چند و چون ادغام «بانک‌های نظامی»

عصر بانک؛ حجت الاسلام حسن روحانی رییس جمهوری هفتم اسفند ماه از برنامه ادغام بانک های نظامی و تشکیل یک بانک واحد خبر داد و گفت: به زودی چند بانک مربوط به نیروهای مسلح در هم ادغام شده و یک بانک واحد تشکیل می شود و به روند اصلاحات بانکی کمک بسیاری می کند که امیدواریم این کار تا پایان سال جاری انجام شود؛ مصوبات آن انجام گرفته و اکنون در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته است که دوستان ما باید با بانک ها بنشینند و آنرا نهایی، اجرایی و عملیاتی کنند.

البته موضوع ادغام بانک های نظامی موضوع جدیدی نیست و در دو سال گذشته بارها از سوی مسئولان بانکی اعلام شده است؛ اسفند ماه سال گذشته بود که «فرشاد حیدری» معاون وقت نظارتی بانک مرکزی از تصمیم این نهاد برای ادغام موسسه ثامن در بانک انصار خبر داد و اعلام کرد در گام های بعدی بانک های نظامی در یکدیگر ادغام می شوند؛ این کار هم به نفع سهامداران و هم به نفع مشتریان آنهاست.

در این ارتباط، «غلامحسن تقی نتاج» مدیرعامل بانک قوامین روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگاران در پاسخ به این پرسش که تا چه میزان زیرساخت برای ادغام بانک های نظامی فراهم است، گفت: در حوزه فناوری اطلاعات، زیرساخت های لازم برای این ادغام وجود ندارد؛ ادغام بانک های نظامی امری زمان بر است؛ در گام نخست تجمیع آنها انجام می شود و به تدریج ظرف مدت حدود پنج سال ادغام صورت خواهد گرفت.

وی توضیح داد: نظام بانکی فاقد سیستم یکپارچه (corebanking) برای اتصال نزدیک پنج هزار شعبه این بانک ها را در سراسر کشور است آن هم در شرایطی که مجموع این بانک ها حدود 24 میلیون نفر مشتری دارند.

این مدیر بانکی تاکید کرد: از نظر نیروی انسانی نیز شرایط خاصی در هر یک از این بانک ها حاکم است و قراردادهای مختلفی اعم از قراردادی و رسمی با کارکنان منعقد شده که باید رسیدگی شود.

نتاج تاکید کرد: مسلم است که پس از ادغام بانک ها، دیگر اینها به چهار هزار و 800 شعبه نیاز ندارند و بنابراین باید از نظر شعب نیز پس از ادغام آمایش مجددی انجام شود.

مدیرعامل بانک قوامین در پاسخ به اینکه آیا قرار است بانک ها با هم ادغام شوند یا تجمیع می شود زیرا کارشناسان می گویند اینکه دارایی و بدهی بانک ها را با هم جمع کنیم، مشکلی از نظام بانکی کشور حل نمی کند، اظهار داشت: البته در مرحله اول تجمیع اتفاق خواهد افتاد ولی در دوره پنجساله به سمت ادغام می رویم؛ یعنی در مراحل نخست بانک ها کماکان کار خود را انجام خواهند داد و فقط جابجایی مالکیت اتفاق خواهد افتاد.

مدیرعامل بانک قوامین در پاسخ به این پرسش که «اغلب سپرده گذاران و سهامداران از شنیدن خبر ادغام بانک ها نگران می شوند چه تدبیری در این زمینه اندیشیده شده است؟» گفت: متاسفانه ذهنیت مردم نسبت به ادغام ها و خصوصی سازی های قبلی خوب و مثبت نیست. این سابقه ذهنی به این خاطر هست که غیرمجازها ادغام شده بودند؛ الان بانک هایی ادغام می شوند که همگی مجاز هستند و تحت پوشش بانک مرکزی هستند. بنابراین جای نگرانی وجود ندارند.

وی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه هرکدام از این بانک ها شرکت ها، بیمه ها و حتی صرافی هایی را تحت پوشش دارند؛ نسبت سهامداری اینها پس از ادغام چه می شود؟ نیز گفت: وقتی ادغام انجام می شود، یک بانک با همه شرکت های زیرمجموعه آن منتقل می شود بنابراین هم احتمال تجمیع آنها وجود دارد مثل بیمه ها و هم احتمال واگذاری سهام آنها به غیر وجود دارد.

تقی نتایج در پاسخ به این پرسش که «آیا تجمیع این بانک ها در بانک سپه به نوعی توسعه بانکداری دولتی نیست؟ اضافه کرد: بانکداری خصوصی در ایران شکست خورده است؛ اصلا صنعت بانکی در کشور نباید در این زمان خصوصی سازی می شد، این بحث شامل بیمه ها هم هست. بانک ها و بیمه ها را باید در آخرین مرحله خصوصی می کردیم.

وی ادامه داد: مگر در بخش های تولیدی خصوصی سازی های انجام شده موفق بوده که همزمان بانک ها و بیمه ها را خصوصی کردیم؟ مدیر عامل بانک قوامین افزود: باید یک بازنگری انجام شود که این کار دارد انجام می شود و ما یک دولتی سازی صنعت بانکی را در میان مدت انجام می دهیم.

تقی نتایج گفت: بانکداری اسلامی با خصوصی سازی صنعت بانکی تعارض دارد؛ یعنی نمی شود از درون بانکداری خصوصی بانکداری اسلامی را استخراج کنیم یعنی نیازمند این است که بانکداری فعلا دولتی و عمومی باشد.

وی در پاسخ به این سوال که در بحث بنیه مالی و سرمایه بانک ها آیا پس از ادغام باز هم نیاز به افزایش سرمایه این بانک جدید وجود دارد؟ گفت: امروز متوسط نسبت کفایت سرمایه در صنعت بانکداری ایران زیر 5 درصد است در حالی که باید به بالای 12 درصد برسد؛ ادغام بانک ها، زمینه را برای افزایش سرمایه فراهم می کند.