جدول / چند میلیون نفر در بازار سهام فعالیت می‌کنند؟
رشد شاخص‌ها و هجوم سرمایه‌گذاران به بازارسهام از خرداد 97 به این‌سو چهره بازارسرمایه را تغییر داده است. بدون احتساب آمار 49 میلیون دارنده سهام عدالت، روزانه به‌طور متوسط 800 هزار نفر سهام معامله می‌کنند و روزی 100 هزار کد معاملاتی جدید در بورس ایجاد می‌شود.
تعداد کدهای سهامداری به 5/ 15 میلیون رسیده که تا 8 میلیون نفر آنان در مردادماه دستکم یک معامله در بورس انجام داده‌اند. تعداد کدهایی که در ماه بین یک تا 9 معامله انجام داده‌اند، نسبت به ابتدای امسال 5/ 3 برابر شده است؛ ضمن اینکه در این ماه شاهد رشد 5 برابری تعداد معامله‌گران حرفه‌ای نسبت به اسفند 98 بوده‌ایم. گذشته از 3/ 5 میلیون سرمایه‌گذاری که در مردادماه امسال، یک تا 9 بار سهام معامله کرده‌اند، تعداد سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بورس به یک میلیون و 900 هزار سهامدار رسیده است. این تعداد دستکم هر هفته بیش از 2 معامله در بازارسهام انجام داده‌اند که به نظر می‌رسد احتمالا معامله‌گری در بورس به شغل اصلی یا دستکم شغل دوم آنان تبدیل شده است.
آمارهای تازه نشان می‌دهد افزایش اقبال به بازار سرمایه ترکیب مشارکت‌کنندگان در بورس را تغییر داده است. براساس جدید‌ترین یافته‌ها در مردادماه امسال تعداد سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در بورس به یک میلیون و 900 هزار سهامدار رسیده است. این تعداد سرمایه‌گذارحرفه‌ای دستکم هفته‌ای بیش از 2 معامله در سامانه‌های معاملاتی بازار سهام انجام داده‌اند. با در نظر گرفتن این نکته که یک میلیون و 850 هزار نفر در مردادماه بیش از 10 معامله انجام داده‌اند به‌نظر می‌رسد تعداد بورس‌بازان حرفه‌ای در میانه تابستان امسال از رشدی چشمگیر برخوردار شده و احتمالا معامله‌گری در بورس به شغل اصلی یا دستکم شغل دوم این دسته از سرمایه‌گذاران تبدیل شده است.
بورس‌بازان حرفه‌ای، سهامدارانی هستند که بخش عمده منابع درآمدی خود را روی سرمایه‌گذاری در بورس متمرکز کرده‌اند و اگرچه نمی‌توان برآورد کرد که بورس‌بازی شغل اول یا دوم آنان است یا خیر اما تعداد معاملات هفتگی این افراد نشان می‌دهد این دسته از سرمایه‌گذاران بخش عمده‌ای از وقت و انرژی خود را صرف سرمایه‌گذاری در بازار سهام می‌کنند.
آمارهای تازه چه می‌گویند؟
آمارها نشان می‌دهد روزانه دستکم 800 هزار نفر در بورس معامله انجام می‌دهند. طبق آخرین آمار سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات)، در مرداد سال جاری 5 میلیون و 320 هزار کد معاملاتی یک تا 10 معامله (خرید و فروش) انجام داده‌اند. رشد 5/ 3 برابری تعداد کدهایی که در ماه بین یک تا 10 معامله انجام داده‌اند نسبت به ابتدای امسال از توجه زیاد عامه مردم به این بازار حکایت دارد.
در ابتدای امسال تعداد کدهایی که این میزان معامله را انجام می‌دادند یک میلیون و 90 هزار سهم بوده است. براساس این گزارش، در مردادماه سال جاری 760 هزار سهامدار بین 10 تا 20 معامله انجام داده‌اند و یک میلیون و 90 هزار کد، بیشتر از 21 معامله در ماه انجام داده‌اند. در این ماه شاهد رشد 5 برابری معاملات نسبت به اسفندماه 98 بودیم. مطابق آمارهای موجود در اسفند ماه یک میلیون و 90هزار سهامدار دستکم یک تا 10 معامله در بازار سهام انجام داده‌اند که این رقم در مردادماه به 5 میلیون و 320 هزار نفر رسیده است و 310هزار و 300 نفر هم بیش از 21 معامله انجام داده بودند. رشد 5 برابری معاملات نسبت به اسفند 98 از سویی و افزایش تعداد بورس‌بازان از سوی دیگر از بالا رفتن جذابیت‌های این بازار حکایت دارد.
ماجرای مردمی شدن بورس چه بود؟
براساس آنچه رئیس سازمان بورس اعلام کرده، به‌طور متوسط روزانه 100 هزار کد معاملاتی در بورس ایجاد می‌شود که این رقم نشان از میزان توجه عامه مردم به این بازار می‌دهد. ماجرای ورود سهامداران تازه‌وارد به بورس را باید از بهار 97 که روند رو به رشد شاخص همزمان با تندتر شدن شیب منحنی تورم شد، دنبال کرد. در این دوره بخشی از خانوارها برای جبران کاهش ارزش پول‌شان، تصمیم گرفتند پس‌اندازهایشان را وارد بورس کنند.
