انتظار پرواز بورس در نیمه دوم ۱۴۰۰ منطقی است؟
در حالی که بورس تهران ۶ روزی است وارد فصل برگ‌ریزان سال شده است که تقریبا ۱۹۲ روز پرنوسان را طی کرده است. با این وجود، روند کلی بازار در نیمه ابتدای ۱۴۰۰، از رشد ۵.۸ درصدی شاخص بورس حکایت دارد.
بررسی روند نیمه اول بازار نشان می‌دهد که شدیدترین دوره نزولی بازار، مربوط به خردادماه بوده که شاخص تا رقم یک میلیون و ۹۵ هزار و ۶۹۷ واحد سقوط کرد و پس از آن، با افت و خیزهای خیلی کوتاهی و با شیبی ملایم، بازار مسیری به سمت بالا را حرکت می‌کرد؛ تا جایی که ششم شهریورماه به اوج خود رسید و روی قله یک میلیون و ۵۷۵ هزار و ۷۶۲ واحد ایستاد.
اما پس از آن، بورس تهران نتوانست این مسیر رو به رشد را ادامه دهد و در روندی نزولی قرار گرفت؛ تا اینکه در نهایت در پایان شهریورماه به رقم یک میلیون و ۳۸۶ هزار و ۴۶۶ واحد رسید.
در حال حاضر بورس‌بازان معتقدند که تحولات غیراقتصادی و نگرانی از کاهش نرخ ارز، از مهم‌ترین عوامل جاماندگی سهام از دیگر گزینه‌های سرمایه‌گذاری بوده است. این شرایط بنا به برخی گزارش‌ها، باعث شد که در نیمه ابتدایی ۱۴۰۰، شاهد خروج بیش از ۲۲ هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی از گردونه معاملات سهام باشیم.
وضعیت معاملات صعودی خواهد شد؟
در این شرایط، بسیاری از فعالان بازار سهام، در بیم و امید فضای بازار در نیمه دوم سال، آن هم در شرایط مبهم مذاکرات و روند بازارهای دیگر هستند؛ اینکه ادامه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه، امن و مطمئن خواهد بود؟ مجید عبدالحمیدی، کارشناس بازار سرمایه در مورد پیش‌بینی بازار سرمایه در ۶ ماه دوم می‌گوید: اصلاح کوتاه‌مدت شاخص بورس امری عادی بوده و باعث نگرانی سهامداران نباید بشود. در شرایط فعلی تهدیدی متوجه بورس نخواهد بود و احتمالا در هفته دوم مهرماه وضعیت معاملات بورس صعودی خواهد بود و سهامداران قادر به کسب بازدهی معقول از این بازار خواهند بود.
وی می‌افزاید: طبیعتا در چنین شرایطی قیمت ارز کنترل خواهد شد و آنجاست که باید الگوی معاملاتی در بازار سهام نیز نسبت به این کنترل‌ها تغییر کند و سهامداران با توجه به متغیرهای پیش‌روی بازار و به دور از هیجان، سبد بهینه‌تری برای کسب حداکثر سود با تحمل حداقل ریسک را چینش کنند.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: هر چند در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار داشت که بورس تورم‌زده تهران بتواند به‌مانند ماه‌های نخست سال ۹۹ سمت و سوی صعودی داشته باشد و با حرکتی تند و تیز به‌قله‌های جدید دست یابد، اما انتظار برای رکودی شدن بازار نیز غیرمحتمل است.
عبدالحمیدی متذکر می‌شود: در حال حاضر قیمت دلار نیمایی ۲۰ درصد از قیمت دلار آزاد کمتر است. نزدیک شدن قیمت دلار نیما به قیمت دلار آزاد، باعث رشد سودآوری بازار و کاهش نسبت قیمت به درآمد بازار به اعداد کمتر از ۶ می‌شود که دلیلی برای رشد آینده بورس فراهم خواهد کرد.
وی یادآور می‌شود: با توجه به اینکه بورس تهران یک بازاری است که به دنبال تورم حرکت می‌کند، اگر تورم امسال ۴۰ درصد باشد، بازار بیش از ۴۰ درصد رشد خواهد کرد. این رشد به ۲ دلیل اتفاق می‌افتد؛ یکی اینکه به اندازه تورم دارایی‌های شرکت‌ها رشد کرده و دیگر اینکه برخی از شرکت‌ها که فروش آنها بر اساس نرخ‌های جهانی است با نرخ‌های بالاتری می‌فروشند و لذا سود بالاتری محقق می‌کنند.
