دلار ۱۸ هزار تومانی در راه است؟
درمبادلات دیروز نرخ دلار بعد از ماه‌ها به کانال ۲۵هزار تومان، یعنی محدوده ثبت شده در یک سال پیش بازگشت. با این نزول میزان بازده دلار از ابتدای امسال تاکنون به صفر رسید. این ارقام به‌معنای آن است که خریداران دلار آرام آرام در حال وارد شدن به محدوده زیان هستند.
به گزارش همشهری، قیمت هر دلار آمریکا که از ۱۵آبان ماه امسال سیر صعودی به‌خودگرفته و حتی در ۱۷آذر ماه به مرز ۳۱هزار تومان رسیده بود در یک ماه گذشته با نزولی مداوم و پی در پی مواجه شده است، سرعت این روند نزولی هر روز بیشتر می‌شود.
علت این نزول به مذاکرات هسته‌ای در وین بازمی‌گردد؛ زیرا انتظار این است که با رفع تحریم‌های ظالمانه علیه ایران حجم درآمدهای ارزی از محل فروش نفت، فرآوده‌های نفتی و کالاهای پایه، ازجمله محصولات پتروشیمی، فلزی و معدنی افزایش یابد. افزایش درآمدهای ارزی می‌تواند حجم عرضه ارز را در برابر تقاضا افزایش دهد و به افت قیمت دلار منجر شود. به همین دلیل بازیگران بازار ارز از مدت‌ها پیش به مذاکرات هسته‌ای در وین چشم دوخته‌اند و هر نوع تحولات در این بازار را به دقت دنبال می‌کنند.
این اما همه ماجرا نیست، به‌نظر می‌رسد میزان تزریق منابع ارزی از بانک مرکزی ظرف یک ماه گذشته با افزایش چشمگیری مواجه شده است. اگرچه بانک مرکزی اطلاعاتی در این‌باره منتشر نمی‌کند اما برخی اطلاعات تأیید نشده و مقایسه آمارها نشان می‌دهد احتمالا به‌دلیل افزایش فروش نفت و دسترسی بیشتر به منابع ارزی شدت تزریق منابع ارزی به بازار افزایش یافته و این موضوع در نزول قیمت دلار نقش داشته است. آمارهای مربوط به تولید ناخالص داخلی و همینطور گزارش مؤسسات انرژی جهان تأیید می‌کند حجم صادرات نفت ایران افزایش یافته است.
سقوط به کانال ۲۵هزار تومان
آمارها نشان می‌دهد ظرف یک هفته گذشته قیمت ارز با ۲سقوط پیاپی مواجه شده است. به‌طوری که اواخر هفته قبل ابتدا قیمت هر دلارآمریکا به کانال ۲۶هزار تومان نزول کرد و درمبادلات دیروز نیز بعد از ماه‌ها قیمت هر دلار آمریکا با ۵۷۰تومان کاهش به ۲۵هزارو ۶۳۰تومان رسید. سال گذشته دقیقا در روزهای نخست اسفند ماه قیمت هر دلار آمریکا در همین محدوده در نوسان بود. این اطلاعات بیانگر آن است که قیمت هر دلار آمریکا در یک هفته گذشته بیش از ۵.۵درصد معادل ۱۵۰۰تومان کاهش یافته و با این میزان نزول بازده سرمایه‌گذاری در بازار ارز به صفر رسیده است و خریداران دلار باید از این پس فکری به حال ارزهای خود بکنند تا درصورت کاهش بیشتر نرخ‌ها از زیان جلوگیری کنند.
دیروز همچنین قیمت هر دلار در بازار مبادلات فردایی هرات به ۲۴هزارو ۹۷۰تومان رسید. این موضوع نشان می‌دهد روند نزولی قیمت دلار در بازار ارز تهران احتمالا امروز هم ادامه خواهد یافت زیرا بازار مبادلات فردایی هرات در طول چند ماه گذشته سیگنال‌های آشکاری به بازار نقدی تهران داده و هر گاه قیمت‌ها در این بازار نزول کرده بلافاصله اثر آن در چهار راه استانبول درتهران نیز نمایان شده است. نزول نرخ‌ها در بازار مبادلات فردایی هرات به‌معنای آن است که بازیگران بازار ارز اعتقاد دارند قیمت دلار در روزهای آینده با کاهش بیشتری مواجه خواهد شد.
