روند کاهش شعب در سه قلوهای بانکی

عصر بانک؛براساس این آمار، بانک‌های دولتی با 8681 شعبه معادل 1/ 42 درصد، بانک‌های خصوصی‌شده شامل صادرات، ملت و تجارت با 6461 شعبه معادل 4/ 31 درصد و بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری با 5456 شعبه معادل 5/ 26 درصد این شبکه گسترده در سراسر کشور را تشکیل می‌دهند. بر این اساس با توجه به جمعیت بیش از 80 میلیونی در ایران، به‌طور تقریبی هر 3 هزار و 600 ایرانی از خدمات یک شعبه بانکی برخوردارند. بررسی آمار شعب بانکی در کشورهای دیگر نشان می‌دهد که سرانه شعبه بانکی در ایران بیشتر از کشورهای توسعه‌یافته‌ای همچون انگلیس، نروژ، اتریش و آلمان است. در سال‌های اخیر با الزامات قانونی و منطق اقتصادی، بانک‌های کشور به‌ویژه بانک‌های خصوصی شده صادرات، ملت و تجارت بهینه‌سازی شعب خود را در دستور کار قرار داده‌اند.

اطلاعات به‌دست آمده از بانک صادرات ایران نشان می‌دهد، این بانک از سال 1390 تا پایان سال 1397 جمعا 611 شعبه خود را ادغام کرده و در این مدت فعالیت 117 شعبه تقلیل یافته است. همچنین در 8 سال یادشده تنها 19 شعبه جدید در بانک صادرات افتتاح شده است، اطلاعات به دست آمده از بانک ملت نیز حاکی است، این بانک از سال 1391 تاکنون حدود 20 درصد شعب خود را کاهش داده و یکی از بانک‌های پیشرو در این زمینه محسوب می‌شود. براساس آمار رسمی، بانک ملت در ابتدای سال 1391 تعداد 1792 شعبه داشته که این تعداد در پایان سال 1397 به 1450 شعبه کاهش یافته است. در همین مدت تعداد شعب ادغام شده این بانک 363 شعبه و تعداد شعب جدید آن 21 شعبه بوده است. براساس مصوبه هیات‌مدیره این بانک مقرر شده تا تعداد شعب بانک ملت تا سال 1400 به هزار و 150 شعبه کاهش یابد و در بازه زمانی سال‌های 1398 تا 1400 هر ساله 100 شعبه این بانک نیز در شعب دیگر ادغام شود. بانک تجارت نیز کاهش تعداد شعب خود را در کنار فروش املاک مازاد و تملیکی در دستور کار قرار داده است. بانک تجارت یکی از برنامه‌های خود برای سودآوری را بهینه‌سازی شعب اعلام کرده که براین اساس با کاهش هزینه اداری و پرسنلی و استفاده بهینه از نیروی انسانی این هدف می‌تواند تحقق یابد. بانک تجارت در قالب یک برنامه 3 ساله، هدف بهینه‌سازی شعب را در دستور کار قرار داده است. به این ترتیب در سال 1396 تعداد 54 شعبه بانک تجارت در شعب دیگر ادغام شده و در سال 1397 نیز 205 شعب دیگر روند ادغام را طی کرده است. اگرچه هنوز وجود شعب فیزیکی برای جلب اعتماد مشتریان در صنعت بانکداری در سراسر دنیا، جذابیت خود را از دست نداده است. اما با توجه به گسترش بانکداری الکترونیک و هزینه‌های گزاف راه‌اندازی و نگهداری شعبه‌های بانکی، بانک‌ها چاره‌ای جز ساماندهی و بهینه‌سازی شبکه شعب خود ندارند و باید بین ضرورت وجود شعب فیزیکی و کنترل هزینه‌های روزافزون این دارایی‌های ثابت تعادل برقرار کنند.