همه چیز درباره Pay.ir و درگاه‌ پرداخت اختصاصی

عصر بانک؛با شبکه پرداخت پِی می‌توانید به راحتی برای کسب و کارتان، یک درگاه پرداخت ایجاد و از آن استفاده کنید. به همین بهانه با سجاد چاری پور، مدیر عامل و ادیب حافظی، مشاور شرکت Pay.ir درباره خدمات شبکه پرداخت پِی گفت‌وگو کردیم:

سجاد چاری پور، کارشناس ارشد نرم افزار و در حال حاضر فعال در حوزه پرداخت الکترونیک و مدیرعامل شبکه پرداخت پِی است. سید ادیب حافظی نیز چندین سال به عنوان مدیر بیلینگ شرکت آب و فاضلاب کشور مشغول به فعالیت بوده، دو سال نیز به عنوان معاون عملیات مبنا کارت آریا کار کرده و در حال حاضر نیز مشاور واحد طرح و برنامه سپ است.

درگاه‌های پرداخت اینترنتی در ایران و مقایسه جهان

سجاد چاری پور در ابتدا در مورد درگاه پرداخت اینترنتی و تفاوت این درگاه‌ها در ایران و جهان گفت: تفاوت‌های زیادی بین شبکه پرداخت ایران و دیگر کشورها وجود دارد. در خارج از ایران دولت‌ها در روال پرداخت‌ الکترونیک دخالتی ندارند. بازیگران بزرگ صنعت پرداخت دنیا مانند VISA, MasterCard worldwide, American Express, Discover Financial Services و JCB international Inc کنسرسیومی را ایجاد و استانداردهایی را پایه گذاری کرده اند که PCI  یا  همان Payment Card Industry نام دارد. کسب و کارهایی که نیازمند به پردازش اطلاعات کارت هستند ملزم به دریافت این استاندارد هستند و هر شرکتی بتواند این استانداردها را دریافت کند قادر به ایفای نقش در اکوسیستم پرداخت الکترونیک جهانی‌است و هیچ دولتی حق دخالت در نحوه کار آن شرکت را ندارد ولی در ایران شرایط کاملا متفاوت است و همین موضوع کار را برای شرکت های فعال در ایران سخت تر کرده است.

شروع فعالیت در حوزه پرداخت الکترونیک و روند توسعه در این حوزه

وی در مورد ایده‌ی ایجاد درگاه پرداخت اینترنتی واسط و روند توسعه آن توضیح داد: در سال 90 به دنبال ایده‌ای برای کسب و کار جدید بودم که متوجه وجود خلاء بین افرادی که خواهان دریافت درگاه پرداخت اینترنتی بودند و روال سخت و پر هزینه ارائه درگاه پرداخت توسط شرکت های PSP شدم. علاوه بر این دانش فنی برای اتصال وب سایت به درگاه پرداخت توسط وب مسترها وجود نداشت. بنابراین کار را با طراحی سیستم واسطه ارائه خدمات پرداخت شروع کردیم و بابت ارائه سرویس به پذیرنده و قبول ریسک های موجود کارمزد دریافت می‌کردیم. با پیشرفت در این مسیر، خودمان یکسری استانداردها و نام‌هایی ایجاد کردیم که بعدا به مرجع تبدیل شدند و هنوز هم در اکوسیستم از این نام‌ها استفاده می‌شود. مثلا درگاه واسط، درگاه مستقیم و درگاه اختصاصی توسط ما نام‌گذاری شد و هنوز هم کاربرد دارد.

