کاهش ارزش لیر با اقتصاد ایران چه می‌کند؟
در هفته‌های گذشته اقتصاد ترکیه با معضلات و مشکلاتی جدید دست و پنجه نرم کرده و در کنار افزایش کم سابقه نرخ تورم در این کشور، ارزش لیر نیز در بازار جهانی به شدت کاهش پیدا کرده است.
هر چند این موضوع می‌تواند به ایجاد مشکلاتی جدید برای اقتصاد ترکیه منجر شود اما در عین حال امکان فراهم کردن بستری جدید در حوزه صادرات را نیز خواهد داشت و کاهش ارزش لیر، قدرت رقابت کالاهای ترک در بازار منطقه را افزایش می‌دهد. اتفاقی که چند سال قبل برای ریال نیز رخ داد اما با توجه به تحریم‌ها و مشکلات سیاست گذاری داخلی، تجار ایرانی امکان استفاده کامل از آن را پیدا نکردند.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران می‌گوید با توجه به اینکه ترکیه در بازارهای مختلف منطقه رقیب ایران به شمار می‌رود و در کشورهایی مانند روسیه و عراق، رقابت سنگینی میان کالاهای صادراتی دو کشور وجود دارد، کاهش ارزش لیر اگر با واکنش درست ایران مواجه نشود، می‌تواند به کاهش صادرات کشور منجر شود.
لاهوتی با اشاره به بستر صنعتی و صادراتی اقتصاد ترکیه، اظهار کرد: با توجه به کاهش ارزش لیر، قطعا فرصت بسیار مناسبی برای صادرکنندگان ترکیه فراهم شده است؛ از یک سو قدرت رقابت صادرکنندگان ترکیه از گذشته نسبت به صادرکنندگان ایرانی بیشتر بوده و حالا با وجود فراهم بودن زیرساخت‌ها و با کاهش ارزش لیر فرصت بیشتری برای توسعه بازار در اختیار صادرکنندگان این کشور قرار می‌گیرد. مساله این است که ایران در زمان کاهش ارزش ریال به دلیل بازگشت تحریم ها ناگزیر به اعمال برخی سیاست‌ها شد و این سیاست‌ها صادرات کشور را نیز تحت الشعاع قرار داد. اما صادرکنندگان ترکیه با این مشکلات مواجه نبوده و سیستم اقتصادی آنها به شکلی روان در حال فعالیت است. بنابراین، به طور قطع افزایش صادرات در تجارت ترکیه رخ خواهد داد.
وی گفت: با توجه به اهمیت حفظ بازارهای پیرامونی به ویژه کشورهای حوزه CIS، عراق و روسیه، ضرورت دارد که دولت حمایت های لازم را از صادرکنندگان به ویژه صادرکنندگان حوزه کشاورزی و محصولات غذایی به صورت مضاعف به عمل آورد؛ اگر چه تاکنون حمایت‌ها و مشوق‌های خاصی به صادرکنندگان ارائه نشده است. اما با توجه به کاهش ارزش لیر و افزایش صادرات ترکیه پرداخت مشوق‌ها دیگر یک انتخاب نیست بلکه یک الزام است. دولت باید این الزام را در نظر بگیرد و حمایت های ویژه ای چه در حوزه حمل و نقل و چه در حوزه مشوق‌های نقدی در نظر بگیرد که صادرکنندگان بتوانند در مقابل افزایش قدرت صادرکنندگان ترکیه، کماکان بازارهای خود را حفظ کنند.
رئیس کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران با اشاره به افزایش هزینه حمل و نقل پس از پاندمی کرونا، گفت: یکی از حوزه هایی که با افزایش هزینه دو تا سه برابری مواجه شد، حمل و نقل است. از این رو، دولت در این شرایط، می‌تواند با پرداخت نقدی مشوق‌ها به صادرکنندگان بخشی از این افزایش قیمت در حوزه حمل ونقل یا حتی بسته‌بندی را پوشش دهد. یا چنانچه، برای صادرات یک سری از کالاهای صادراتی به بازارهای مشخص، مشوق های مستقیم پرداخت شود، قدرت رقابت صادرکنندگان ایرانی افزایش پیدا می‌کند.
او گفت: اگر چه، در بسته‌های حمایتی صادرات، حمایت‌های مورد اشاره قید شده است، اما به دلیل آنکه منابع آن به طور کامل تامین نمی‌شود، سازمان توسعه تجارت نمی‌تواند این مشوق ها را به موقع پرداخت کند. پرداخت مشوق و اعمال حمایت باید در زمان خود اتفاق بیفتد تا اثر گذار باشد. اینکه پرداخت این مشوق‌ها به سال‌های بعد موکول می‌شود، تاثیری نخواهد داشت، چرا که صادرکننده، مطمئن نیست که این اعداد و ارقام در آینده پرداخت خواهد شد و صرفا تعیین مشوق‌ها در قیمت تمام شده محصول اثری نخواهد داشت.
لاهوتی تاکید کرد: با توجه به اهمیت ارزآوری صادرات، حمایت از صادرکنندگان برای رقابت با صادرکنندگان ترکیه، یک الزام است، نه یک انتخاب و دولت باید هر چه زودتر به این حوزه ورود کند و منابع حمایتی خود را در اختیار سازمان توسعه تجارت قرار دهد و سازمان نیز بلافاصله این منابع را با وسواس به صادرکنندگان تخصیص دهد.