به موازات این رویداد دیروز قیمت هر یورو هم بعد از ماه‌ها به زیر ۳۰هزار تومان سقوط کرد و به ۲۹هزارو ۲۰تومان رسید. چنانچه این روند نزولی ادامه یابد احتمالا قیمت هر یورو امروز به کمتر از ۲۹هزار تومان هم خواهد رسید. دیروز همچنین قیمت طلاو سکه هم با یک درصد افت مواجه شد و قیمت هر مثقال طلای آب شده در آستانه سقوط به زیر مرز ۵میلیون تومان قرار گرفت.
آینده دلار
ظرف یک هفته گذشته بسیاری ازخبرگزاری‌ها و منابع اطلاعاتی غربی و شرقی اعلام کرده‌اند ایران در آستانه بازگشت به بازار جهانی نفت است این بازگشت با توجه به آنکه قیمت نفت هم‌اکنون در محدوده ۹۳دلار است می‌تواند حجم درآمدهای ارزی ایران را به شکل مطلوبی افزایش دهد. هنوز مشخص نیست با رفع تحریم‌ها میزان صادرات نفت ایران تا چه میزان افزایش خواهد یافت اما برآوردهای اویل پرایس نشان می‌دهد ایران این توانایی را دارد که بعد از رفع تحریم‌ها بلافاصله حجم صادراتش را تا۵۰۰هزار بشکه در روز افزایش دهد. منابع جهانی که براساس حرکت نفتکش‌ها صادرات نفت را رصد می‌کنند اعلام کرده‌اند ایران هم‌اکنون تا یک میلیون و ۳۰۰هزار بشکه نفت صادر می‌کند، بنابر این انتظار می‌رود بعد از رفع تحریم‌ها در کوتاه‌مدت حجم صادرات نفت ایران به دوران قبل از تحریم یعنی ۲.۲میلیون بشکه در روز باز گردد به‌ویژه اینکه این روزها به‌دلیل رشد شدید قیمت، بازار جهانی، تشنه نفت ایران است.
این موضوع می‌تواند به سرعت اثرات شوک‌آوری بر بازار ارز داشته باشد و به کاهش قیمت ارز دربازارداخلی منجر شود. بر همین اساس پژوهشگران واحد مطالعات اکونومیست نیز در پژوهشی که اخیرا انجام داده‌اند، استدلال کرده‌اند با امضای توافق هسته‌ای، اقتصاد ایران بهبود چشمگیری را در سال آینده تجربه خواهد کرد به‌طوری که رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۲۲جهش ۸.۹درصدی را تجربه خواهد کرد و نرخ دلار طی ۲ سال تا کانال ۱۸ هزار تومان کاهش خواهد یافت. به زعم اکونومیست توافق هسته‌ای بین ایران و آمریکا تقریبا قطعی است.
حسن کاظم‌زاده، کارشناس بازار سرمایه اما نظر متفاوتی دارد و معتقد است به غیراز مذاکرات هسته‌ای نقش بانک مرکزی هم در نوسان قیمت ارز در روزهای آینده پر رنگ خواهد بود. او در این‌باره در کانال شخصی‌اش نوشت: فعلا تعیین نرخ ارز مجددا تحت کنترل بانک مرکزی است. باید ببینیم نظر بانک مرکزی برای نرخ تعادلی دلار چه خواهد بود. شواهد و قرائن نشان می‌دهد برای سال بعد نرخ ۲۳تا ۲۵، نرخ هدف درنظر گرفته شده است، اما اینکه در کوتاه‌مدت در اثر شوک توافق چقدر کاهش تجربه شود و بعد از آن با چه فرمتی تعادل ایجاد شود فعلا قابل برآورد نیست.