حرکت بانک خاورمیانه از بانکداری شرکتی به بانکداری خرد دیجیتالی
بانک خاورمیانه با تعداد شعب محدود تا سال گذشته تمام تمرکز خود را بر روی بانکداری شرکتی و بانکداری اختصاصی قرار داده بود، اما حالا جذب مشتریان بانکداری خرد بدون افزایش شعب از جمله اهداف جدید این بانک است. در این مسیر، ارائه خدمات به صورت دیجیتالی از طریق بانکینو به عنوان اولین نئوبانک تمام دیجیتال، با ارائه بانکداری مدرن و متفاوت با امنیت بالا این امکان را در اختیار بانک خاورمیانه می‌گذارد تا بدون هزینه‌های مرسوم بانکداری خرد و بدون اینکه مشتریان جدید را به شعب خود بکشاند به آنان خدمات کامل بانکداری ارائه دهد.
باید بدانیم که بانکینو یک بانک جدید در دل بانک خاورمیانه است که تجربه‌ایی جدید و تمام دیجیتال از خدمات بانکداری، شامل تمامی خدمات بانکداری خرد اعم از افتتاح حساب، دریافت کارت، صدور کارت، تغییر رمز اول و رمز پویا، وام و تسهیلات و… را در اختیار مشتریان خود می‌گذارد.
ما در عصربانک برای آشنایی بیشتر با این برند جدید و جذاب، با محسن زادمهر، مدیر بانکینو، به گفت‌وگو نشستیم.
محسن زادمهر در پاسخ به این سوال که بانک خاورمیانه چه نیازی به بانکینو داشت گفت: «کسب و کار اصلی و استراتژی کلان بانک خاورمیانه، بانکداری شرکتی است و به همین علت در حدود 15 شعبه دارد. تا چند سال گذشته بانکداری خرد در دنیا سودآور و جذاب نبوده است، زیرا تا زمانی که بانکداری خرد از طریق شعبه انجام شود، شعب زیان‌آور هستند و حدود 70 درصد سود صنعت بانکی از بانکداری شرکتی بدست می‌آید. با این حال مجوز بانکی بانک خاورمیانه به ما اجازه میدهد که در حوزه بانکداری خرد فعالیت کنیم، و در این مسیر اگر خدمات را بصورت دیجیتالی ارائه دهیم می‌توانیم سودآوری داشته باشیم و به مشتریان بیشتری سرویس‌های جامع‌تری را ارائه دهیم.»
بانکینو همه چیز را از صفر شروع کرده
بانکینو یک واحد بیزینسی مستقل (Strategic Business Unit-SBU) و یک بتابانک در دل بانک خاورمیانه است. تمام فرآیند‌ها و خدمات بانکینو با رویکرد مشتری محور بازطراحی شده است. در واقع بانکینو یک بانک تمام دیجیتال و مستقل می‌باشد که فقط از لایسنس و زیرساخت بانک خاورمیانه برای کاهش زمان و هزینه‌های راه‌اندازی استفاده می‌کند.
کاری که انجام شد این بود که در بانک خاورمیانه برند را از بانک اصلی جدا طراحی کرده و برند بانکینو را وارد بازار کردیم اما ماهیت و اصالت این برند کاملا مشخص است، تا مشتری با خاطرجمعی بیشتری این موضوع را بپذیرد و با اطمینان در این بانک حساب باز کند.
زادمهر ادامه داد:« طبق ماموریتی که داریم در حوزه بانکداری خرد به عنوان یک بانک مستقل مشغول به فعالیت و ارائه سرویس هستیم و زمانی که بانک خاورمیانه قصد دارد به پرسنل یکی از شرکت‌های طرف قرارداد خود خدماتی را ارائه دهد این خدمات توسط بانکینو ارائه می‌شود. در آغاز فقط این خدمات را در اختیار پرسنل شرکت‌های طرف قرار داد ، گذاشتیم. اما امروزه با به روز شدن خدمات خرد بانکی و کمتر شدن ریسک عملیاتی این امکان فراهم شده که همه بتوانند از خدمات بانکینو استفاده کنند.
بانکینو، نئوبانک یا دیجیتال بانک!