مدیر عامل Pay.ir درباره تاریخچه این برند گفت: برند Payline در فروردین ماه سال 1390 به صورت رسمی آغاز به کار کرد و تا سال 94 در حال پیشرفت بود. در سال 94 به دلایلی 20 شرکت از 21 شرکت موجود در این حوزه فیلتر شدند که ما هم جزو آن‌ها بودیم و پیگیری‌های یک ساله ما به نتیجه نرسید و در سال 95 نتوانستیم رفع فیلتر انجام دهیم. در نهایت با وجود اینکه ثابت شد مشکلی در فعالیت ما وجود نداشته، توصیه شد که این برند را رها کنیم و کار را با برند دیگری ادامه دهیم. در سال 95 دامین Pay.ir را با هزینه شخصی خریداری کردم و تیمی متشکل از نیروهای باتجربه قدیمی و نیروهای تازه نفس ، شبکه پرداخت پِی را شکل دادند. اما در ماه اول شروع فعالیت و زمانی که تعداد پذیرندگان به به 100 نفر نمیرسید دامنه جدید فیلتر شد و رفع فیلتر آن دو ماه طول کشید.

درگاه پرداخت واسط، درگاه مستقیم و درگاه اختصاصی

چاری پور درباره تفاوت‌های این سه نام توضیح داد :در “درگاه واسط” ، کاربری که قصد پرداخت وجه کالایی را دارد، ابتدا یک صفحه از سیستم واسط پرداخت را مشاهده می‌کند و می‌تواند روش پرداخت وجه را انتخاب نماید. مانند استفاده از کیف پول یا پرداخت با کارت بانکی؛ و براساس انتخاب مشتری، مشتری به سوئیچ PSP مورد نظر ریدایرکت می‌شود. همزمان مدل دیگری به نام “درگاه مستقیم” ایجاد کردیم. تفاوت درگاه مستقیم با درگاه واسط این است که در درگاه مستقیم پس از کلیک مشتری روی دکمه پرداخت ، هیچ صفحه‌ای از سیستم واسط پرداخت مشاهده نمی‌شود و پرداخت کننده وجه به سمت PSP هدایت می‌شود. در مدل بعدی ما بهترین PSP را با یک الگوریتم مشخص می‌کنیم که همزمان مشتری به آن وصل و به جای نمایش لوگو و نام برند خودمان، لوگوی و نام درخواستی پذیرنده نمایش داده می‌شود که این روش، “‌درگاه اختصاصی” نام دارد و در حال حاضر نیز از این سه مدل نامگذاری استفاده می‌شود.

تفاوت درگاه پرداخت اختصاصی و درگاه پرداخت PSP

در ادامه، حافظی در مورد تفاوت درگاه پرداخت اختصاصی و درگاه پرداخت یک PSP توضیح داد: بین درگاه‌های پرداختی که سمت PSPها قرار دارد با درگاه‌های پرداختی که سمت پرداخت یارها قرار دارد، تفاوت خاصی نیست. بلکه سرویس‌های ارائه شده توسط پرداخت یارها، سرویس‌های خاصی هستند. شرکت‌های PSP معذوریت‌ها و بوروکراسی‌های اداری دارند ولی شرکت‌های پرداخت یاری برای هر درگاهی که اختصاص می‌دهند یا هر سرویس پرداختی که در اختیار قرار می‌دهند، و امکانات داشبورد که در اختیار سایت‌های کسب‌و‌کار قرار می‌دهند با psp متفاوت هستند و شروط آسان‌تر، تسهیل‌گری بهتر و امکانات بیش‌تری دارند. شرکت‌های PSP عملا به خاطر بزرگ بودن سازمان سرعت کمی دارند ولی شرکت‌های پرداخت یاری چابک‌تر هستند.

محصولات و راهکارهای شبکه پرداخت پِی

چاری پور در مورد محصولات و راهکارهای شبکه پرداخت پِی گفت: محصولات ما در سه گروه ارائه می‌شوند که شامل محصولات سازمانی، محصولات مخصوص کسب‌وکارهای کوچک و محصولات ویژه کسب‌وکارهای بزرگ هستند و سرویس‌های متفاوت و با سطح پشتیبانی متفاوتی دارند. مهم‌ترین محصول ما درگاه پرداخت است که اشخاص حقیقی و حقوقی میتوانند با استفاده از آن در کمتر از یک ساعت و بعد از احراز هویت و اعتبارسنجی به شبکه پرداخت کشور متصل شوند. در کل سرویس های شبکه پرداخت پِی در سه دسته بندی برای ارائه به سازمان ها، کسب و کارهای بزرگ و کسب و کارهای کوچک ارائه می شوند.

