هدف اصلی تنظیمگر باید رسیدن به اهداف توسعه بالادستی باشد
ولیاله فاطمی در همایش فرصتهای ایران در عصر دیجیتال که در مرکز همایشهای برج میلاد امروز و فردا برگزار میشود، بیان کرد: استراتژیها و مزایای مشارکت در فضای دیجیتال برای همگان کاملا مشخص است اما آیا در بیرون از این همایش هم امکان پذیر است؟ آیا تنظیمگر به یک نوآور، اجازه ورود در محیط کسب و کار را میدهد؟ آیا یک نوآور دائما ترس از به وجود آمدن چالشی جدید ندارد؟ انتظار ما از یک تنظیمگر هوشمند چیست؟
وی در ادامه افزود: اگر فضای عصر دیجیتال را به یک فضای یادگیرنده یا فضای داده محور تعریف کنیم، یک تنظیمگر در این فضا چگونه میتواند با یک نوآور یا یک استارتاپ، یک اکوسیستم فعال و سازنده داشته باشد. اگر قرار است اقتصاد سنتی در آینده ما را چنان ناامید کند که همه امیدمان کسب و کارهای دیجیتال باشد در این صورت تنظیمگری چگونه انجام شود تا به آینده امیدوار باشیم و همه فرصتهای عصر دیجیتال برای ما از دست رفتنی نشود؟
تجربهای که در دنیا وجود دارد چالش بین ارزشهایی است که در نتیجه نوآوری میتواند در اقتصاد محقق شود و مخاطراتی که در نتیجه این نوآوری به وجود آید. این تجربه در یک فضایی با عنوان تنظیمگری گلخانهای به وجود آمده است و سازمان “اف سی ای” لندن هم از آن حمایت کرده و از سال 2016 دنیا در حال کسب این تجربه است. البته در بدو شروع این تجربه، فضا چنان بکر بود که تمامی کشورها با این چالشها مواجه بودند. چالشهایی از جمله به کارگیری نوآوری و ارزشهای نوآوری؛ نا گفته نماند که باید به عنوان یک واقعیت قبول کرد یک نوآوری مخاطراتی با خود به همراه خواهد داشت.
در فضای تنظیمگری گلخانهای به یک نوآور فرصت داده میشود برای یک زمان محدود (مثلا دو سال) یا تعداد نفرات محدود (مثلا 10 هزار نفر) بتواند ایدهاش را عملی کند، حتی اجازه داده میشود برخی مقررات دست و پاگیر را هم در این مدت نادیده بگیرد. مهم این است که اگر تنظیمگر نگاه داده محور دارد برای شناختن این مخاطره نیاز به داده دارد. اگر تنظیمگر مخاطره را نشناسد قطعا توهمهای زیادی برایش به وجود خواهد آمد.
فاطمی با تاکید بر اینکه تنظیم گر با فضای پرابهامی روبه رو است مثالی عنوان کرد و افزود: یکی از مجموعههای ما در چند سال گذشته به یکی از مدیران گفته بود که اینها میخواهند یک بانک مرکزی خصوصی بزنند! بنابراین نوآور باید بداند که اگر نتواند مخاطرات و تهدیدهای ذهن تنظیم گر را برای کاربست آن نوآوری تببین کند و نتواند دیتای لازم برای ارزیابی تنظیم گر ایجاد کند قطعا با مشکلات فراوانی مواجه خواهد شد.
وی افزود: فضای گلخانهای اجازه میدهد که طی دو سال شرکت استارتاپ با ایدهی جدید در یک فضای محدود یا به اصطلاح سندباکس فعالیت خود را انجام دهد و داده تولید کند. این داده برای تنظیمگر مبنای مقررات جدیدی است که میتواند برای یک ایده یا یک کسب و کار استفاده شود.
بنابراین اولین فرض در فضای دیجیتال این است که ما باید به عنوان یک شرکت نوآور چالش با تنظیمگر را حل کنیم. خودمان داده ایجاد کنیم تا بتوان به این اطمینان رسید که از این دادهها استفاده کند. البته هوشمندی تنظیمگرهم این است که هدف اصلی را فراموش نکند؛ متاسفانه تمام تنظیمگرهای ما تنظیمگری میکنند تا تنظیمگری کرده باشند نه اینکه تنظیمگری کنند که به اهداف توسعه بالادستی برسند و سالهاست که در این فضا گیر کردهایم.
بنابراین اولین ویژگی تنظیمگر یادگیرندگی است که این به انتظاراتی که برای برون رفت از فضای ناکارآمدی اقتصادی امروزه است کمک شایانی میکند.
فاطمی در ادامه بیان کرد: همه ما فناوری دیجیتال را با دو ویژگی میشناسیم اول اینکه قرار است به اثربخشی و بهینهسازی بیشتر کمک کند و در وهله دوم یک جامعه با مصرف بهینه که همان نسل Z است را شکل دهد.
به اعتقاد من تنظیمگری بر اساس این دو ویژگی فناوریهای دیجیتال میتواند اقتصاد ما را از وضعیت امروزی رها سازد. نکته اصلی اینجاست که همه ما انتظار داریم تنظیمگر هوشمند عصر دیجیتال به فناوریهای عصر دیجیتال کمک کند تا صنعت هم به بهرهوری برسد.
بنابراین هدف اصلی تنظیمگر توزیع هدفمند یارانه و ایجاد نشدن رانت است که این از ویژگیهای پلتفرمهای اینترپرایس است. این پلتفرمها قطعا به ما کمک میکند که در نقطه مصرف بتوانیم رانت یا یارانه را توزیع کنیم که این اتفاق به بهبود اقتصاد کمک خواهد کرد.
در خاتمه باید بگویم همه امیدواریم که تنظیمگری هوشمند و یادگیرنده به کمک شرکتهای نوآور بیاید و یادمان باشد قرار نیست ما بنشینیم و تنظیمگری ما هوشمند شود. تنظیمگر در نگاه اول یک نگاه دلهرهآمیز دارد زیرا باید به تمام نگاههای دیگر پاسخگو باشد. یک شرکت نوآور در نقطه شروع باید وظیفه خودش بداند که تنظیمگر را در یک مقام عدم ترس و عدم مخاطره قرار دهد و خودش را اثبات کند تا تنظیمگر مجوز لازم را به او بدهد.
با ایجاد این حس در درون خود میتوانیم در عصر دیجیتال فنارویهایی داشته باشیم تا حال تنظیمگر با آنها خوب باشد.