دکتر جوانمردی: نگاه ما به توسعۀ اقتصادی نگاهی اکوسیستمی است
افتتاحیۀ این کنفرانس یکشنبه ۲۱ شهریور انجام شد و به مدت سه روز ادامه خواهد داشت. محوریت این نمایشگاه دستاوردهای دانش‌آموختگان دانشگاه صنعتی شریف است و سخنرانی‌ها به‌صورت مجازی انجام می‌شوند. دکتر شهاب جوانمردی، مدیرعامل هلدینگ فناپ، نیز در ساعت ۱۶ روز دوشنبه در سالن این کنفرانس با رعایت پروتکل‌های بهداشتی حاضر شدند و به سخنرانی دربارۀ «فناپ در بازار فناوری اطلاعات» پرداختند.
مدیرعامل فناپ در این کنفرانس با ابراز تأسف از کاهش جدی سرمایه‌های اجتماعی، خروج سرمایه‌های انسانی، رشد منفی اقتصادی، کشته شدن هموطنان به‌دلیل بیماری کرونا و… اظهار داشت: با توجه به اینکه نقشۀ انرژی دنیا رو به تغییر جدی است و اصولاً انرژهای تجدیدناپذیر به‌عنوان مؤلفه‌های کم‌رنگ‌تر از وضعیت اقتصادی ایفای نقش می‌کنند، باید بدانیم قدرت چانه‌زنی ما کجاست و چگونه می‌توانیم خود را در دنیا معرفی کنیم.
وی ادامه داد: موضوع محوری این است که اساساً وظیفۀ ما در این باره چیست. با نگاهی تاریخی درمی‌یابیم که بحران‌های زیادی در چند صد سال گذشته بر ایران حاکم و حادث شده است. اما آن چیزی که از پس عبور تاریخی ایران را ایران کرده است، افرادی بوده‌اند که به کارهای ماندگار و به ساختن برای ماندن اندیشیده‌اند، کسانی که عقیده‌شان ساختن و ایجاد انگیزه و امید بوده است. مهم‌ترین چیزی که این روزها مردم و جامعۀ نخبگان ما باید به آن توجه داشته باشند، ایجاد امید و تداوم آن است. از سال ۱۳۸۴ که فناپ تأسیس شد، ما به‌عنوان یک بنگاه و فعال در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات، همواره این پارادایم را در ذهن خود داشتیم و همیشه با چالش‌هایی جدی در حکمرانی مواجه بودیم و پرسشی که مرتباً مطرح می‌کردیم این بود که چطور می‌توانیم از این چالش‌ها گذر کنیم و فرصت‌های جدیدی برای فرزندان خود به‌وجود آوریم.
دکتر جوانمردی با ذکر این نکته که از زمانی که فناپ یک مجموعۀ چندنفره بوده، که به همت بانک پاسارگاد شکل گرفت تا به امروز که پس از ۱۵ سال بیش از ۵۲۰۰ نیرو دارد و اکثریت آنها از جوانان خوب این سرزمین هستند و در شرکت‌های فناپ مشغول کار و فعالیت‌اند، گفت: ما همواره چشم‌اندازمان این بوده است که در حوزۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌توانیم دست بالا را داشته باشیم، چرا که نگرش ما براساس «اندیشه» و بنیان «دانش» است، دو موضوعی که آنقدرها که باید به آنها توجه نشده است.
وی در ادامه افزود: در دنیای امروز بین ۱۵ تا ۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی کشورهای توسعه‌یافته بر مبنای اقتصاد دیجیتالی شکل گرفته است. اگر در سه لایۀ زیرساخت‌ها، حوزۀ سرویس‌ها و شیرینگ اکونومی، و لایۀ نهایی اقتصاد که اصل تولید ناخالص داخلی را شکل می‌دهد دقت کنیم، متوجه خواهیم شد که در لایه‌های یک و دو تفاوت معناداری با کشورهای توسعه‌یافته نداریم. اما بخش سنتی اقتصاد کشور ما به‌شدت از اقتصاد دیجیتالی فاصله دارد و شاید مهم‌ترین عامل در این موضوع که سبب می‌شود اجزای اصلی اقتصاد همچون حوزۀ انرژی، آب، فولاد، و… به سمت تولید رقابتی حرکت نکند، وجود رانت انرژی و سوبسیدهای کور و آن چیزی است که ناکارآمدی را در صنایع ما پنهان می‌کند و فراموش می‌کنیم که در فضای رقابتی بسیاری از تولیدات و خدمات ما ارزش و امکان رقابت ندارند. قاعدتاً وقتی این نگاه حاکم نشده باشد، صنایع پیشرو ما که بخش اصلی تولید ناخالص داخلی را شکل می‌دهند، ضرورتی به فشار بیشتر نمی‌بینند تا نقشی در اقتصاد دیجیتالی ایفا کنند و شاهد تغییر بنیادی در صنایع و کسب‌وکارها باشند.
