همراه با بام تا شیرینی 5 میلیونی شدن
سامانه بام، یکی از خدمات مدرن بانک ملی است که از طریق آن کاربران و مشتریان حقیقی و حقوقی به خدمات متنوع بانکداری اینترنتی بدون نیاز به حضور در شعب و به سهولت دسترسی پیدا می‌کنند. این سامانه که مورد استقبال مشتریان بانک ملی قرار گرفته و اخیراً تعداد کاربران آن از مرز پنج میلیون نفر گذشته است با مشارکت تیم‌های مختلف در شرکت داده‌ورزی سداد طراحی، پیاده‌سازی و عملیاتی شده است.
در میزگردی که در عصربانک با تعدادی از اعضای اصلی تیم مدیریت داده شرکت داده‌ورزی سداد برگزار شد، آنها از چالش‌ها و سختی‌های مسیر توسعه سامانه بام گفتند، به مرور خاطرات تلخ و شیرین این مسیر پرداختند و در آخر نیز پیشنهاداتی برای توسعه بام ارائه کردند.
در ابتدا گفتن این نکته لازم است که بخش مدیریت داده شرکت داده ورزی سداد در سه حوزه در توسعه بام همکاری دارند:
- گروه انبار داده که مسئولیت تهیه و ارائه سرویس‌های مورد نیاز بام از انبار داده را بر عهده دارد.
- گروه علوم داده که مسئولیت فراهم سازی زیرساخت‌ها و تکنولوژی‌های تحلیل داده (داده های کلان) و همکاری با تیم بام جهت انجام پروژه‌های تحلیل داده را بر عهده دارد.
- گروه کلان داده که وظیفه طراحی، توسعه و بکارگیری ابزارها و زیر ساخت‌های لازم در حوزه کلان داده یا همان Big Data را بر عهده دارد.
معرفی اعضای میزگرد
در این میزگرد 9 نفر از مدیران تیم مدیریت داده شرکت داده‌ورزی سداد مشارکت داشتند که در ادامه برای آشنایی بیشتر به معرفی آنها پرداختیم:
- ناصر باقرپور، فارغ التحصیل رشته ریاضی گرایش کامپیوتر از دانشگاه علم و صنعت ایران است و 18 سال سابقه در حوزه نرم‌افزارهای بانکی دارد. تخصص او طراحی، توسعه و پیاده‌سازی نرم‌افزار، مدیریت داده و هوش تجاری است. باقرپور طی 2 دوره به مدت 10سال در شرکت حضور داشته و در حال حاضر به عنوان مدیر کلان داده و هوش تجاری شرکت داده‌ورزی سداد مشغول به کار است.
- کسری بساکی، دوران کارشناسی نرم‌افزار را در دانشگاه علم وصنعت گذرانده است. او حدودا 10 سالی است که در شرکت داده‌ورزی سداد مشغول به فعالیت است و مسئولیت توسعه نرم‌افزارهای کلان داده را بر عهده دارد.
- احمد حاجی تراب، دوران کارشناسی علوم داده و کارشناسی ارشد مهندسی فناوری اطلاعات را در دانشگاه صنعتی امیرکبیر گذرانده است و سه سال است که در شرکت حضور دارد.
- ثنا جلالی، رئیس گروه حوزه اطلاعات پایه بانکی داده‌ورزی سداد، دوران کارشناسی خود را در رشته نرم‌افزار گذرانده است و تحصیلات کارشناسی ارشد او مربوط به MBA می‌شود. جلالی پانزده سال است که در سداد فعالیت می‌کند.
- سارا زندیه، رییس گروه انبار داده، دانش آموخته مهندسی کامپیوتر_نرم‌افزار از دانشگاه شهید بهشتی است. او 18 سال است که در داده‌ورزی سداد مشغول به فعالیت است.
- شیما طباطبایی، رئیس گروه اطلاعات پرداخت داده‌ورزی سداد، 10سال است که در شرکت حضور دارد.
- بهزاد زمانی، مدرک دکترای خود را در رشته هوش مصنوعی دریافت کرده است و 4 سال است که در شرکت در پروژه‌های تحلیل داده از جمله کشف تقلب برخط، فروش شارژ و دسته بندی مشتریان فعالیت می‌کند.
- طاهره محرمی، رییس گروه اطلاعات حوزه سپرده، دارای مدرک کارشناسی ارشد نرم‌افزار و مسئول تحلیل و طراحی انبار داده است و 7 سال است که در شرکت حضور دارد.
- مهسا لطفی، رئیس گروه داده‌های تسهیلات داده‌ورزی سداد است و 19 سال در شرکت داده‌ورزی سداد سابقه فعالیت دارد.
