک‌ها مربوط نمی‌شود، اما به لحاظ تئوری و نظری هم با چالش روبرو هستیم و من بعید می‌دانم بانکداری اسلامی چنان که تصور کرده ایم و در ذهن داریم تحقق پیدا کند.
/صدا و سیما