همه چیز درباره مالیات حساب‌های تجاری
پس از اتصال دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های پرداخت کشور به پرونده مالیاتی، تفکیک حساب‌های تجاری از حساب‌های شخصی دومین همکاری بانک مرکزی و سازمان امور مالیاتی برای اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان است.
سازمان مالیاتی: ۸ میلیون حساب تجاری داریم
بدین منظور، سازمان امور مالیاتی از اوایل خرداد ماه امسال، تفکیک حساب‌های تجاری را آغاز کرد و حدود هشت میلیون حساب تجاری از سوی مؤدیان در جریان ارائه اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی اعلام شده و این میزان حساب در سازمان به عنوان حساب تجاری شناسایی و ثبت شده است.
در این زمینه، از آنجا که کلیه تراکنش‌های انجام شده صاحبان مشاغل (صنفی و غیرصنفی) از طریق حساب‌های بانکی متصل به دستگاه‌های کارتخوان بانکی و نیز درگاه‌های پرداخت الکترونیکی به عنوان تراکنش‌های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی صاحب حساب بانکی محسوب شده است؛ بانک مرکزی باید اطلاعات این تراکنش‌های بانکی شامل مانده اول دوره، وجوه واریزی، وجوه برداشت شده و مانده آخر دوره هر حساب بانکی را به منظور تکمیل پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مؤدیان موضوع ماده (۱۶۹ مکرر) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶/۱۲/۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی به صورت برخط در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار دهد.
در حال حاضر، پس از گذشت چند ماه از آغاز تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری در سازمان امور مالیاتی، بانک مرکزی به‌تازگی دستورالعمل ناظر بر حساب سپرده تجاری و خدمات بانکی مرتبط با آن را برای اجرا به شبکه بانکی ابلاغ کرد که طبق آن، تمامی حساب‌های سپرده بانکی اشخاص حقوقی، حساب تجاری محسوب می‌شوند.
این دستورالعمل، ارائه یکسری از خدمات بانکی تجاری را مشروط به داشتن حساب تجاری کرده که طبق آن، ارائه هرگونه خدمات بانکی برای تأمین ارز مربوط به واردات کالا و خدمات منوط به وجود حساب تجاری به نام متقاضی واردات است.
همچنین، انتقال وجوه ریالی مربوط به تقاضای تأمین ارز به منظور واردات کالا و خدمات نیز فقط از محل حساب تجاری امکان‌پذیر است و هرگونه اعطای تسهیلات ریالی و ارزی منوط به وجود حساب تجاری به نام متقاضی تسهیلات و واریز وجه آن در حساب تجاری است.
شش مشوق بانکی برای حساب‌های تجاری
علاوه بر این، بانک مرکزی شش مشوق بانکی برای حساب‌های تجاری اعمال کرده که شامل موارد زیر است:
۱) اعطای دسته چک جدید در صورت بازگشت تمامی برگه‌های دسته چک‌های قبلی و نیز بازگشت سه پنجم (۶۰ واحد درصد) از برگه‌های آخرین دسته چک متصل به حساب تجاری.
۲) اعمال تخفیف در کارمزد خدمات بانکی حداکثر تا “۴۰ درصد” فقط در رابطه با سرفصل‌های “صدور انواع ضمانتنامه”، “حواله ها” و “وصول بروات” مندرج در «جدول کارمزد خدمات بانکی ریالی و الکترونیکی» مصوب هیأت عامل بانک مرکزی.
۳) افزایش محدودیت روزانه برداشت غیرحضوری از کلیه حساب‌های تجاری مشتری، حداکثر تا ۵۰۰ میلیون تومان.
۴) افزایش محدودیت ماهانه برداشت غیرحضوری از کلیه حساب‌های تجاری مشتری، حداکثر تا سه میلیارد تومان.
۵) در اولویت قراردادن ضمانت اشخاص دارای حساب تجاری به عنوان یکی از وثایق قابل قبول برای اعطای تسهیلات خرد، موضوع «دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات خرد» مصوب کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی.
