در نشست تخصصی بانک‌های مخابراتی (تلکوبانک) چه گذشت؟
احمد میردامادی، مدیرعامل کنسرسیوم سنباد در نشست تخصصی بانک‌های مخابراتی (تلکوبانک) نمایشگاه تراکنش ایران درباره همکاری صنعت مخابرات و بانک گفت: بازی همراهی تلکام و بانک در جهان بازی پیچیده‌ای است که به دلیل حجم منافع زیاد رخ داده است؛ که در ایران این موضوع به سبب شرایط خاص تشدید هم می‌شود. اگر بخواهیم به تاریخ نه چندان مطلوب پیشین بازگردیم، باید به این موضوع توجه داشته باشیم که در بخش MVNO، بخش بانکی کشور به حوزه اپراتوری وارد شد اما در نهایت عملکرد ضعیفی را شاهد بودیم.
او ادامه داد: مجموعه بانک و اپراتورهای مخابراتی هر دو انحصار طلبی هایی دارند چرا که صرفا می‌خواهند دریافت منافع داشته باشند و حاضر به اشتراک منابع نیستند؛ این برخلاف مدل تفاهم و مشارکت در راستای توسعه است. همچنین، با توجه به نگاه سختگیرانه رگولاتور و بسته بودن حلقه ارتباط و همکاری، نمی‌توان انتظار داشت که تلاقی و همکاری میان این دو صنعت به سرعت و سادگی رخ دهد.
مدیرعامل کنسرسیوم بانکداری باز سنباد با بیان این که در این صنعت شاهد یک هدررفت منابع و مسابقه بی‌سرانجام هستیم، وی اظهار داشت: باید متوجه شویم که بازار هوشمند و بیرحم است و منتظر ما نمی‌ماند و همانطور که در نوشتار گسست بانک ها هم پیش بینی شده بود فرصت های این حوزه توسط دیگر بازیگران به شدت مورد هجوم است.
در همین راستا، لازم است تا فرهنگ تفاهم در صنعت بانکی و تلکام ایجاد شود تا با هم افزایی یک کنسرسیوم ایجاد شود و سنباد نمونه ی خوبی از این مدل هم افزایی است. در واقع ریسک اصلی غلبه ی رقابت اشتباه بر هم افزایی درست است.
او خاطر نشان کرد: بانک‌ها و اپراتورها بابت عدم ارائه یک خدمت و خلاء بازار احساس ضرر نمی‌کنند، در این راه باید از ظرفیت‌های خود با ایجاد تفاهم بین بازیگران استفاده کنند. به عنوان یک راه حل، اپراتورها می توانند عملیات بانکداری باز را از طریق سنباد یا هر کنسرسیوم دیگری شروع کنند .
مدیرعامل سنباد با اشاره به مدل موفق همکاری بانک و اپراتور، گفت: یک گام خوب در حوزه تعامل بانک و اپراتور می تواند این باشد که سرویس احراز هویت میان اپراتور و بانک را توسعه دهیم و این مسئله نیاز به ریسک پذیری دارد اما اگر آغاز شود حرکت موثری است. اپراتور یک ردیابی مداوم و پیوسته روی مشتری دارد و در تمام اوقات شبانه روز و در خاص ترین حالات هم مشتری را همراهی می کند و این خیلی ارزشمندتر و دقیق تر از ارتباط بانک و مشتری است که صرفا در رفتار تراکنشی خلاصه می شود. از سویی دیگر حلقه مفقوده حوزه پرداخت در ایران بحث نظام اعتباری است که اپراتور با توجه به اطلاعات و پروفایل و ارزش سیم کارت هرکاربر، به‌راحتی می‌تواند در این فرآیند به شبکه بانکی کمک کند.
میردامادی در پایان خاطر نشان کرد: ما در سنباد در حال مذاکره با جیرینگ هستیم و با یلو هاب ایرانسل (Yellow Hub) نیز اقداماتی انجام شده است؛ سنباد آماده همکاری سازنده و ارزشمند است.