وی افزود:«در حد فاصل میان بحث بانکداری دیجیتال و نئوبانک، بتا بانک قرار دارد که دارای زیرساخت، برند و لایسنس است و به عبارتی بتا برند دیگری می‌سازد که بتواند در حوزه بانکداری خرد کار کند. در این زمینه بانکینو شباهت زیادی به هر دو نوع بانکداری دیجیتال و نئوبانک دارد. بانکینو به این دلیل که از مجوز بانک خاورمیانه استفاده می‌کند و بیشتر زیرساختهای بانک‌های دیجیتال را دارد، می‌تواند به عنوان یک بانک دیجیتال در نظر گرفته شود.»
مدیربانکینو خاطرنشان کرد:« در حالی که اغلب اوقات این دو واژه ( دیجیتال بانک و نئوبانک) به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، دیجیتال بانک‌ها معمولا متعلق و یا وابسته به یک بانک هستند و یا خود از بانک مرکزی به صورت مستقل مجوز دریافت می‌نماید، لذا دیجیتال بانک‌ها در بسیاری از موارد دسترسی به شعب فیزیکی نیز دارند. در این صورت معمولا از واژه چلنجر بانک نیز استفاده می‌شود.
تفاوت نئوبانک‌ها و دیجیتال بانک‌ها معمولا در استراتژي کسب و کار، استراتژی ورود به بازار، برند و ساختار سهامداری آنهاست و نه خدمات ارائه شده.
در واقعیت بانکینو به هر دو حوزه نزدیک است چرا که از جهت داشتن زیرساخت به بانکداری دیجیتال و از جهت خدمات غیرحضوری یا اپلیکیشن بانکی که از مجوزهای بانک خاورمیانه استفاده می‌کند، به نئوبانک‌ها شباهت دارد.
اما در بحث نئوبانک‌ها در دنیا یک قانون وجود دارد که بانکینو از آن پیروی نکرده است، آن هم سهام‌دار خصوصی و غیر بانکی است، و این تنها تفاوت بانکینو با نئوبانک است.
در واقع باید گفت بانکداری دیجتال یا نئوبانک بودن از منظر کاربردی تفاوت زیادی ندارد، بیشتر تجربه کاربری و هزینه مسئله قابل توجه و تفاوت اصلی است، اینکه شما از مجوزهای یک بانک دیگر استفاده کنید مسلماً هزینه کمتری دارد اما میزان اختیارتان به مراتب کمتر از زمانی است که شما از سوییچ و مجوزهای خودتان استفاده می‌کنید.»
مزیت رقابتی بانکینو
وی درباره مزیت رقابتی بانکینو گفت:« بزرگترین و اصلی‌ترین مزیت بانکینو نسبت به دیگر رقبا در تسهیلات آنی و ارزان وامینو است. از طریق وامینو می‌توان در کمتر از 7 دقیقه تا سقف 10 میلیون تومان بدون نیاز به ضامن، چک و یا سفته فقط با توجه به رتبه اعتباری و امتیاز در اپلیکیشن بانکینو وام ضروری دریافت کرد. این وام فقط با 2 درصد سود سالیانه پرداخت می‌شود. در حال حاضر با کسب 10 امتیاز می‌توان هر زمان تا سقف 1 میلیون تومان از تسهیلات وام ضروری بانکینو استفاده کرد. برای کسب امتیاز شما باید موجودی کافی در حساب خود داشته باشید. به ازای هر 1 میلیون تومان موجودی در یک ماه، 1 امتیاز خواهید گرفت. تلاش ما برای افزایش سقف وام تا مبلغ 100 میلیون تومان است. در حال حاضر استقبال خوبی از بانکینو شده است و میانگین رسوب حساب مشتریان چیزی حدود 3 تا 4 میلیون است. در بحث وامینو چیزی حدود 20 درصد از مشتریان موفق به دریافت وام شده‌اند، بانکینو تا امروز حدود 30 هزار نفر مشتری جذب کرده است.»
تفاوت بانکداری سنتی و دیجیتال/نئو بانک در استفاده از تکنولوژی‌های جدید است
او درباره مزیت رقابتی که بانکینو را از دیگر رقبا متمایز می‌کند گفت:« مشتری در دنیای دیجیتال به دنبال تسهیلات آنی و ارزان قیمت است. ما در بانکینو مدلی را طراحی کردیم که بتواند تسهیلات آنی و در عین حال ارزان را در اختیار مشتریان قرار دهد. من معتقد هستم که احراز هویت دیجیتالی و غیرحضوری کردن خدمات بانکی، مزیت رقابتی محسوب نمی‌شود چرا که در حال حاضر تمامی بانک‌ها به این سمت حرکت کرده‌اند.
