همه چیز درباره دریافت کد بورسی / آیا برای صندوق سرمایه‌گذاری کد بورسی لازم است؟
برای ورود به بورس و خریدوفروش سهام نیاز به یک کد شناسایی دارید. این کد شناسایی همان «کد بورسی» است که توسط کارگزاری‌های بورس برای افراد متقاضی صادر میشود. این کد از تعدادی حرف و عدد تشکیل شده و همانند کد ملی برای هر شخصی کاملا منحصر بفرد است. ما در ادامه به همه سوالات شما درباره دریافت کد بورسی پاسخ می‌دهیم.
کد بورسی چیست؟
همانطور که وقتی شما به بانک جهت افتتاح حساب مراجعه می‌کنید و یک شماره‌حساب انحصاری برای شما صادر می‌گردد و هیچ‌گاه شماره مزبور با فرد دیگری یکسان نخواهد بود، زمانی که شما تصمیم به سرمایه‌گذاری در بورس می‌گیرید با انجام مراحلی یک کد بورسی انحصاری دریافت خواهید کرد.
در واقع کد بورسی همانند کد ملی برای هر فرد منحصربه‌فرد است و تا زمانی که این کد تعریف نگردد شما نمی‌توانید در هیچ نهادی اقدام به سرمایه‌گذاری مستقیم نمایید و شخصاً به خریدوفروش اوراق بهادار بپردازید. لازم به ذکر است که به کد بورسی، کد سهامداری نیز می‌گویند.
ساختار کد بورسی چگونه است؟
ساختار کد بورسی از ترکیب سه حرف اول نام خانوادگی افراد و 5 رقم که به‌صورت تصادفی توسط سازمان بورس تعیین می‌گردد تشکیل می شود. فرض کنید که خانم و آقای بهمنیان قصد افتتاح حساب معاملاتی برای بار اول را دارند. این دو پس از تکمیل مدارک و انجام مراحل نهایی ثبت‌نام دارای دو کد منحصربه‌فرد بهم12345 و بهم54321 می‌شوند.
چگونه کد بورسی دریافت کنیم؟
شما برای دریافت کد بورسی بایستی به یکی از شعب کارگزاری‌های دارای مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار مراجعه فرمایید و در آنجا پس از ارائه مدارک هویتی و تکمیل فرم‌های مربوطه پس از گذشت چند روز (معمولاً 24 تا 48 ساعت) کد بورسی خود را دریافت خواهید کرد. لازم به ذکر است که می‌توانید به‌صورت غیرحضوری نیز اقدام به اخذ کد سهامداری نمایید که برای اینکار باید به سایت کارگزاری‌های بورس مراجعه کنید.
به‌منظور دریافت کد بورسی شما بایستی مدارک ذیل را به همراه داشته باشید: اصل شناسنامه به همراه تصویر از تمامی صفحات آن، اصل کارت ملی به همراه تصویر پشت و روی آن، مدرک نمایانگر کد پستی محل سکونت شما مانند قبض تلفن ثابت ،آخرین مدرک تحصیلی و شماره‌حساب و شبای بانکی. همراه داشتن مدارک فوق در کنار پر کردن فرم‌های مربوطه منجر به صدور کد سهامداری برای شما خواهد شد. هم‌چنین پس از صدور کد بورسی با توجه به شرایطی که در ادامه ذکر خواهد شد برای شما کد معاملاتی یا همان کد آنلاین بورسی صادر می‌گردد تا از این طریق شما بتوانید به‌صورت آنلاین و به‌صورت شخصی اقدام به خرید و فروش سهام کنید.
شرایط جدید صدور کد معاملاتی
آخرین تغییرات سازمان بورس در فرآیند صدور کد بورسی برای مشتریان جدید در بازار سرمایه، به شرح زیر است:
- گذشت یک ماه از زمان صدور کد معاملاتی
- قبولی در آزمون مربوطه
- تعهد شخص جهت عدم فعالیت در سیگنال فروشی (که در این صورت کد مسدود میشود)
سازمان بورس اوراق بهادار در نامه‌ای خطاب به شرکت‌های کارگزاری شرایط جدید صدور کد معاملاتی را تشریح کرده است. بر اساس قوانین جدید سازمان آن دسته از افراد حقیقی که از تاریخ بعد از صدور این اطلاعیه جهت دریافت کد معاملاتی به شرکت‌های کارگزاری مراجعه می‌کنند، کدهای معاملاتی آنها پس از گذشت یک ماه و به شرط قبولی در آزمون فعال شده و قابلیت معامله خواهد داشت.
در صورت قبولی اشخاص در آزمون مذکور مشخصات مربوط به افراد حداکثر ظرف 3 روز به سمات ارسال میشود و پس از طی فرآیندهای مربوطه کدهای معاملاتی از قابلیت معامله برخوردار می‌شوند.
