بخش خصوصی نمی‌داند کجای زمین بازی تحول دیجیتال بایستد
به نقل از روابط‌عمومی و برندینگ فناپ، دکتر شهاب جوانمردی در نخستین پنل تخصصی نهمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت با عنوان «ارزش‌آفرینی دیجیتال در بانکداری»، چالش‌ها و موانع موجود کشور برای ارزش‌آفرینی اقتصاد دیجیتال را در چند محور از جمله مشتری‌مداری، ذی‌نفعان دولتی، شرکت‌های بخش خصوصی، رگولاتوری و بانک‌ها توضیح داد.
مدیرعامل گروه شرکت‌های فناپ مهم‌ترین اصل در مساله تحول دیجیتال را ضرورت توجه به مشتری و مشتری‌مداری عنوان کرد و گفت: «موضوع این است که ما در اکثر اوقات در اقدامات و برنامه‌ریزی‌هایمان، مشتری را در نظر نمی‌گیریم و نگاه واقعی به سمت مشتری نداریم. این درحالی است که باید به سمت ارزیابی و رفتارشنایی مشتری نهایی و خرد برویم اما خیلی اوقات از آن غافل شده‌ایم. باید بررسی کنیم که خواست مشتری چیست و از محصول ما رضایت دارد یا خیر؛ اما اغلب در خلوت‌مان و براساس تصورات ذهنی خودمان، محصولی تولید می‌کنیم و پس از آن به‌دنبال این هستیم که آیا محصولات ما با اقبال مواجه می‌شود یا خیر.»
دکتر جوانمردی با نگاهی به صنعت و ذی‌نفعان تحول دیجیتال در کشور گفت: «موضوع دیگر این است که ما هنوز در مورد کلان مساله‌های کشور با تقابل دولتی‌ها و خصوصی‌ها روبه‌رو هستیم. فاصله نامفهوم و ترجمه‌نشده اسناد بالادستی و برنامه‌ها به قوت خود باقی است و هنوز نمی‌دانیم کلان انتظار دولت و حاکمیت از صنعت مالی چیست، آیا کاری که ما الان انجام می‌دهیم، مورد قبول است، آیا می‌خواهیم کنترل‌پذیری بیشتر را مورد توجه قرار دهیم؟ ما هنوز نمی‌دانیم از منظر اسناد بالادستی، یعنی اسناد بالاتر از بانک‌مرکزی، چه کاری را انجام دهیم توسعه اتفاق می‌افتد. در این فرآیند حتی مشخص نیست بازیگران چه نقشی دارند و ما هنوز نمی‌دانیم که بخش خصوصی کجای زمین بازیبایستد و وارد آن شود، کسی ایرادی نخواهد گرفت.»
مدیرعامل فناپ به حوزه رگولاتوری توسط بانک مرکزی هم اشاره کرد و اظهار داشت: «امروز دغدغه بانک مرکزی نظارت است یا توسعه؟ ما در اخبار در مورد توسعه می‌شنویم اما در عمل، نظارت و کنترل بیشتر را می‌بینیم. اگر فارغ از هر انتقادی، دغدغه بانک مرکزی نظارت بیشتر است،باید مشخص شود که آیا اقدامات ما در این راستاست یا خیر؟»
وی با تاکید بر اینکه ما منابع محدود داریم و باید مشخص شود که این منابع را به کدام هدف اختصاص دهیم، افزود: «سوال این است که برنامه‌ریزی کجای اقدامات ما قرار دارد و اصولا در بانک‌ها ما به‌دنبال فرصت‌ها یا رفع تهدیدها هستیم. من در برخی بانک‌ها دیده‌ام که به دیجیتالی‌شدن به‌عنوان رفع تهدیدها نگاه می‌کنند؛ یعنی مدینه فاضله دارند و برای رسیدن به آن، با ابزارهایی سعی می‌کنند از چیزهای دیگر فاصله بگیرند. هر کدام از این سؤال‌ها را که می‌پرسم در ذهن هرکدام از ما مثال‌های متعددی می‌آید چون مدام با همه آنها مواجه می‌شویم.»