سختی‌ها و چالش‌های کاری
در ابتدای این میزگرد باقرپور، مدیر کلان داده و هوش تجاری شرکت داده‌ورزی سداد درباره سختی و چالش کاری توسعه سامانه بام گفت: «در حال حاضر برای مجموعه متنوعی از سرویس‌های سامانه بام، از بستر داده‌های کلان استفاده می‌شود که این سرویس‌ها با همکاری گروه علوم داده و کلان داده به انجام رسیده است. با توجه به عدم حضور من در شرکت طی سال‌های اولیه توسعه بام، زحمت کار به عهده دوستان و همکاران من بوده است.
به نظر بساکی، مسئول توسعه نرم‌افزارهای کلان‌داده، آموزش مفاهیم کلان داده و روش‌های بهره‌برداری از آن، ایجاد فرایندهای جدید در خلق ارزش از داده و ایجاد فرایند جدید در توسعه و نگهداری محصولات نرم‌افزاری از چالش‌های کاری توسعه سامانه بام بوده است.
حاجی تراب هم در این باره گفت: «در پروژه بام اجرای جاب‌ها، پیکربندی کد و بستر کلان داده جهت اجرا بر روی نودهای کلاستر از چالش‌های بزرگی بود که پیش رو داشتیم.»
به گفته جلالی، رئیس گروه حوزه اطلاعات پایه بانکی داده‌ورزی سداد با توجه به وجود Sourceهای متعدد و مشکلات موجود در دیتای دریافتی، بزرگترین چالش در خصوص ارائه سرویس از دیتای حوزه اطلاعات پایه، Data Cleansing جهت ارائه سرویس‌هایی با بیشترین دقت و سرعت ممکن می‌باشد.
زندیه نیز درباره سختی و چالش‌های توسعه سامانه بام گفت: «با توجه به اینکه عملکرد کاربران شعب در سیستم مرکزی بانک بر مبنای شماره مشتری، قابل اندازه‌گیری بود و از طرفی در بام معیار سرویس‌دهی خود شخص بود، برقراری ارتباط بین کارمند شعب و اشخاص تبدیل به چالش شد. بدین صورت که هر شخص می‌توانست چندین شماره مشتری در شعب مختلف داشته باشد و همه کارمندان آن شعب می‌توانستند در جذب مشتری تاثیر داشته باشند. پس از بررسی‌های مختلف و تحلیل‌های مختلف از روی داده، در نهایت الگوریتمی جهت تخصیص هر کاربر به یک شماره مشتری و در نتیجه به یک شعبه پیدا کردیم.»
طباطبایی، رئیس گروه اطلاعات پرداخت داده‌ورزی سداد نیز پرفورمنس مناسب در ارائه سرویس‌های نمایش ریز تراکنش‌های شاپرک را از چالش‌های توسعه سامانه بام دانست و در ادامه بهزاد زمانی گفت: «حجم زیاد کارهای اختصاص داده شده به برخی گروه‌ها و همچنین ایجاد کارهای با اولویت بالاتر بین کارهای جاری از جمله این سختی‌ها است.»
محرمی، رییس گروه اطلاعات حوزه سپرده داده‌ورزی سداد حساسیت بالا در ارائه سرویس به موقع به مشتریان را از چالش‌های کار با بام عنوان کرد و مهسا لطفی در این رابطه گفت: «چالش‌های تامین داده‌ها از منابع مختلف از سختی‌های همیشگی کار است.»
خاطرات تلخ و شیرین
در ادامه این میزگرد از اعضای تیم مدیریت داده درخواست کردیم تا یکی از خاطرات تلخ و شیرین خود که در مسیر توسعه سامانه بام اتفاق افتاده است را تعریف کنند. باقرپور اینگونه گفت: «در زمان توسعه بام در شرکت سداد حضور نداشتم اما همواره به عنوان مشتری بانک ملی از سرویس‌ها و امکانات ایجاد شده توسط این بانک و به خصوص شرکت داده ورزی سداد استفاده می‌کردم. پس از عملیاتی شدن بام عضو این سامانه شدم و از امکانات خوب و متنوع این اپلیکیشن استفاده کردم.»
او ادامه داد: «همواره باعث افتخارم بوده و هست که همکارانم در سداد توانستند به چنین موفقیتی دست پیدا کنند و در فضای رقابتی بین بانک‌ها، فین‌تک‌ها و اپلیکیشن‌های متعدد بانکی، بام به چنین جایگاه رفیعی رسیده است. فارغ از هر نوع تعصبی، بام اپلیکیشن کاملی است و من شاهد تلاش شبانه‌روزی همکارانم در حوزه‌های مختلف سداد هستم و می‌بینم که چطور برای حفظ و ارتقا جایگاه بام تلاش می‌کنند.»
بساکی هم خاطره شیرین خود در مسیر توسعه سامانه بام را بهینه‌سازی پردازش داده‌ها و کاهش زمان اجرا از 72 ساعت به 10 دقیقه دانست.