گفتنی است خرید و فروش سهام شرکت‌های عرضه اولیه، خرید و فروش تسه و اوراق با درآمد ثابت و هم‌چنین خرید و فروش واحدهای صندوقهای سرمایه‌گذاری از قانون نامبرده مستثنی است.
پس از ثبت‌نام و احراز هویت چه اتفاقی می‌افتد؟
پس از آنکه ثبت‌نام و احراز هویت را تکمیل کردید، پیامکی حاوی فعالسازی حسابتان را دریافت می‌کنید. با استفاده از پیامک مذکور می‌توانید با شماره موبایل یا کد ملی و رمز عبورتان وارد نرم‌افزار یا سایت کارگزاری شوید. توجه داشته باشید، رمز عبور شما همان رمز عبوری است که در ابتدای فرایند ثبت‌نام انتخاب کرده‌اید. این روزها فرآیند خرید و فروش سهام در بورس از طریق اینترنت و به صورت آنلاین انجام میشود. برای معامله سهام در بورس کافی است نرم افزار کارگزاری را بر روی گوشی موبایل نصب کنید یا از طریق کامپیوتر وارد سایت کارگزاری شوید و به سادگی سهام مورد نظرتان را معامله کنید.
بعد از دریافت کد بورسی با چه روشی می‌توان در بورس سرمایه‌گذاری کرد؟
سرمایه‌گذاری در بورس با دو روش «مستقیم» و «غیرمستقیم» انجام میشود. در روش سرمایه‌گذاری مستقیم سرمایه‌گذار شخصا اقدام به خرید و فروش سهام می‌کند که این امر نیازمند دانش و تجربه کافی است؛ اما در سرمایه‌گذاری غیرمستقیم نیاز به تخصص یا دانش خاصی نیست.
در این روش شما به عنوان یک سرمایه‌گذار با بررسی وضعیت بازدهی و ریسک صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک و سبدهای مختلف، پولتان را در یکی از این صندوق‌ها و سبدها سرمایه‌گذاری کرده و عملا کاری به وضعیت بازار و چالش‌های آن ندارید. دیگر ضرورتی ندارد زمان زیادی صرف رصد بازار کرده یا نگران شرایط مختلف اقتصادی باشید. این روش حتی برای افراد حرفه‌ای بازار سرمایه نیز مفید است.
آیا برای صندوق سرمایه‌گذاری کد بورسی لازم است؟
بستگی دارد بخواهید چه صندوقی را خریداری کنید. دو نوع کلی صندوق وجود دارد:
-
صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک: این صندوق‌ها در انواع مختلف (با درآمد ثابت، مختلط و سهام) وجود دارند. نیازی به کد بورسی ندارند و واحدهای آنها بصورت غیرحضوری یا حضوری صادر میشود. حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها و هزینه ابطال، معمولا بالاتر از صندوقهای ETF است.
-
صندوقهای قابل معامله در بورس یا: ETF داشتن کد بورسی برای پذیره نویسی واحدهای این صندوق الزامی نیست. اما متقاضیان برای انجام معامله این واحدها که از دو ماه بعد از تخصیص امکان پذیر است، می توانند به تدریج طی ماه های آینده و در فرصت مناسب نسبت به ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی مطابق رویه های شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه اقدام کنند. بنابراین واحدهای این صندوق‌ها را می‌توان مانند سهام خریداری کرد و در زمان دلخواه به فروش رساند.
واحدهای ETF ها معمولا قیمت پایینی دارند (مثلا 1000 تومان تا حدود 10 هزارتومان). به همین دلیل می‌توانید با سرمایه‌های خیلی کم نیز این صندوق‌ها را خریداری کنید. قوانین معاملات این صندوق‌ها تقریبا مشابه سهام است ولی تفاوت‌هایی نیز وجود دارد. مثلا کارمزد معاملات این صندوق‌ها بسیار کمتر از سهام است. بطور کلی خرید صندوقهای قابل معامله در بورس، سهولت بسیار بیشتری دارند.
با خرید واحدهای صندوقهای سرمایه‌گذاری، بطور غیرمستقیم در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنید. به عبارت دیگر، صندوق‌ها سرمایه شما را در بورس مدیریت می‌کنند.
تفاوت صندوقهای قابل معامله با صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک
کارگزاری چه کاری انجام می‌دهد؟
قبل از هر چیز باید بدانید، کارگزار واسط بین شما و بازار سهام یا همان بورس است. شما برای خرید و فروش سهام و دریافت کد بورسی و هرگونه سرمایه‌گذاری بورس نیاز دارید تا به کارگزاری‌های بورس که مورد تایید سازمان بورس و اوراق بهادار هستند، مراجعه کنید.
آیا کارگزاری‌ها کد بورسی را رایگان صادر می‌کنند؟
بله، کارگزاری‌ها برای صدور کد بورسی هزینه‌ای از شما اخذ نمی‌کنند.
درآمد کارگزاری‌ها از میزان کارمزدی است که بابت هر معامله دریافت می‌کنند.