دکتر جوانمردی ادامه داد: «سوال دیگر این است که در سطح راهبردی چقدر شناخت داریم، چیزی که می‌خواهیم به آن برسیم چیست و کجاست؟چطور می‌توانیم ترسیم کنیم و دستاورد نهایی چیست و چقدر سایر بازیگران را در این عرصه به رسمیت می‌شناسیم. این مساله همه‌ی ماست. همه یک محور داریم که خودمان هستیم و بقیه بازیگران را به رسمیت نمی‌شناسیم. در رفتارها و سیاست‌های ما به رسمیت شناختن بازیگران دیگر وجود ندارد.»
مدیرعامل گروه شرکت‌های فناپ با طرح سوالاتی از جمله اینکه گاهی نمی‌دانیم تمرکز ما کجاست، همه‌چیز را می‌خواهیم اما دقیقاً چقدر وقت، صبر، حوصله و منابع داریم و آیا برنامه ما براساس حوصله و صبر و منابع است، یادآور شد: «هنوز که هنوز است روی بازاری که تصورات قبلی داریم، برنامه‌ریزی می‌کنیم. در صورتی‌که روحیات و توقع مشتری سال به سال عوض می‌شود. حالا آیا به دنبال رفع ریشه‌ای مشکلات هستیم؟ یا دنبال حل‌وفصل مقطعی مشکلات هستیم؟»
وی به چالش‌های شرکت‌های این حوزه اشاره کرد و گفت: «در سطح شرکت‌ها ما واقعا از نگاه مهندسی‌زده جدی رنج می‌بریم و فکر می‌کنیم بهتر از مشتری می‌فهمیم. کشورهای درحال توسعه براساس فشار تکنولوژی محصولی تولید می‌کنند و این موضوع هم وارد کشور ما می‌شود. در صورتی که ما نباید روی فشار تکنولوژی برنامه‌ریزی کنیم بلکه باید برنامه‌ریزی ما روی نیاز مردم انجام شود.»
مدیرعامل فناپ تاکید کرد: «ما برای بازاری که ظرفیت و منابع و نیرو ندارد، می‌خواهیم تکنولوژی جدید وارد کنیم اما باید این موضوع را درک کنیم که بازار ما با بازارهای توسعه‌یافته فرق دارد. گاهی در سطح شرکت‌ها معتقد هستیم که محصول مال ماست اما حواسمان نیست که این باید روی چه زیرساختی و با چه سرمایه‌گذاری بنشیند. به این فکر می‌کنیم وقتی ارزش ایجاد شد، سهم‌مان را برداریم. در صورتی‌که باید حداکثرسازی منافع خودمان به حداکثرسازی منافع شرکای‌مان و منافع اکوسیستم تغییر یابد.»
دکتر جوانمردی با اشاره به وجود عدم اطمینان جدی در شرکت‌های این حوزه گفت: «مسائلی که در حوزه سرمایه انسانی و اجتماعی وجود دارد و عدم اطمینانی که در لایه‌لایه‌ی مردم و همکاران‌مان موج می‌زند و نیز عدم ثبات اقتصادی، باعث شده که به‌راحتی جرات سرمایه‌گذاری برای خدمات و محصولات جدید نداشته باشیم. گاهی مسیر ورود به حوزه‌های جدید سخت و ناهموار و پیچیده است که ترجیح می‌دهیم در اقیانوس قرمز حرکت کنیم و شکست بخوریم ولی وارد عرصه جدید نشویم.در صورتی‌که اگر یک بازنگری در بازار داشته باشیم، متوجه می‌شویم که خیلی از موضوعات اصلا قابلیت ورود جدید ندارند و اقتصادی نیستند. یعنی حتی اگر مسائل رگولاتوری آن نیز حل‌وفصل شده باشد و پذیرش بازار هم داشته باشد، اما به‌دلیل مسائل اقتصادی نمی‌توان به آن ورود کرد.»
گفتنی است در نشست ارزش‌آفرینی دیجیتال در بانکداری، علاوه بر دکتر جوانمردی، مجتبی توانگر، رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس؛ عباس معمارنژاد، عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد؛ پیام حنفی‌زاده، عضو هیات‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی و علی عبداللهی، مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک حضور داشتند.
نهمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت روزهای اول و دوم اسفند۱۴۰۱ در سالن همایش‌های برج میلاد برگزار شد.