در سال 98 که رقم تورم به 40 درصد رسید، دیگر سود بانکی حتی قادر نبود نیمی از جریان کاهش ارزش پول را هم جبران کند و پس‌انداز خانوارها روز به روز ارزش خود را از دست می‌داد، در نتیجه تلاش‌ها برای حفظ ارزش دارایی‌ها بیشتر شد و موجب شد توجه صاحبان نقدینگی برای سرمایه‌گذاری در بورس بیشتر شود، زیرا از یک طرف خرید و فروش ارز به دلیل اعمال سیاست‌های جدید بانک مرکزی محدود شده بود و از سوی دیگر سرمایه‌گذاری در بازار مسکن هم با پس‌اندازهای اندک شدنی نبود و به پول‌های کلان نیاز داشت در حالی که سرمایه‌گذاری در بورس با رقم 500 هزار تومان شدنی است.
یکه‌تازی بورس‌بازان
براساس داده‌های آماری، درمدت مشابه سال گذشته یک میلیون و 100 هزار کد سهامداری در عرضههای اولیه شرکت می‌کردند و اکنون به‌طور میانگین در عرضههای اولیه 4 میلیون و 500 هزار نفر شرکت می‌کنند. بر این اساس اگر افرادی که هم اکنون به‌صورت هفتگی در عرضههای اولیه شرکت می‌کنند را معیاری برای سنجش تعداد سهامداران فعال در بازار سرمایه در نظر بگیریم مشاهده می‌شود که نسبت به سال گذشته این رقم با افزایش بیش از 4 برابری همراه شده است.
بررسی‌های آماری
با این حال بررسی و تحلیل کدهای صادر شده نیز در بازار سرمایه حاکی از این است که در سال 1391حدود 6 میلیون و 488 هزار کد، در سال 1392 تعداد 7 میلیون و 362 هزار کد، در سال 1393 تعداد 7 میلیون و 996 هزار کد، در سال 1394 تعداد 8 میلیون و 841 هزار کد، در سال 1395 تعداد 9 میلیون و 348 هزار کد، در سال 1396 تعداد 9 میلیون و 965 هزار کد، در سال 1397 تعداد 10 میلیون و 844 هزار کد، سال 1398 تعداد 11 میلیون و 665 هزار کد و تا پایان خرداد ماه سال جاری تعداد 15 میلیون و 251 هزار کد سهامداری در بازار سرمایه صادر شده است. در همین حال، فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌گوید: با احتساب سهامداران سهام عدالت تعداد کدهای صادر شده نیز به رقم 48 میلیون و 500 هزار نفر رسیده است که این تعداد با احتساب سهامداران سهام عدالت درنظر گرفته شده است.
با توجه به ورود 70 هزار میلیارد تومان نقدینگی متعلق به سهامداران حقوقی و حقیقی در 5 ماه نخست امسال، برخی کارشناسان بازار سرمایه پیش بینی می‌کنند با توسعه زیرساخت‌ها، افزایش عرضههای اولیه توام با اجتناب از دخالت‌های دستوری در سازوکار معاملاتی بازار سهام که این روزها شاهد آن هستیم به یقین این رقم تا پایان سال با افزایش چشمگیری همراه خواهد شد.
مروری بر سال‌های پیش‌رو
طی سال‌های گذشته سهامداران فعال در بازار سرمایه کشور می‌توانستند یک یا چند کد سهامداری دریافت کنند و با استفاده از خلأ قانونی موجود اقدام به معامله سهام و خرید عرضه اولیه از سوی چند کارگزاری می‌کردند. در پی این موضوع آمارهای منتشر شده نیز برای فعالان بازار سرمایه چندان قابل استناد نبود. در همین حال با روی کار آمدن سامانه سجام این خلأ قانونی به نوعی پر شد و سرمایه‌گذاران نیز با استفاده از یک کد معاملاتی توانستند از طریق کارگزاری‌ها اقدام به داد و ستد سهام کنند.
حضور 43 کشور در بورس تهران
براساس اطلاعات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ایران، هم‌اکنون سهامدارانی از 43 کشور دنیا در بورس تهران حضور دارند که این روند برای نخستین بار توسط آلمان آغاز شد. بنابراین در حال حاضر سرمایه‌گذارانی از 43 کشور شامل آمریکا، انگلیس، اسپانیا، روسیه، آلمان، سوئیس، سوئد، لهستان، استرالیا، ازبکستان، جمهوری آذربایجان، چین، هلند، هند، ترکیه، لبنان، آفریقای جنوبی، ژاپن، قبرس، ایتالیا، امارات، نروژ، یونان، اندونزی، مالدیو، لهستان، کانادا، جزایر کیمن، هنگ‌کنگ، قطر، عراق، پاکستان، سوریه، لوکزامبورگ، کویت، نیوزیلند، مالزی، کره‌جنوبی، گرجستان، ارمنستان، جزایر ویرجین، نیجریه و افغانستان فعالند. براساس آخرین آمارهای موجود تعداد 2 هزار و 263 کد برای سرمایه‌گذاران خارجی از 43 کشور صادر شده است.
/ دنیای اقتصاد