درصد این کارمزد معمولا ناچیز است و میزان آن در اوراق بهادار مختلف متفاوت است. مثلا کارمزد خرید سهام ( جمع کارمزد کارگزاری + کارمزد سازمان بورس و نهادهای مرتبط) حدودا نیم درصد (0.5 درصد) است.
اما برای فروش سهام نیم درصد مالیات نیز اخذ میشود و جمع کارمزد و مالیات فروش به حدودا 1 درصد می‌رسد.
من سال‌ها پیش در یک کارگزاری کد سهامداری (کد بورسی) دریافت کردم ولی الان آنرا فراموش کرده‌ام، تکلیف چیست؟
فقط کافیست مجدد نسبت به افتتاح حساب در یک کارگزاری اقدام کنید.
کارگزاری جدید شما، براساس کد ملی‌تان کد بورسی شما را استعلام و بازیابی خواهد کرد.
بنابراین نیازی نیست حتما نام کارگزار سابق‌تان را به یاد داشته باشید.
کارگزاری‌هایی که بهترین خدمات را می‌دهند را براساس تجربه و نظر مشتریان آن کارگزاری انتخاب کنید.
مشکلی از بابت افتتاح حساب در چند کارگزاری وجود ندارد؟
خیر، برای معاملات اوراق بهادار می‌توانید در چندین کارگزاری حساب داشته باشید.
البته همانطور که ذکر شد، کد بورسی شما مانند کد ملی است و هرشخص فقط یک کد دارد ولی با همین کد، در کارگزاری‌های مختلف می‌توان افتتاح حساب انجام داد.
به همان ترتیب که شما می‌توانید در چندبانک حساب داشته باشید، امکان کار با چندین کارگزاری نیز وجود دارد.
حتی اگر از یک کارگزاری ناراضی شدید، می‌توانید سهامی که از طریق آن کارگزاری خریداری کردید را به یک کارگزار دیگر منتقل کنید. به اینکار اصطلاحا «تغییر کارگزار ناظر» گفته میشود و بدون هزینه است.
حداقل میزان خرید یا سرمایه‌گذاری در بورس چقدر است؟
با هر میزان دارایی می‌توانید در بورس سرمایه‌گذاری کنید. به عنوان مثال در معاملات آنلاین این امکان وجود دارد که حتی با مبالغی کمتر از یک میلیون تومان نیز سهام مورد نظرتان را بخرید.
آیا برای خرید سهام یا اوراق بهادار از فرابورس، به کد معاملاتی جداگانه نیاز است؟
خیر، با همان کد معاملاتی بورسی می‌توانید در بازارهای فرابورس نیز اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار کنید. اوراقی مانند اوراق تسهیلات مسکن نیز با همین کد خریداری میشود.
تفاوت بین بورس و فرابورس این است که شرایط پذیرش شرکت‌ها در این دو بازار با هم متفاوت است، بنابراین از دید ما سرمایه گذاران، تفاوت چندانی بین دو بازار وجود ندارد. معاملات سهام شرکت‌های فرابورسی و بورسی در سایت tsetmc.com قابل مشاهده است.
آیا از کد بورسی می‌توان برای خرید اسناد خزانه اسلامی (اخزا، سخا، سخاب) استفاده نمود؟
بله، خرید این اوراق با دارا بودن کدبورسی امکان پذیر است.
ممکن است شما قصدی برای خرید سهام نداشته باشید و صرفا بخوانید اوراق با درآمد ثابت را خریداری کنید.
با کدبورسی می‌توانید همه نمادهایی که در سایت Tsetmc.com معامله می‌شوند را خرید و فروش کنید. چه نماد بورسی باشد، چه فرابورس و چه انواع اوراق بهادار دیگر.
امنیت کد بورسی
برای برخی سوال است که اگر شخصی کدبورسی مرا بدانید، می‌تواند از آن سوءاستفاده کند؟ پاسخ این است که خیر.
شخص صرفا با دانستن کدبورسی شما نمی‌تواند کار خاصی انجام دهد. اما شما باید مشخصات ورود به سامانه معاملاتی که از طریق آن خرید و فروش انجام می‌دهید را در جای امنی نگهداری کنید.
برخی ممکن است این مشخصات را برای معامله به اشخاص دیگر (که قصد مدیریت سرمایه یا اصطلاحا سبدگردانی) دارند بسپارند. باید توجه کنید مسئولیت کلیه فعالیت‌هایی که از طریق حساب معاملاتی شما انجام میشود بر عهده شماست.
اگر مشخصات ورود به سامانه معاملاتی بدست افراد دیگر بیفتد، آنها نمی‌توانند شماره حساب شما را تغییر دهند یا پول موجود در حساب را خارج کنند زیرا امکان ثبت یا تغییر شماره حساب در سامانه معاملاتی وجود ندارد.
تغییرات در شماره حساب‌ها صرفا با ارائه درخواست به کارگزاری امکان‌پذیر است.