صادق فرامرزی، مدیرعامل هلدینگ فناوری اطلاعات بانک صادرات (صاد) در این نشست با اشاره به ریشه همکاری صنعت تلکام و بانکی گفت: بانک و اپراتور هر دو دارای یک ثروت ارزشمند به نام گروه های مشتری هستند و در چند سال اخیر اپراتورها در ایران تمایل زیادی داشتند تا با استفاده از ابزارهای بانکی با توجه به گستردگی مشتریان، درآمد کسب کنند؛ در این راستا بخش صنعت ارتباطات کشور تلاش‌هایی کردند که رگولاتور نپذیرفت و این تلاش‌ها در ادامه با کدهای دستوری (USSD) به مشکلاتی مهم بین رگولاتور و صنعت های مخابرات و پرداخت تبدیل شد.
او درباره بانک‌های مخابراتی گفت: مفهوم جدید تلکو بانک از نظر من تفاوت خاصی با اپلیکیشن‌های موبایلی و نئو بانک ندارد؛ در دنیا نیز تصور خاصی از تلکوبانک‌ها وجود ندارد.
مدیرعامل هلدینگ صاد درباره تجربه ورود بخش پرداخت و بانکی به حوزه تلکام گفت: متاسفانه باید گفت که MVNOها موفق نبودند و در نهایت این فرصت را از دست دادند. حالا، اپراتور باید از ظرفیت بخش بانکی با توسعه API و همکاری استفاده کند. اپراتورها در ورود به بانکداری باز خود را در موقعیت اشتباهی شناسایی کردند و در نهایت با عدم همکاری در مدل سهامداری درست، در ورود به بوم‌های بانکداری باز موفق نبودند.
فرامرزی با بیان اهمیت استفاده اپراتورها از ظرفیت API و داده‌ها گفت: اپراتورها در ایران داده‌های بسیار با ارزشی دارند. بحث API بسیار مهم است و اپراتور باید از این فرصت استفاده کنند تا از داده‌ها بهتر و به نفع صنعت تلکام و بانک استفاده شود.
او تاکید کرد: نئو بانک نیز بسیار مهم است و فرصتی برای بخش ارتباطی کشور برای همکاری آسان با شبکه بانکی هست. نیاز است تا با استفاده از ظرفیت اپراتورها در حوزه بانکداری باز محصول تولید کرد چرا که API در بخش بانکداری باز کار بزرگی نیست. در حال حاضر، سنباد به دنبال آن است تا با ایجاد ارزش افزوده، محصول تولید کند و این کار ارزنده ای است.
مدیرعامل هلدینگ صاد خاطر نشان کرد: مدل جذاب محصول در بانکداری باز را می‌توان دایرکت دبیت (Direct Debit) دانست که تجربه مشتری بی‌نظیری دارد. با همکاری بانک‌ها و شرکت‌های اپراتور می‌توان از این ظرفیت ارزشمند بهینه استفاده کرد.
حسام حبیب‌الله، مدیرعامل شرکت جیرینگ در نشست تخصصی بانک‌های مخابراتی گفت: واژه تلکوبانک بسیار تازه است اما ارتباط، رقابت و البته همکاری صنعت مخابرات و بانکی یک نکته مهم است که در جهان از گذشته وجود داشته است. صنعت ارتباطات و بانکی دو صنعت استراتژیک مهم هستند.
مدیرعامل شرکت جیرینگ با بیان تفاوت‌ها و شباهت‌های صنعت بانک و پرداخت، اظهار داشت: میزان وابستگی و سرمایه‌گذاری در این صنایع متفاوت است اما در بحث شباهت‌ها، هر دو صنعت بیشترین جامعه مشتری را در جهان دارند و از سویی دیگر هر دو صنعت نیازمند منابع مالی و انسانی زیادی هستند.
مدیرعامل جیرینگ تاکید کرد: همگرایی، نزدیک شدن و تلفیق شدن صنعت تلکام و بانکی می‌تواند منجر به خلق ارزش افزوده‌هایی شود که هر دو صنعت سودآوری بیشتری داشته باشند و تجربه بهتری برای مشتریان ایجاد شود. صنعت بانکی و تلکام از نگاه من باید آشتی کنند و با ورود به این بازار ظرفیت‌های ارزشمند غیرفعال را فعال کنند.