دکتر جوانمردی با یادآوری این موضوع که فناپ با شروع کار خود در سال ۱۳۸۴ بسته به اینکه در چه حوزه‌هایی وارد شده است، اظهار داشت: ما در سال تأسیس فناپ از حوزۀ مالی به موضوعات شهر هوشمند، هوشمندی حمل‌ونقل، و پروژه‌های بزرگ، در حوزۀ زیرساختی قرار گرفتیم و به‌تناسب و فراخور هر یک واحد کسب‌وکاری و شرکتی ایجاد کردیم که امروز هلدینگ فناپ را شکل می‌دهند. اما آن چیزی که ما مزیت رقابتی خود می‌دانیم، این نیست که محصولات فناورانه تولید می‌کنیم که البته قطعاً موضوع مهمی است، بلکه تفاوت در نوع نگاه و پارادایم ذهنی ماست که سبب می‌شود محصول و خدمتِ یک شرکت برای جامعه اثرگذار و ماندگار باشد. متأسفانه بسیاری از بنگاه‌های بزرگ ما تصور اشتباهی از مسئولیت اجتماعی دارند و گمان می‌کنند با قدری هزینه کردن در امور خیریه یا کمک به مسائل و معضلات جامعه مسئولیت اجتماعی خود را انجام داده‌اند، در حالی که در پارادایم ما بنگاه‌های بزرگ چیزی جز مسئولیت اجتماعی نیستند و هر بنگاه بزرگی در کشور باید مشخص کند به‌واسطۀ منابعی که دارد و صنعتی که در آن کار می‌کند، قرار است چه مسئولیتی را در سطح کشور برعهده بگیرد و چه ارزش افزوده‌ای ایجاد کند. برای اینکه یک بنگاه بزرگ در افزایش تولید داخلی و ایجاد مزیت رقابتی در کشور اثرگذار باشد، باید بداند چه طرح و برنامه‌ای و چه تعهد و مسئولیتی دارد.
مدیرعامل فناپ اظهار داشت، باور ما این است که هر مجموعه‌ای ارزش‌های خاص خود را زندگی می‌کند و این ارزش‌های هر سازمانی است که نشان می‌دهد در فضای کسب‌وکار و اقتصاد چه جایگاهی دارد و در کجا جانمایی می‌شود و چه مأموریتی را دنبال می‌کند و چرا. مواردی که گفته شد موضوعی ورای سودآوری است؛ بدیهی است هر بنگاهی به دنبال کسب سود است، اما کیفیت این سود و چگونگی کسب آن از ارزش‌های بنیادی سازمان‌ها نشأت می‌گیرد. ما به این دلیل که فناپ بنگاهی است که ذیل یک نهاد مالی قرار گرفته است، به دنبال این هستیم که در همۀ کسب‌وکارهایمان توجه جدی‌تری به همۀ زیرساخت‌های حیاتی مانند زیرساخت‌های پردازشی، ابری، مخابراتی و… داشته باشیم، موضوعی که شاید بنگاه‌های کوچک‌تر به دنبال بسط و توسعۀ آنها نیستند یا شاید توان و امکان کمتری برای این کار داشته باشند.
دکتر جوانمردی همچنین ابراز داشت که ما در فناپ سعی کرده‌ایم تا دانش و مدیریت پروژه‌های گسترده برای کار با بنگاه‌های بزرگ و حاکمیت و دولت‌ها را در مجموعۀ خود نهادینه کنیم. نگاه ما به توسعۀ اقتصادی یک نگاه «اکوسیستمی» است و باور داریم که به‌تنهایی نمی‌توانیم رشد کنیم. همان‌طور که در یک زیست‌بوم شاهد رشد عناصر و المان‌های مختلفی با یکدیگر هستیم و حیات و ممات آنها به‌هم متصل است، ما نیز نگاهمان به توسعۀ اقتصادی نگاهی اکوسیستمی است و اعتقاد جدی داریم که سرمایه‌های انسانی ما در سراسر کشور وجود دارند و اصولاً نباید به مرکز و مرکزنشینان بسنده کنیم و برنامه‌های توسعه‌مان مبتنی بر پایتخت باشد. ما در فناپ سعی کرده‌ایم تا جایی که می‌شود در حوزۀ مأموریتی خود کار کنیم و آنچه اصول ما را در این کار شکل داده، به تأسی از گروه مالی پاسارگاد بوده است و در رأس همۀ آن باور داریم که «آنچه توانسته‌ایم لطف خدا بوده است» و گمان نمی‌کنیم که اگر جز این بود، می‌توانستیم از پس مشکلاتی برآییم که برای کسب‌وکارمان و تداوم آن رخ می‌دهد.
مدیرعامل فناپ در پایان گفت: موضوعی که به‌شدت مد نظر قرار داده‌ایم، این است که ما به‌عنوان بنگاهی دانش‌بنیان باید بر سرمایه‌های انسانی خود تکیه داشته باشیم و بدون داشتن سرمایه‌های انسانی قاعدتاً امکان رقابت‌پذیری و حضور در فضای تولید محصولات و خدمات فناورانه میسر نخواهد بود. همچنین تعامل در اکوسیستم «پاسارگاد» و حمایت همه‌جانبۀ شخص آقای دکتر قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد، بوده است که به باور من نگرشی دست‌کم ده سال فراتر از آنچه در فضای پیرامون ما بوده نسبت به اهمیت فناوری داشته‌اند و بسیار مشوق و پشتیبان بوده‌اند. با وجود تمام مشکلاتی که هست، ما در افق پیش رو قصد داریم که تا پایان ۱۴۰۴ بتوانیم به‌عنوان یکی از بازیکنان اصلی صنعت آی‌سی‌تی، به فروشی معادل یک درصد تولید ناخالص داخلی دست یابیم. بدین معنی که در ۵ سال آینده، مجموعه شرکت‌های فناپ باید هر سال حدود ۹۴ درصد رشد داشته باشند تا بتوانیم به مجموعۀ این فروش در گروه شرکت‌هایمان برسیم. البته همان‌طور که تأکید کردم این فقط یک شاخص اقتصادی است تا بتوانیم کارآیی و کارآمدی خود را اندازه بگیریم، اما مهم‌ترین موضوع برای ما حرکت در مدار ارزش‌هایمان با توجه به پارادیمی است که پیش رو داشته و داریم و همچنین ایفای نقش به‌عنوان بنگاهی برای ساختن ایرانی بهتر از امروز.