نگرانی استارت‌آپ‌ها از پافشاری برای ایجاد سامانه سوییچ بیمه مرکزی
با این وجود جلسات و مصاحبه‌های اخیر مدیران بیمه مرکزی نشان می‌دهد که اجرای پروژه سوییچ بیمه همچنان در دستور کار است و حتی اخیرا رئیس فاوای بیمه مرکزی، ضمن تاکید بر ضرورت اجرای این طرح، آن را از جمله خط قرمزهای این مجموعه برشمرده است. وی در بخشی از صحبت‌های خود با اشاره به لزوم مشارکت تمامی شرکت‌ها برای اتصال به این سوییچ، تاکید کرده بود که هرگونه همکاری با استارت‌آپ‌ها خارج از این سوییچ باید قطع شود. به همین بهانه، حالا بار دیگر شرکت‌های دانش‌بنیان صنعت بیمه با انتشار نامه‌ای خطاب به چند تن از وزرا و مسوولان نهاد ریاست‌جمهوری، خواستار رسیدگی به این موضوع شده و تاکید کردند که اجازه ندهید بیمه مرکزی قتلگاه استارت‌آپ‌های این صنعت شود.
دانش‌بنیان‌ها، متهم به لابی‌گری
در ماه‌های اخیر شرکت‌های دانش‌بنیان صنعت بیمه، بارها انتقاد خود را نسبت به مدل نظارتی در پیش گرفته شده توسط بیمه مرکزی برای کنترل فعالیت این شرکت‌ها ابراز و خواستار اصلاح آن شدند. پس از آنکه این انتقادات جدی گرفته نشد، کمیته اقتصاد دیجیتال و معاونت علمی ریاست‌جمهوری با تاکید بر نام‌گذاری امسال تحت عنوان «دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» و لزوم حمایت از این نوع کسب‌وکارها، به این مساله ورود کرده و خواستار ایجاد رویه‌ای شدند که هم اهداف نظارتی بیمه مرکزی در آن برآورده و هم از ایجاد انحصار برای یک بخش خاص جلوگیری شود. در همین راستا مقرر شد تا تعیین تکلیف ماجرا، پروژه راه‌اندازی سوییچ مرکزی بیمه توسط شرکت پیمانکار آمیتیس به حالت تعلیق درآید. با این وجود حالا نه تنها مدیر سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات بیمه مرکزی، اجرای این پروژه را خط قرمز بیمه مرکزی خوانده، بلکه در مصاحبه با «چابک آنلاین» اعلام کرد که ۱۷ شرکت بیمه‌ای APIهای خود را به صورت کامل به بیمه مرکزی ارائه داده‌اند و سایر شرکت‌های بیمه‌ای نیز دو سرویس از سه سرویس را اجرایی کرده و سومی را هم در دستور کار دارند.
گذشته از اینها، در جلسه انجمن کارگزاران و شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی نمایندگان بیمه که روز یکشنبه ۲۳ مرداد برگزار شد، حاضران جلسه ضمن متخلف خواندن شرکت‌های دانش‌بنیانی که در قالب شرکت‌های آنلاین بیمه در حال فعالیت هستند، اقدام این شرکت‌ها در جهت مذاکره با نهادهای بالادستی برای حل مشکل سوییچ بیمه را محکوم کرده و نسبت به حل این مساله خارج از ساختار سازمانی بیمه مرکزی انتقاد کردند.
با وجود تمامی تاکیدهایی که در سال‌های اخیر بر لزوم توجه به فناوری‌های نوین برای بهبود بهره‌وری صنایع مختلف و تسهیل هرچه بیشتر دسترسی به سرویس‌های مختلف برای کاربران شده است، اما به طرز مشهودی همچنان کسب‌وکارها و صنایع سنتی، مخالفت جدی خود را با ورود جریان نوآوری ابراز می‌کنند و بر مقاومت در برابر استفاده از روش‌های جدید تاکید دارند. در این جلسه نیز که با حضور مدیران ارشد بیمه مرکزی برگزار شد، شبکه فروش سنتی بیمه اعتراض خود را نسبت به فعالیت شرکت‌های بیمه فعال در بخش فروش آنلاین اظهار کردند و آنها را به مانع‌تراشی در اجرای پروژه سوییچ بیمه و حتی لابی‌گری با نهادهای دولتی برای تامین منافع خود متهم کردند.