حاجی تراب نیز از همکاری و تعامل با همکاران گروه بام که منجر به کاهش زمان اجرای جاب‌ها به یک پنجم زمان قبلی شد به عنوان یکی از خاطرات خوب یاد کرد و جلالی گفت که در زمان توسعه سرویس‌های داده‌ای، ساعات کار طولانی و استرس و فشار موجود، خسته کننده و سخت به نظر می‌رسید؛ اما نتایج مثبت حاصله و رضایت مشتریان، بهترین خاطرات را برای گروه رقم زد.
زندیه در رابطه با یکی از خاطرات خوبی که در زمان اولین جلسه ریلیزپلن بام، ماندگار شده است، گفت: «شرکت نیازمند یک سرویس داده‌ایی مربوط به حساب پیش فرض کارت مشتری بود و ما دقیقا مراحل پاکسازی و اصلاح این سرویس را قبل از جلسه تمام کرده بودیم و زمانی که این نیازمندی اعلام شد، بجای تحلیل و ارزیابی و امکان‌سنجی، فقط گفتیم “آماده هست” که این خیلی حس خوبی برای تیم ایجاد کرد.»
رئیس گروه اطلاعات پرداخت داده‌ورزی سداد خاطره شیرین خود را اینگونه تعریف کرد: «در طی یک کار مشترک با گروه بام، همکاران گروه زحمت کشیدند و من را به عنوان بام یار معرفی کردند. لطف دوستان واقعا ارزشمند و به یاد ماندنی بود.»
محرمی، مشاهده رضایت مشتریان بانک ملی در جمع دوستان و آشنایان و افزایش آمار تعداد کاربران را از خاطرات خوب خود دانست.
به نظر لطفی، رئیس گروه اطلاعات تسهیلات داده‌ورزی سداد تهیه سرویس‌ها در زمان کوتاه و فشار کاری زیاد از سختی‌های کار است که البته ایجاد سرویس خوب و مناسب برای سامانه بام، از سختی‌ها خاطرات خوب ساخت.
پیشنهاداتی برای توسعه سامانه بام
در ادامه این میزگرد اعضای تیم مدیریت داده شرکت داده‌ورزی سداد پیشنهاد‌هایی در رابطه با توسعه سامانه بام ارائه کردند.
باقرپور در این رابطه گفت: «یکی از سرویس‌هایی که به نظر می‌تواند به بهبود تجربه کاربری بام کمک کند، اضافه شدن امکان انجام عملیات از طریق Voice است. در این صورت کاربر می‌تواند با دستورات صوتی، از سرویس‌های مختلف بام مثل دریافت مانده، صورتحساب، انتقال وجه، پرداخت تسهیلات و …. استفاده کند.»
حاجی تراب با بیان اینکه محیط کلان‌داده بستر مناسبی را جهت اجرای سرویس‌ها با توان پردازشی بالا و زیرساخت مناسب ایجاد می‌کند، توضیح داد: «هنوز پتانسیل‌های این محیط برای بسیاری ناشناخته است. بنابراین پیشنهاد می‌شود سرویس‌های در حال اجرا که زمان اجرای بالا و داده حجیم دارند، بصورت فازبندی شده و با مدیریت مناسب به محیط کلان داده منتقل شوند. همچنین سرویس‌های جدید به منظور استفاده از پتانسیل‌های فراوان و متعدد موجود در بستر کلان‌داده انجام شود تا از این بستر مناسب، به بهترین نحو در خصوص بهبود عملکرد سامانه بام استفاده شود.»
جلالی هم ارتقا و توسعه سرویس‌های موجود مانند ارائه سرویس‌های آنلاین کارت، خوشه‌بندی مشتریان بر اساس ارزیابی عملکرد و همچنین خدمات ارائه شده به آنها را برای توسعه بام پیشنهاد کرد.
زندیه نیز پیشرفت سامانه بام، همگام با نیازمندی‌های بانکی را موفقیت‌آمیز ارزیابی کرد و گفت: «در حال حاضر و در این شرایط اقتصادی امکان حسابداری و تحلیل درآمد و هزینه‌ها مبتنی بر حساب، سرویس مفیدی در سامانه بام خواهد بود.»
زمانی نیز پیشنهاد کرد تا با ایجاد سرویس‌های جدید مبتنی بر نیازهای مردم مانند کیف پول و انعقاد قراردادهایی با استارت‌آپ‌ها در حوزه کیف پول، طراحی اتوماتیک منوها براساس رفتار مشتری و الحاق باشگاه مشتریان، به توسعه بام کمک شود.
در پایان رییس گروه اطلاعات حوزه سپرده داده‌ورزی سداد ارائه صورتحساب شفاف و اطلاعات تکمیلی در ابعاد بیشتری از انواع تراکنش‌های قابل انجام برای سپرده‌ها را برای ارتقای بام پیشنهاد داد.