بحث تجربه کاربری هم بحث مهمی است اما باز هم مزیت رقابتی محسوب نمی‌گردد، چراکه حداقل کاری که در در دنیای دیجیتال می‌توان انجام داد و باید رعایت شود بحث مشتری محوری است که باید نیاز مشتری را بسنجید و برای آن راهکار ارائه بدهید.
بحث دیگر امنیت است که باز هم مزیت رقابتی محسوب نمی‌شود، امکان ندارد که بانکی امن نباشد، اما بسته به استراتژی و الویت بانک میزان آن کم و زیاد می‌شود و امنیت نقطه مقابل تجربه کاربری است و چیزی که ما فکر می‌کنیم با چیزی که مشتری فکر می‌کند کاملا متفاوت است ما در بانکینو این مشکل را برطرف کردیم.
ما مدلی طراحی کردیم که مشتری در آن می‌تواند با افتتاح حساب از یک سطح پایین برای خودش خط اعتباری بسازد تا بتواند خط اعتباری خود را به مرور بالاببرد تا از تسهیلات آنی و ارزان بانکینو استفاده کند. این همان نقطه تمایز ما در مزیت رقابتی است. در این راستا هوش مصنوعی به اعتبار سنجی بهتر مشتریان و کاهش نرخ نکول کمک بسیاری نموده است»
بانکداری دیجیتال به معنی از میان برداشته شدن بانک‌های سنتی نیست
زادمهر اضافه کرد:« طراحی اعتبارسنجی هوشمند و آنی موضوع بزرگ و پیچیده ایی بود چرا که در تفکر بانکداری سنتی این موضوع گنجانده نمی‌شد. از سوی دیگر اعتبارسنجی موضوع جالبی بود که با تمام سختی‌ها و چالش‌ها، این کار را انجام دادیم. اما نتیجه نهایی خیلی بهتر از پیش بینی‌های ما پیش رفت و نرخ نکول عدد غیر قابل باور 0.25 درصد شد..چالش‌های زیادی در این بحث وجود داشت اما به نظر من تجربه جالبی بود که باعث شد بانکینو بزرگ شود.
جهان به سمت فضای سرمایه‌گذاری برروی بانکداری دیجیتال پیش می‌رود و تمام زیرساخت‌ها برای آن فراهم است و ظرفیت نفوذ اینترنت و تلفن‌های همراه پیشرفت قابل توجه‌ایی داشته است برهمین اساس آینده خوبی را برای بانکینو و این مدل بانک متصورم هستم اما این به آن معنی نیست که بانک‌های سنتی قرار است از میان برداشته شوند چرا که بانکداری دیجیتال و نئوبانک‌ها علی رغم تمامی پیشرفت‌ها هنوز قادر به ارائه بسیاری از خدمات بانکداری سنتی از جمله حواله‌جات ارزی، تسهیلات کلان، ضمانت‌نامه بانکی و … نیستند.»
آینده خوبی در انتظار نئوبانک‌ها است
وی در پایان خاطرنشان کرد: « ما در فضای بانکداری دیجیتال کار زیادی پیش رو داریم تا بتوانیم تمام خدمات یک بانک را ارائه دهیم و در حالت خوشبینانه برای انجام آن بین 5 تا 10 سال زمان لازم است چرا که صرفا زیر ساخت فنی نیاز نیست، برای مثال مدت زیادی است که در بحث فنی امضای دیجیتال مشکلی نداریم اما چالش اصلی ما زمانی است که بخواهیم از امضای الکترونیک در سفته، برات الکترونیک، ضمانت‌نامه و… استفاده کنیم. امروزه تمام نئوبانک‌ها و دیجیتال بانک‌ها با رویکرد مبتنی بر ریسک جلو می‌روند. در کل مسیر خوبی شکل گرفته و آینده خوبی در این زمینه متصور هستیم و در آینده نزدیک چند نئوبانک و بانک دیجیتال مستقل و موفق در ایران خواهیم داشت که ظرف مدت کوتاهی می‌توانند به سودآوری برسند. زیرا مدل کسب و کاری آن‌ها معمولا مدل حساب شده‌ای است و برعکس درآمد بانک‌ها که به سمت درآمدهای مشاع تمایل دارد، در دیجیتال بانک‌ها، درآمدها غیرمشاع و کارمزد محور است.»