صفر تا صد دریافت چک موردی از بانک‌ها
بانک مرکزی به تازگی اصلاحیه مقررات اعطای چک موردی را به بانک‌ها ابلاغ کرده است که طبق آن، اعطای چک موردی به مشتری بایـد از طریـق سـامانه صـیاد بـا دریافـت شناسـه یکتـا بـرای هر برگ چک موردی انجـام شود که نیازی به رعایـت فرآینـدها و الزامـات نـاظر بـر اعتبارسـنجی و رتبه بندی اعتباری نیست.همچنین، افراد دارای شرایط زیر نمی‌توانند چک موردی از بانک‌ها دریافت کنند:
۱) اشخاص ورشکسته
۲) افرادی که به دلیل نداشتن تمکن مالی قادر به پرداخت بدهی و دیون خود نباشند.
۳) وکیل/نماینـده صـادرکننده (امضـاءکننده) چـک برگشـتی رفـع سـوءاثر نشـده از طـرف اشخاص صاحب حساب وفق شرایط مقرر در قانون.
۴) اشخاص دارای چک برگشتی رفع سوءاثر نشده اعم از موردی و عادی.
۵) اشخاصی که بنـا بـه رأی قطعـی مراجـع قضـایی حسـب مفـاد قـوانین مربـوط از جملـه مــوارد مقــرر در قــانون، بــه محرومیــت از داشــتن دســته چــک و چــک مــوردی محکــوم شده‌اند.
۶) اشخاصی که حساب جاری آنهـا بـه دلایـل قـانونی یـا حسـب تصـمیم مرجـع قضـایی مسدود شده و برداشت از آن ممنـوع اسـت؛ بـه اسـتثنای مـواردی کـه صـرفاً بخشـی از موجودی حساب جاری مشتری مسـدود شـده و برداشـت مـابقی موجـودی حسـاب جـاری وی امکانپذیر است.
۷) اشــخاص ورشکســته، ناتوان از پرداخــت محکــوم‌بــه (افرادی که به دلیل نداشتن تمکن مالی قادر به پرداخت بدهی و دیون خود نباشند) یــا دارای چــک برگشــتی رفــع سوءاثر نشده که مطابق حکم مقرر در تبصـره ٢ ذیـل مـاده ۲۱ مکـرر قـانون، بـه وکالـت با نمایندگی از طرف صاحب حساب اعم از شخص حقیقی یا حقوقی اقدام می‌کنند.
سقف تعداد چک موردی درخواستی از بانک‌ها
از سوی دیگر، اعطای چک موردی به مشـتری تـا قبـل از تعیـین تکلیـف چک‌هـای مـوردی قبلـی اعطـایی به وی در سامانه صیاد یا ارائه آنها به بانک، ممنوع است و در صورت پرداخت نکردن وجه چـک مـوردی بـه دلیـل نداشـتن موجـودی کـافی یـا تحقـق هـر یک از علل مقرر در قانون برای برگشت چـک، صـاحب حسـاب و وکیـل یـا نماینـده امضـاءکننده چـک از طـرف وی تا زمان پرداخت دین ناشـی از چـک مزبـور، مشـمول محرومیت‌هـای منـدرج در مـاده (٥) مکرر الحاقی بـه قـانون و نیـز محرومیـت از دریافـت دسـته چـک، صـدور چـک جدیـد و اسـتفاده مجدد از چک موردی می‌شود.
در این زمینه، دارنده چک موردی می‌توانـد آخـرین وضـعیت صـادرکننده چـک مـوردی شـامل سـابقه چـک برگشتی در سه سـال اخیـر و میـزان تعهـدات چک‌هـای تسـویه نشـده را از طریـق سـامانه صـیاد استعلام کند. البته، تســویه چــک مــوردی منــوط بــه ثبــت مشخصــات آن و نیــز ثبــت عملیــات تســویه آن در سامانه صیاد است.
علاوه بر این، هر مشتری حداکثر می‌تواند در هر تقاضا دو فقره و در مجموع سالانه معادل پنج فقره چک موردی از بانک دریافت کند.
ممنوعیت استفاده از چک موردی به عنوان ضمانت
سایر مقررات اعطای چک موردی بیانگر ممنوعیت اعطای چک موردی به حساب جاری مشترک، ممنوعیت استفاده از چک موردی به عنوان ضمانت و غیرقابل انتقال بودن این چک به غیر است. لازم به ذکر است که سقف مبلغ کلی مجاز سالیانه برای صدور چک موردی براساس شیوه‌نامه موضوع ماده (۷) دستورالعمل اجرایی ماده (۶) اصلاحی قانون است. البته، براساس اصلاحیه بانک مرکزی اشخاص حقوقی نیز می‌توانند چک موردی از بانک‌ها دریافت کنند که شرایط آن به شرح موارد زیر است:
۱) ارائه صورت‌های مالی حسابرسی شده سالیانه
۲) ارائه اظهارنامه مالیاتی ثبت شده نزد مرجع مالیاتی
۳) نداشتن بدهی غیرجاری مطابق آیین‌نامه وصول مطالبات غیرجاری موسسات اعتباری مصوب شورای پول و اعتبار