یونیکورن شدن در اقتصاد بسته محقق نمی‌شود
کیوان جامه‌بزرگ در پنل «یونیکورن‌ها در ایران» که در حاشیه نخستین روز همایش فرصت‌های ایران در عصر دیجیتال در برج میلاد تهران برگزار شد درباره چشم‌انداز یونیکورن‌شدن شرکت‌های حوزه دیجیتال توضیح داد و گفت: در فضای فعلی نمی‌توان خیلی ارزش‌گذاری دقیق و قابل استنادی درباره یونیکورن‌ها در ایران داشت. واقعیت این است که در شرایط موجود این سوال خیلی محکم مطرح می‌شود که یونیکورن بشویم تا بعد از آن چه اتفاقی بیافتد؟
وی ادامه داد: در دنیا یونیکورن‌ها سمبل بزرگی برای امید به موفقیت هم برای سرمایه‌گذار و هم برای سرمایه‌پذیر محسوب می‌شوند اما در حال حاضر اگر مجموعه‌های ما در ایران یونیکورن شوند، قرار است چه اتفاقی برایشان رقم بخورد؟
جامه‌بزرگ افزود: مسیرهای پیشرفت یونیکورن‌ها در ایران بسته است و به سختی می‌توان در مورد ارزش‌گذاری شرکت‌های بزرگ حوزه دیجیتال صحبت کرد. اما اگر شرکت‌هایی مانند اسنپ، دیجی‌کالا و علی‌بابا در کشوری مانند امارات بودند حتما ارزششان بالای یک میلیارد دلار بود و یونیکورن محسوب می‌شدند.
معاون توسعه راهبردی و امور شرکت‌های فناپ خاطرنشان کرد: البته باید به این نکته نیز توجه کرد که زمانی یونیکورن‌شدن تقریبا دست نیافتنی بود اما حالا حدود ۱۲۰۰ شرکت یونیکورن در دنیا وجود دارد و تعدادشان از تعداد یوزپلنگ‌های ایرانی هم بیشتر است؛ ما حتی با دکاکورن‌ها و هکتاکورن‌ها مواجه هستیم. در ترکیه شرکتی مانند ترندیول که سالها بعد از دیجی‌کالا شروع به فعالیت کرده و به لحاظ ارزش بازار، میزان تراکنش روزانه و کاربر فعال به دیجی‌کالا نرسیده، دکاکورن (استارت‌آپ با ارزش ۱۰میلیارد دلار) شده است.
وی تاکید کرد: به باور من شرکت‌های بزرگ حوزه دیجیتال ما در یک اقتصاد نرمال حتما یونیکورن محسوب می‌شوند و قابل ارزش‌گذاری خواهند بود.
جامه‌بزرگ با بیان اینکه در یک اقتصاد بسته یا کوچک نمی‌توانیم یونیکورن‌های متعدد داشته باشیم، گفت: یونیکورن‌های دنیا یا سرمایه‌گذار خارجی داشتند یا توانستند بازار بین‌المللی را در اختیار بگیرند. بازار ما در منطقه بازار بزرگی محسوب می‌شود اما در بازار ۸۰ میلیونی با پولی که روز به روز تضعیف می‌شود امید یونیکورن‌شدن در عرصه بین‌المللی ضعیف است. ما نیاز به اقتصاد بین‌المللی داریم که در آن یونیکورن‌ها به وجود بیایند.
معاون توسعه راهبردی و امور شرکت‌های فناپ درباره محدودیت‌های مربوط به تامین مالی برای شرکت‌های حوزه دیجیتال نیز گفت: ابزارهای تامین مالی در کشور ما به شدت محدود است و سرمایه‌گذاری مستقیم در این حوزه خیلی کم اتفاق می‌افتد؛ بازار سرمایه ما تنوع ندارد و نهادهای مالی که بخواهند تامین مالی انجام دهند محدود هستند. حتی در کشور ما هنوز به شکل واقعی صندوق‌های خطرپذیر شرکتی (CVC) وجود ندارد و پلن مشخصی هم برای سرمایه‌گذاری اولیه دیده نمی‌شود.
وی ادامه داد: در کنار این موارد، شاهد وجود موانع ورود به بورس بر سر راه استارت‌آپ‌هایی هستیم که امتحان خود را پس داده و سودده شده‌اند؛ تنها روزنه امید آنها نیز بسته است. در این شرایط انتظار یونیکورن‌شدن غیرواقعی است.
جامه‌بزرگ از حاکمیت خواست امید را در جامعه بخش خصوصی از بین نبرد و تاکید کرد: امید مهم‌ترین انگیزه و نیرویی است که کمک می‌کند یک مجموعه برای توسعه کسب‌وکار خود و یونیکورن‌شدن دلگرم شود.
وی با اشاره به تصمیمات یک‌شبه و تغییر سیاست حاکمیت در رگولاتوری این حوزه گفت: وظیفه حاکمیت باید این باشد که امید را از جامعه کارآفرینی ایران نگیرد و بخش خصوصی نیز با یک عزم جدی نسبت به تشکیل صندوق تامین مالی برای سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های موفق کشور اقدام کند تا خلا نقشه‌راه شرکت‌های دیجیتال را برای یونیکورن‌شدن پوشش دهد. تنها در این صورت این اتفاق شدنی خواهد بود.