تعداد پذیرندگان شبکه پرداخت پِی

چاری پور در مورد تعداد پذیرندگان و نرخ رشد تاکید کرد که با توجه به مشکلاتی که از بهمن 97 با آن‌ها مواجه شدیم نرخ رشد به صورت دقیق قابل بیان نیست. البته نکته قابل توجه این است که تعداد پذیرندگان از نظر ما با تعداد پذیرنده از نظر  PSP کاملا متفاوت است. از نظر ما هر شخصی که در سیستم رجیستر شود به عنوان پذیرنده محسوب می شود، چون با احراز هویت می تواند یک صفحه پرداخت شخصی داشته باشد و از فرم و فاکتور پرداخت استفاده کند. ولی پذیرنده از نظر PSP تعریف دیگری دارد و الزاما می بایست وبسایت فعال داشته باشد به همین دلیل تعداد پذیرندگان از دید ما با دید شرکت های PSP متفاوت است.

مزیت رقابتی در شبکه پرداخت پِی

وی در مورد رقبای اصلی شبکه پرداخت پِی و مزیت رقابتی آن گفت: باتوجه به سرمایه گذاری معنوی پرداخت الکترونیک سامان کیش در شبکه پرداخت پِی و دسترسی به سرویس های متفاوت ، درحال حاضر خدمات ویژه ای ایجاد شده که برای پذیرنده نهایی ارزش افزوده ایجاد می نماید.ما فقط ارائه دهنده درگاه پرداخت نیستیم بلکه شبکه پرداختی هستیم که با ارائه راهکاری های متفاوت و قابل انعطاف در ابزارهای پرداخت و پذیرش، تمرکزمان روی بازار بزرگتری است. بنابراین در بحث ارائه خدمات پرداخت الکترونیک ، رقبای ما PSPها هستند.

نحوه استفاده از خدمات شبکه پرداخت پِی

چاری پور گفت: برای استفاده از خدمات pay.ir، مراحل آسانی در نظر گرفته ایم. ابتدا با یک رجیستری معمولی #66*724* ثبت‌نام انجام می‌شود، سپس مدارکی شامل یک تصویر از کارت ملی، دریافت می‌شود و مطابق با  قوانین شاپرک و قوانین کشوری احراز هویت صورت می‌گیرد. برای پذیرنده حقوقی نیز مدارک شرکت و مدارک مدیرعامل (صاحب امضا) دریافت می‌شود. سپس پذیرنده تایید شده و ارتقای سطح پیدا می‌کند و می‌تواند به طبقات پرداخت دسترسی پیدا کند. در صورتی که خواهان درگاه پرداخت باشد، لازم است به سطح بالاتری وارد شود و آدرس وبسایت را ثبت کند و پس از بررسی و در صورت تایید از خدمات پرداخت استفاده کند.

چالش‌ها و راه حل‌ها

چاری پور در مورد مشکلات و چالش‌های Pay.ir و راه‌های رفع آن توضیح داد: تیم فنی ما چابک و قوی است و ما در سیستم به هیچ عنوان چالش فنی نداریم. تنها نکته‌ای که وجود دارد محدودیت‌هایی است که قانون‌گذار تعیین می‌کند. در نهایت یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که با آن مواجه هستیم، مبارزه با سایت‌های قمار و شرط‌بندی است. چون این سایت‌ها در قوانین کشور غیرمجاز شناخته می‌شوند و فعالیت‌ها و تخلفات آنان تاثیرات منفی بر کل سیستم دارد.

