حساب ویژه دولت روی درآمد ملت
برخی آمارها نشان می‌دهند لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ به نوعی مالیات‌محورتر از نمونه‌های قبلی است. به طور کلی در بودجه هر سال، حجم درآمدها و مصارف دولت و شرکت‌های دولتی در سال بعد پیش‌بینی می‌شود و معلوم می‌شود که هر کدام از بخش‌ها از چه ناحیه‌ای درآمد خواهند داشت و در چه راستایی مصرف خواهند کرد.
در این میان، منابع بودجه عمومی یا همان درآمدهای بخش دولت به کل عایدی‌ها در سه بخش مختلف تعلق دارد. دارایی‌های مالی، سرمایه‌ای و اعتباری، که در کل در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ معادل با هزار و ۹۸۴ هزار میلیارد تومان بوده است. در این آمارها مشاهده می‌شود سهم درامد های مالیاتی دولت از کل بودجه در سال ۱۴۰۲ به رکورد خود در ۱۳ سال اخیر رسیده است.
رکوردزنی سهم مالیات از بودجه منابع عمومی در سال ۱۴۰۲
کل منابع بودجه عمومی در سال ۱۴۰۲ با ۴۴.۶ درصد رشد از هزار و ۳۷۲ همت به ۱۹۸۴ هزار میلیارد تومان رسید. طبق داده‌ها، در دومین سال عملکرد دولت سیزدهم، لایحه بودجه برای دومین‌بار متوالی، مالیاتی‌تر شده است.
در این مقطع، بر اساس آمار درج‌شده در لایحه بودجه، کل درآمدهای مالیاتی دولت برابر با ۸۲۶ هزار و ۲۹۰ میلیارد تومان است که نسبت به کل منابع دولت در این سال تقریبا سهمی ۴۱.۷ درصدی دارد. در سال قبل هم این سهم برابر با ۳۹.۴ درصد بوده که نسبت به سال قبل از آن تقریبا ۱۰ واحد درصد بیشتر شده بود.
در نتیجه، بررسی‌های آماری نشان می‌دهد سهم مالیات از درآمدهای دولت در سال جاری در قله ۱۳ سال اخیر قرار گرفته است.
مالیات به طور کلی در چند بخش مهم خلاصه می‌شود: مالیات اشخاص حقوقی، مالیات بر درآمدها، مالیات بر ثروت، مالیات بر واردات و مالیات بر کالاها و خدمات. آمارها نشان می‌دهند در سال ۱۴۰۲، سهم مالیات بر درآمد تقریبا ۱۴.۶ درصد کل مالیات‌های تخمین‌زده‌شده بوده که ارزشی معادل با ۱۲۰ هزارو ۸۴۲ میلیارد تومان داشته است. این رقم نسبت به سال قبل رشدی ۴۳ درصدی ثبت کرده که تفکیک آمارها در آن نشان می‌دهد عمده رشد مالیات بر درآمد، در سمت خصوصی بوده است.
جهش بیشتر مالیات خصوصی‌ها از دولتی‌ها
مالیات بخش خصوصی یا همان مالیات بر عایدی کارکنان غیردولتی، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ برابر با ۳۹ هزار و ۲۱۵ میلیارد تومان درج شده که نسبت به لایحه بودجه سال قبل تقریبا ۶۷ درصد افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که در بخش عمومی این رقم با ۲۶ درصد رشد به ۳۰ هزار و ۶۴۳ میلیارد تومان رسیده است.
به عبارت دیگر رشد مالیات بردرآمد بخش خصوصی، بیشتر از دولتی‌ها بوده رو فاصله بی‌سابقه‌ای را ثبت کرده است.
در دو سال گذشته، مالیات بر درآمد بخش دولتی بیشتر بود و اکنون این رقم در مورد خصوصی‌ها بالاتر رفته است. فاصله این دو مالیات را هم که بررسی می‌کنیم، مشاهده می‌شود مالیات بر درآمد بخش خصوصی تقریبا ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بالاتر از این رقم در سَمت دولتی بوده که یک رکورد دیگر در بازه ۱۳ سال گذشته به حساب می‌آید.
این‌که دولت تصمیم گرفته از بخش خصوصی مالیات به مراتب بیشتری را اخذ کند، برخی تحلیلگران را به سوی دو موضوع مهم رهنمون ساخته است؛ نخست آنکه احتمالا دولت در سال آینده انتظار دارد مشاغل بیشتری در بخش خصوصی تعریف شود که حجم مالیات بالاتری را برای آن مدنظر قرار داده است. برخی دیگر نیز معتقدند رشد در این شاخص به علت پیش‌بینی دولت از افزایش درآمد بیشتر در بخش خصوصی است. این در حالی است که چندی پیش وعده رشد ۲۰ درصدی درآمدها در بخش عمومی داده شده بود.
