جزئیات برنامه دولت برای احیای بانک سرمایه
بانک سرمایه یکی از بانک‌هایی است که به دلیل برکناری اعضای هیات مدیره در سال‌های گذشته و برگزاری دادگاه برای بدهکاران کلان آن بانک، مورد توجه رسانه‌ها بوده است.
بانک سرمایه در سال‌های اخیر روندی نزولی طی کرده و زیان‌های قابل توجهی را در صورت مالی خود ثبت کرده است. مهم‌ترین عاملی که بانک سرمایه را به این روز رسانده، عدم بازگشت تسهیلات اعطایی بوده است، طبق گزارش حسابرس رقمی بالغ بر 10 هزار و 811 میلیارد تومان از کل تسهیلات اعطایی این بانک معوق است و عجیب‌تر آنکه کل مانده تسهیلات اعطایی بانک 5 هزار و 683 میلیارد تومان است.
درواقع حدود 2 برابر کل مانده تسهیلات اعطایی این بانک، مطالبات معوق وجود دارد. از طرف دیگر رقم کل دارایی بانک سرمایه در پایان سال 1400 به رقم 15 هزار و 643 میلیارد تومان می‌رسد که این عدد فقط 5 درصد بیش از کل معوقات این بانک است؛ زیان این بانک براساس گزارش حسابرسی نشده سه ماهه اول سال 1401 به 42 هزار و 376 میلیارد تومان افزایش یافته است.
دو راه برای احیای بانک سرمایه
در دو صورت امکان احیای بانک سرمایه وجود دارد. اول، وصول بخش عمده معوقات 10 هزار 811 میلیارد تومانی و دوم افزایش سرمایه حداقل 15 هزار میلیارد تومانی به صورت نقدی است.
وصول معوقات بانکی باوجود تلاش 5 ساله و صرف 300 میلیارد تومان از طرف بانک و سهامداران به نتیجه نرسیده است و بررسی‌ها نشان می‌دهد وصول معوقات دانه درشت بسیار سخت است. ضمن اینکه طبق گزارش حسابرس، عمده وثایق تسهیلات معوق شده قرارداد لازم‌الاجرا، اسناد تجاری، چک و اسناد رهنی با قابلیت وصول پایین است. بنابراین تا چند سال آینده نمی‌توان انتظار وصول این معوقات را داشت.
معاونت نظارت بانک مرکزی باتوجه به زیان 33 هزار میلیارد تومانی این بانک تا پایان سال 1399، به سهامداران بانک سرمایه افزایش 10 هزار میلیارد تومانی سرمایه به صورت نقدی تا پایان سال 1400 را داده بود که در این مهلت این سرمایه تامین نشد. باتوجه به افزایش زیان این بانک به 40 هزار میلیارد تومان و باتوجه به اینکه حداقل تا پایان سال جاری زیان بانک به حدود 50 هزار میلیارد تومان خواهد رسید، حداقل نیازمند به افزایش 15 هزار میلیارد تومانی سرمایه است که با به‌کارگیری آن و افزایش درآمد بانک از محل تسهیلات اعطایی و سرمایه‌گذاری، درآمدی بیش از هزینه سپرده‌ها کسب کند و رفته رفته این زیان را کاهش دهد.
اما باتوجه به وضعیت این بانک، به نظر نمی‌رسد سهامداران و یا سرمایه‌گذاران خارج از بانک، تمایلی به سرمایه‌گذاری در این بانک داشته باشند.
امیدواری وزیر اقتصاد به حل ناترازی بانک سرمایه
با همه این مسائل، به تازگی احسان خاندوزی وزیر اقتصاد گفته است: «یکی از نقاط آسیب در طول سال‌های قبل ضربه‌ای بود که به بانک سرمایه متعلق به فرهنگیان وارد شد که البته آن هم ناشی از سوء مدیریت صندوق ذخیره فرهنگیان بوده که مسئولیت بانک را برعهده داشت. اما با همکاری بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی برنامه اصلاحی برای بانک سرمایه در پیش گرفتیم، زیرا این تنها بانکی است که به شبکه فرهنگیان کشور تعلق دارد. ناترازی این بانک در حال رفع است تا منافع این بانک به فرهنگیان این کشور برسد.»
بررسی طرح احیای بانک سرمایه در بانک مرکزی با محوریت افزایش 10 هزار میلیارد تومانی سرمایه بانک
طبق اطلاعات به دست آمده از بانک مرکزی و اطلاعات منتشر شده در کدال، بانک مرکزی در حال تدوین برنامه ای برای احیای بانک سرمایه است؛ در این اطلاعیه آمده است: «بازگشت به نامه واصله از شرکت بورس اوراق بهادار تهران مبنی بر لزوم رعایت ماده 2 مکرر 3 دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت های ثبت شده نزد سازمان به استحضار می رساند این بانک به منظور اصلاح و بهبود شاخص‌های مالی، ورود نقدینگی جدید و خروج از ماده 141 اصلاحی قسمتی از قانون تجارت با استفاده از ظرفیت‌های قانونی نسبت به تهیه گزارش طرح توجیهی افزایش سرمایه از مبلغ 4.000 میلیارد ریال به مبلغ 104.000 میلیارد ریال از محل آورده نقدی (سلب حق تقدم) و صدور سهام جایزه برای سهامداران فعلی بانک از محل صرف سهام اقدام نمود که گزارش مذکور طی نامه شماره 103314/99 مورخ 01/10/1399 بر روی سامانه کدال سازمان بورس اوراق بهادار افشاء شده است. با عنایت به وجود محدودیت‌های قانونی که طی نامه 109085/99 مورخ 15/10/1399 بر روی سامانه کدال سازمان بورس اوراق بهادار افشاء شده، این بانک با هماهنگی با بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان نهاد ناظر بر فعالیت بانک ها، نسبت به تهیه برنامه طرح احیا با رویکرد جدید جهت برون رفت از وضعیت موجود اقدام و به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارائه نموده که پس از برگزاری جلسات متعدد با کارشناسان محترم آن بانک و تبادل نظر، طرح مذکور در حال رسیدگی است که به محض دریافت اطلاعات دقیق و قابل اتکا، موارد از طریق سامانه کدال سازمان بورس اوراق بهادار افشاء خواهد شد.»
امید است برنامه اصلاحی بانک مرکزی و دولت سیزدهم برای احیای بانک سرمایه و سایر بانک‌های ناتراز بدون نیاز به انحلال آنها به نتیجه برسد و در سال‌های آینده دیگر شاهد فعالیت بانک‌های زیان‌ده در نظام بانکی کشور نباشیم.