در گزارشی که انجمن کارگزاران از این جلسه برای «ریسک‌نیوز» ارسال کرده است، موارد اعتراضی شبکه فروش بیمه نسبت به فعالیت شرکت‌های آنلاین صنعت بیمه عنوان شده است. از جمله این موارد اعتراضی می‌توان به «تشکیل انجمن فین‌تک بدون اطلاع‌رسانی»، موضوع «رسوب حق بیمه» و برخورد با اعطای «تخفیفات غیرقانونی» اشاره کرد. در بخش دیگری از این گزارش نیز شبکه فروش سنتی ضمن اعلام حمایت تمام قد خود از بیمه مرکزی، خواستار برخورد این نهاد با متخلفان و راه‌اندازی هرچه سریع‌تر سامانه سوییچ شده‌اند.
لغو برون‌سپاری پروژه سوییچ
در بخش دیگری از گزارش «ریسک‌نیوز» از جلسه مذکور، به پاسخ بیمه مرکزی به اعتراضات شرکت‌های بیمه حاضر در جلسه اشاره شده است. طبق گزارش منتشر شده، مدیران بیمه مرکزی در این جلسه از موافقت و تاکید وزیر اقتصاد در اجرای هرچه سریع‌تر سوییچ در هفته‌های آتی با هدف ایجاد شفافیت هرچه بیشتر در صنعت بیمه خبر داده‌اند و بر برخورد قاطع با شرکت‌های متخلف در موارد مربوط به رسوب پول و تخفیفات غیرقانونی تاکید کرده‌اند. در ادامه نیز ضمن تاکید بر اجرای قطعی پروژه سوییچ، از لغو سپردن اجرای آن به شرکت پیمانکار -یعنی آمیتیس که پیش‌تر قرار بود مسوول راه‌اندازی این سوییچ شود- خبر داده و گفته شده که قرار است خود بیمه مرکزی راسا این سامانه را راه‌اندازی کند. اگرچه در گزارش روابط عمومی بیمه مرکزی از جلسه به جزئیاتی از صحبت‌های مطرح شده در آن اشاره‌ای نشده، اما بر لزوم اجرای سریع پروژه سوییچ بیمه تاکید شده و راه‌اندازی کامل این سوییچ را نخستین گام جدی در مسیر نظارت هوشمند بر فعالیت کارگزاران آنلاین بیمه دانسته‌‌اند.
هفته گذشته، قاسم نعمتی، رئیس فاوای بیمه مرکزی در گفت‌وگویی اظهار کرده بود که حتی اگر یک شرکت بیمه هم API خود را در اختیار بیمه مرکزی قرار ندهد، باز هم سوییچ بیمه قابلیت اجرا دارد. نعمتی در ادامه تاکید کرده بود: «درحال حاضر سرویس‌های دیگری داخل سوییچ بیمه ارائه می‌شود و حتی اگر یک شرکت بیمه هم API نداده باشد حق ندارد که با کارگزاری‌های آنلاین کارکند و شرکت‌های بیمه باید ارتباط خود را خارج از سوییچ بیمه، با استارت آپ‌ها قطع کنند. وی با اشاره به اینکه عملیات اجرایی سوییچ با هدف بهبود آیین‌‌نامه‌ای و اعمال اصلاحات دنبال می‌شود، گفته بود که شرکت‌های بیمه‌ای موظف هستند که دیتای خود را به بیمه مرکزی ارائه دهند.
