بازار کارتخوان ایران در دست چشم بادامیها
واردات کارتخوان در ایران از اوایل دهه ۸۰ شروع شد. این بازار ابتدا در دست بازیگران فرانسوی مثل اینجنیکو بود. به مرور بازیگران دیگری مثل وریفون امریکایی هم اضافه شدند. رفته رفته به تعداد این بازیگران اضافه شد. بطوریکه از کره جنوبی و تايوان هم بازیگران جدیدی به ایران آمدند. ولی در نهايت این چینیها بودند که بازار کارتخوان ایران را قبضه کردند.
در دو دهه اخیر توسعه انواع پروژههای کارتخوان و کشش این بازار باعث حضور بازیگران متعدد شده است. شاید تشبیه غلطی نباشد اگر این بازار را با بازار خودرویی تشور مقاسه کنیم. با این تفاوت که نظارتها و کنترلها در بازار خودرو جدی تر انجام می شود.
امروزه با نگاهی به سایتهای فروش کارتخوان متوجه میشویم که انواع دستگاه کارتخوان چه به صورت نو یا دست دوم به تعداد بسیار زیاد وارد کشور شده اند. در حال حاضر بیش از ۲۰ برند چینی در بازار فعال هستند یا در تلاش برای ورود به این بازار و گرفتن سهمی برای خود هستند. در این میان به غیر از چند برند مطرح، دستگاههای متفرقه زیادی به چشم میخورند که نه تنها در هیچ رتبه بندی حضور ندارند بلکه در هیچ جای دنیا فروشی نداشته اند و بازار ایران به عنوان آزمایشگاهی برای تست این محصولات در نظر گرفته میشود. البته این دستگاههای کارتخوان متفرقه مستقیما توسط شرکتهای پرداخت به بازار عرضه نمیشوند بلکه عمدتا در بازار بصورت مستقیم به پذیرندگان ارایه میشوند ولی نهایتا شرکتهای پرداخت ارتباط این دستگاهها را در شبکه پرداخت تسهیل میکنند.
در همین رابطه بعضا دیده شده که برخی از این دستگاهها که تایید شاپرک و سازمان تنظیم مقررات را هم ندارند به نام دستگاههای مورد تایید شاپرک، در شرکت های پرداخت تعریف میشوند و به راحتی در بازار مورد استفاده قرار میگیرند و نظارت قابل توجهی در مورد این دستگاه ها وجود ندارد. حتی در سایه مدلهای مورد تایید شاپرک، این دستگاههای کارتخوان همانند مدل دستگاه قاچاق و دست دوم در شرکت پرداخت تعریف میشوند که ضربه ای است بر پیکر شرکتهایی که با هزینههای فراوان و دریافت مجوزهای مختلف اقدام به واردات قانونی کرده اند و ممیزی سنگین شاپرک را گذرانده اند.
به نظر میرسد نظارت و کنترل های بیشتری از سازمان صمت برای توقف واردات دستگاههای متفرقه و همینطور در شرکتهای پرداخت و شاپرک برای جلوگیری از ارتباط این دستگاهها با شبکه پرداخت باید مورد توجه قرار گیرد.
امید است صنعت پرداخت بدلیل هزینههای هنگفت این حوزه و همینطور موضوعات امنیتی و حملههای سایبری به موضوع کیفیت ابزار پرداخت توجه کند تا شاهد رشد قارچ گونهی پوزهای به اصطلاح زیرپله ای در بازار نباشیم و در ازای خروج ارز قابل توجه از کشور محصولات با کیفیت وارد کشور شوند.