۶) عدم اعمال محدودیت‌های مربوط به تعداد مجاز حساب سپرده اشخاص حقیقی در افتتاح و نگهداری حساب تجاری برای مشتری.
البته، از دیگر مشوق‌های بانکی برای صاحبان حساب‌های تجاری این است که دیگر لازم نیست تا برای نقل و انتقالات بیش از ۲۰۰ میلیون تومان خود به بانک مستند ارائه کنند، بلکه بانک‌ها فقط برای نقل و انتقالات بالاتر از مبلغ یک میلیارد تومان باید از این اشخاص مستندات بخواهند.
روش‌های شناسایی حساب‌های تجاری از شخصی
فارغ از خدمات ویژه بانکی برای حساب‌های تجاری، نحوه برخورد شبکه بانکی با صاحبان حساب‌هایی حائز اهمیت است که تجاری بودن خود را اعلام نکرده‌اند که در این زمینه، طبق مصوبه شورای پول و اعتبار اگر حسابی بیش از ۱۰۰ تراکنش در ماه داشته باشد و ۳۵ میلیون تومان در تراکنش‌ها جابه‌جا شود، تراکنش تجاری تلقی می‌شود.
در این زمینه، بانک مرکزی توضیح داده که داشتن ۱۰۰ تراکنش واریزی در ماه فقط ملاک تجاری تلقی شدن یک حساب نیست بلکه باید به‌طور همزمان در یک‌ماه بیش از ۱۰۰ تراکنش و ۳۵ میلیون تومان جابه‌جا شود که صرفا تعداد واریزی به حساب ملاک است نه هر تراکنش.
لازم به ذکر است که پس از اینکه حسابی تجاری شناخته شد، ابتدا پیامکی برای افراد ارسال می‌شود که تراکنش‌هایی بالایی که دارد حساب تجاری است و حساب تجاری نیازمند اخذ مالیات است. البته، اگر صاحب حساب مدعی شود که فعالیت تجاری انجام نمی‌دهد و به اشتباه جزو حساب‌های تجاری شناسایی شده می‌تواند مدارک مربوطه را به سازمان مالیاتی ارائه کند و مساله حل می‌شود.
چه تراکنش‌هایی مشکوک به تجاری نیست؟
اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که سازمان امور مالیاتی برای شناسایی حساب‌های مشکوک به تجاری از معیارهای متنوعی چون تعداد و حجم تراکنش در کنار داده‌کاوی استفاده می‌کند که بر این اساس یکسری تراکنش‌ها از جمله یارانه، واریزی از یک حساب به حساب دیگر متعلق به فرد، تسهیلات بانکی و حقوق جز تراکنش‌های مشکوک به تجاری محسوب نمی‌شود.
بنابراین، زمانی که حسابی را سازمان امور مالیاتی به‌عنوان حساب تجاری شناسایی می‌کند، دو حالت پیش می‌آید؛ یکی اینکه صاحب حساب تجاری پرونده مالیاتی دارد که در این حالت، حساب تجاری شناسایی شده به پرونده مالیاتی وی متصل می‌شود.
در صورتی که صاحب حساب تجاری شناسایی شده، پرونده مالیاتی نداشته باشد، به آن فرد برای تشکیل پرونده از سوی اداره مالیاتی اطلاع‌رسانی می‌شود و او به‌عنوان مودی جدید در سازمان امور مالیاتی شناسایی خواهد شد.
نحوه اخذ مالیات از حساب‌های تجاری
در نهایت، از تراکنش‌های حسابی که به‌عنوان حساب تجاری شناسایی شده است، مالیات گرفته می‌شود. در این بین، اگر مشخص شود که آن فرد پیش از این مالیات آن تراکنش‌ها را پرداخت کرده باشد، هیچ مالیات اضافه‌ای برای این تراکنش گرفته نمی‌شود. البته، در صورتی که مالیات تراکنش موردنظر پرداخت نشده باشد، نرخ مالیات مربوطه متناسب با فعالیت تجاری آن فرد محاسبه و اخذ می‌شود.