وعده مساعدت بیمه مرکزی به معاونت علمی
پس از آنکه در این جلسه مشخص شد برخلاف وعده‌های داده شده، پروژه سوییچ بیمه در شرف اجراست، حالا بار دیگر شرکت‌های دانش‌بنیان صنعت بیمه، طی نامه‌ای اعتراض خود را به آنچه مطرح شده و در جریان است اعلام کردند. در این نامه ضمن ابراز نگرانی این شرکت‌ها از راه‌اندازی قریب‌الوقوع سامانه سوییچ بیمه مرکزی، بر عواقب اجرای این طرح برای جریان نوآوری کشور تاکید شد. در بخشی از این نامه، شرکت‌های مذکور با اشاره به جلساتی که در ماه‌های اخیر میان مدیران ارشد بیمه مرکزی، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و مدیران استارت‌آپ‌های دانش‌بنیان بیمه برگزار شد و قرار بود انجام این پروژه تا تکمیل بررسی‌های کارشناسانه به تعویق بیفتد، از اجرای خاموش این پروژه بر خلاف توافقات انجام شده خبر دادند.
در این نامه که خطاب به وزیر اقتصاد، وزیر ارتباطات و معاونت علمی ریاست‌جمهوری نگاشته شده، آمده است: «به نظر می‌رسد برخی مدیران فعلی بیمه مرکزی سعی بر اجرای فوری و غیر کارشناسی پروژه سوییچ بیمه را داشته و در این راه حتی تاکید کرده‌اند اجباری برای تبعیت از نامه‌های دیگر نهادها از جمله کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال را ندارند. این مدیران در گفت‌وگوهای رسانه‌ای خود که به نظر می‌رسد سعی بر تخریب استارت‌آپ‌ها را دارند، ابایی از ایراد تهمت به جریان نوآوری در این صنعت ندارند و حتی در یک مصاحبه به صراحت گفته‌اند تقریبا صفر تا صد اقدامات استارت‌آپ‌ها غیرقانونی است!»
این شرکت‌ها با اشاره به آنکه در اجرای سامانه سوئیچ، ردپای تضاد منافع در آمیتیس و کارکنان بیمه مرکزی به وضوح دیده می‌شود تاکید کردند که این مورد مصداق بارز مداخله در بازار و تصدی‌گری در حوزه فروش بیمه است و ترکیب سهامداری این شرکت شبهات زیادی را ایجاد کرده و باعث خدشه‌دار شدن اعتماد به بیمه مرکزی خواهد شد. آنها معتقدند که شکی وجود ندارد که شرکت آمیتیس که با وجود ده‌ها کارمند و نیروی فنی و غیرفنی و صرف هزینه گزاف برای تهیه سرور و… تنها کار ویژه و محصول فعالیت آن در چند سال اخیر صرفا چند API استعلام بوده- که آن هم توسط شرکت‌های دیگر و سامانه سنهاب توسعه داده شده است- تبدیل به گلوگاه و یک عامل عمده برای جلوگیری از هر تغییر کوچک و بزرگ و کندی فعالیت استارت‌آپ‌های دانش‌بنیان بیمه خواهد شد.
پیگیری‌ها پیرامون این موضوع از علیرضا دلیری، معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد که قرار است اوایل هفته آینده، جلسه‌ای میان این معاونت و مدیران ارشد بیمه مرکزی برگزار شود. طبق اعلام دلیری، بیمه مرکزی وعده داده تا در این جلسه، پاسخگوی مسائل پیش آمده باشد و زمینه‌های حمایت از تمامی کسب‌وکارهای فعال در این صنعت را فراهم کند. با این‌حال دلیری در اظهارات خود تاکید کرد که چنانچه وعده‌های داده شده در حمایت بیمه مرکزی از جریان نوآوری و کسب‌وکارهای دانش‌بنیان این صنعت عملیاتی نشود، معاونت علمی راسا پیگیر حل این مساله خواهد شد. دلیری با تاکید بر تاثیرات مثبتی که فعالیت‌های نوآورانه این کسب‌وکارها می‌تواند برای صنعت بیمه کشور داشته باشد، تصریح کرد: باید مراجعی که کار رسیدگی به فعالیت‌های این کسب‌وکارها را انجام می‌دهند، از صلاحیت فنی و درک کافی از ابعاد مختلف کار این شرکت‌ها آگاه باشند و با رویکردی سلب برای گنجاندن این شرکت‌ها در چارچوب‌های سنتی اقدام نشود.