حافظی در تکمیل صحبت‌های چاری پور در مورد سایت‌های شرط‌بندی و قمار اضافه کرد: موضوع مهمی که باید در مورد این سایت‌ها در نظر گرفت این است که وب سایت های شرط بندی و قمار جمع شدنی نخواهند بود. در سال 96  تعداد سایت‌های شناخته شده قمار و شرط‌بندی حدود 300 تا 400 عدد بودند ولی امروزه طبق آمار تخمینی 1200 تا 1300 سایت هستند و نرخ رشد بالایی هم دارند. این کسب‌وکارها، پرسود و بین 70 تا 90 درصد از این سایت‌ها سودده هستند.  اکثر آن‌ها در صورت بسته شدن با نام دیگری وارد می‌شوند و برای بقای خود به هر ریسمانی چنگ می‌زنند. بنابراین به دلیل بازی‌های پشت پرده‌ای که وجود دارد، این سایت‌ها بسته نخواهند شد و تنها کاری که ما می‌توانیم برای مقابله با این سایت‌ها انجام دهیم، دور نگهداشتنشان از حوزه فعالیتمان است. برای رسیدن به این هدف یک سیستم fraud توسط تیم ما ایجاد شده که رفتار سایت‌ها را با الگوریتم‌های خاصی کنترل می‌کند که متفاوت از الگوریتم‌های شاپرک است.

چاری پور در مورد مزایای سیستم fraud طراحی شده افزود: مهم‌ترین کمک سیستم fraud این است که ما را قادر می‌سازد جرم را قبل از اینکه حاد شود و خیلی زودتر از مراجع قضایی رصد و کشف کنیم و به راحتی درگاه را مسدود و اطلاعات آن را برای مراجع قضایی ارسال کنیم. نکته مهم این است که سیستم ما تقابلی با سیستم کشف جرم شاپرک ندارد. چون تراکنش از مسیر pay.ir و سوئیچ سپ انجام می‌شود و در شاپرک نیز ثبت می‌شود. جدای از تاکید سازمان های ناظر، ما وظیفه داریم که رفتار پذیرندگان را برای بررسی تقلب و مبارزه با آن بررسی کنیم تا بتوانیم قبل از شاپرک یا مراجع قضایی، تخلفات را کشف کنیم و مانع از آسیب دیدن سایر پذیرندگان شویم.

برنامه‌های آتی

چاری پور در مورد برنامه‌های آینده خاطر نشان کرد: برنامه‌های زیادی برای آینده داریم. ولی واقعیت این است که برنامه ما بستگی به رگولاتور و قانون‌گذار دارد که تا چه حد دست ما را باز بگذارند. ما محدود به چهارچوبی هستیم که قانون ایجاد می‌کند. البته به شاپرک به عنوان رگولاتور ایرادی وارد نیست چون به نمایندگی از بانک مرکزی موظف به اجرای تکالیف قانون‌گذار است.

وی افزود: برنامه ما این است که محصولات پرداخت الکترونیک را در حد توان و تا جایی که به ما اجازه می‌دهند بهبود دهیم. در حال باز طراحی IPG سپ و هوشمند سازی صفحه پرداخت هستیم و قصد داریم سرویس‌های موجود را بازبینی کنیم و در صورت امکان ارزش افزوده خلق کنیم و در اختیار پذیرندگان قرار دهیم تا برای کاربر نهایی و پذیرنده تجربه خوبی از پرداخت الکترونیک ایجاد شود. الکترونیکی کردن کارهای روتین جامعه منجر به مصرف انرژی کمتر و همچنین کمتر آلوده شدن محیط زیست می‌گردد. سعی داریم موضوعات جدیدی را با جدیت دنبال کنیم. به دنبال این هستیم که بحث cryptocurrency را نیز در صورت امکان در کنار محصولاتمان داشته باشیم و در حال بررسی گرایش‌های بازار، برای ارائه راهکارهای جدیدی به کسب و کارها هستیم.