باقر صمدی، معاون دیجیتال شرکت ایرانسل در این نشست با اشاره به ظرفیت‌های اپراتورهای مخابراتی اظهار داشت: ما در مجموعه ایرانسل به ۴۰ میلیون و همراه اول به ۶۰ میلیون کاربر سرویس ارائه می‌دهد؛ اپراتور یک ظرفیت است چرا که همه مردم هر روز در حال تبادل داده در اپراتورها هستند.
او درباره مزیت‌های اپراتورها در مقابل بانک‌ها افزود: اپراتورها نشان داده‌اند که تراکنش‌های خرد را به خوبی انجام داده‌اند و و این تجربه خوب دستاوردی برای خدمات بانکی است؛ همچنین، سرویس‌های شخصی سازی شده در سیستم اپراتور یک روال عادی است اما در بانک وجود ندارد؛ اعتقاد داریم بانک می‌تواند از ظرفیت اپراتور برای بهبود خدمات و احساس بهتر در مشتری استفاده کند.
صمدی با تاکید بر سخت‌گیری رگولاتور در ایران، ادامه داد: در دنیا بانک‌های مرکزی یا رگولاتور سخت‌گیری بیش از حد ندارد، در جاهای دیگر یک اپراتور می‌تواند مجوز خدمات بانکی یا پرداخت دریافت کند اما در ایران این موضوع غیر ممکن است. برای نمونه شرکت MTN به عنوان سهامدار ایرانسل توانسته در آفریقای جنوبی که خدمات بانکی به خوبی توسعه پیدا نکرده به دستاورد ۷۰۰ هزار پایانه پرداخت روی شبکه مبایل برسد، این نمونه‌ای است که یک بانک نمی‌تواند به سادگی چنین سیستمی را پیاده سازی کند و برای بانک بسیار پر هزینه است.
معاون دیجیتال ایرانسل تاکرد کرد: اعتقاد دارم، سیستم PAY AS YOU GO سرویس خوبی است که در ایران نیاز است و این سرویس در اپراتور وجود دارد. در ایرانسل حدود هشتاد API را احصا کردیم که می‌تواند کاربردهای مناسبی در شبکه پرداخت و بانکی داشته باشد اما پیش نیاز آن یک شرکت مشترک است تا همکاری میان اپراتور و بانک صورت بپذیرد تا این محصولات قابل استفاده شود.
سیدرضا جوکار، مدیرعامل شرکت همراه کسب‌و‌کار هوشمند در پایان با اشاره به تفاوتهای خدمات بانکی و خدمات در بخش مخابراتی گفت: خدمات در بخش بانکی یک ابزار گسسته است و در صنعت مخابرات شاهد یک خدمته پیوسته هستیم چرا که حداقل حدود 4 تا 8 ساعت افراد درگیر ارتباطات و تلفن همراه خود هستند؛ این ظرفیت ارزشمندی از شناخت کاربر برای استفاده و تولید یک ارزش افزوده است.
او با بیان این که اپراتورهای MVNO ناموفق بودند، افزود: به بخش بانکی کشور اجازه داده شد تا در حوزه مخابرات وارد شوند اما به گمان در نهایت آپتل و سامانتل را نمی‌توان کسب‌و‌کارهایی موفق دانست. باید پذیرفت که هر دو صنعت حاکمیت پذیر هستند و می‌توان از این ظرفیت‌های ارزشمند استفاده کرد.
گفتنی است، نشست تخصصی بانک‌های مخابراتی (تلکو بانک) یکی از سلسله نشست‌های هفتمین نمایشگاه تراکنش ایران بود. این نمایشگاه تخصصی حوزه بانکداری و پرداخت در تاریخ 21 و 22 دی ماه در محل مرکز آفرینش کانون پرورش فکری برگزار شد.