شانس کدام سهم‌ها در بازار بیشتر است؟
عبدالحمیدی در ادامه در خصوص این که چه سهم‌ها و صنعت‌هایی در حال حاضر شانس بیشتری در بازار دارند می‌گوید: در مرحله اول سهام‌های پتروشیمی و بعد از آن گروه خودرویی‌ها شانس بالایی دارند؛ چراکه وضیعت تکنیکالی مناسبی دارند. علاوه بر این‌هم می‌توان شرکت‌های بیمه‌ای را هم نام برد، ولی هیچ‌کدام را بدون یک تحلیل کامل و موثق پیشنهاد نمی‌کنم.
وی عنوان می‌کند: تا پایان سال ۱۴۰۰ درگیر تصمیمات تیم اقتصادی فعلی در دولت دوازدهم هستیم، و با در نظر گرفتن وضعیت کنونی کشور و وجود مسایلی مانند بحران ارزی، کسری ۴۵۰ هزار میلیارد تومانی بودجه و وضعیت نامناسب منابع انرژی در کشور، انتظاری جز کاهش یارانه حامل‌های انرژی و رشد نرخ ارز نداریم که این عامل منجر به سودآوری شرکت‌ها خواهد شد و این موضوع نویدبخش بازاری مطمئن و پویا در شش ماه دوم سال ۱۴۰۰خواهد بود.
سودی که به جیب نوسان‌گیران بازار می‌رود
سعید رجبی، کارشناس اقتصادی نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره روند بازار سهام در نیمه دوم ۱۴۰۰ می‌گوید: هرچند خبرهایی از تلاش‌های دولت جدید برای خروج از رکود و افزایش رشد اقتصادی شنیده می‌شود، ولی به نظر می‌رسد هنوز نه تحلیلی از شرایط موجود اقتصادی وجود دارد و نه راهکار و استراتژی مشخصی برای نیل به اهداف اقتصادی مورد نظر تدوین شده است.
وی می‌افزاید: در این شرایط عوامل اصلی موثر در بورس تهران را می‌توان در تغییرات قیمت ارز، میزان تورم و برجام خلاصه کرد.
این کارشناس اقتصادی تصریح می‌کند: افزایش قیمت ارز و تورم به ظاهر اثرات مثبت بر شاخص بورس می‌گذارد، اما در نهایت موجب کاهش تقاضای کل و تشدید رکود در کل اقتصاد خواهد شد که شرکت‌های بورسی نیز در نهایت از آن اثر خواهد پذیرفت.
رجبی متذکر می‌شود: از طرفی، بحرانی که سال گذشته با وجود هشدارهای اقتصاددانان دامن بورس تهران را گرفت، موجب شده سیاست‌گذاران بورسی با ابزارهای رسمی و غیررسمی مانع اثرگذاری رفتارهای هیجانی سهامداران خرد بر بازار سرمایه شوند. هرچند با توجه به ضرر هنگفت سهامداران خرد، به این زودی اعتماد آنها برنخواهد گشت.
وی یادآور می‌شود: برجام هم فعلا در بلاتکلیفی به سر می برد. طرف‌های برجام فعلا تمایلی به ادامه مذاکره ندارند؛ ولو اینکه در صورت شروع دور جدید مذاکرات هم بسیار بعید است طی ۶ ماهه آینده به نتایجی اثرگذار بر اقتصاد منتهی شود.
این کارشناس اقتصادی با ذکر این نکته که قیمت دلار به شدت کنترل می‌شود و سیاست دولت هم جلوگیری از ورود هرگونه شوک قیمتی به بازار ارز است و افزایش قیمت ارز را با شیبی ملایم مدیریت خواهد کرد، خاطرنشان می‌کند: با تمام این شرایط احتمال قریب به یقین در نیم‌سال دوم سال ۱۴۰۰ باید انتظار داشت بورس تهران اثرپذیر از تورم و قیمت ارز با رشد مواجه شود، اما نه رشدی ناشی از مولفه‌های بنیادین. این شرایط صرفا مناسب نوسان‌گیران بورس تهران خواهد بود.