پرونده بین‌المللی شدن بورس تهران به کجا رسید؟
موضوع راه اندازی بورس بین‌الملل نخستین مرتبه پنج مردادماه سال ۱۳۹۷ از سوی مرتضی بانک، دبیر شورای عالی مناطق آزاد کشور مطرح شد. وی اعلام کرد: با توجه به نیاز ضروری به مبادلات مالی بین‌المللی تصمیم گرفته شد که ایجاد بورس بین الملل در مناطق آزاد مطرح شود که به عنوان بورس پنجم کشور خواهد بود و در شورای عالی بورس تصویب و مقررات اولیه برای سرمایه‌گذاری ایجاد شده است تا سرمایه‌گذاری مشترک داخلی و خارجی صورت بگیرد.
در این راستا اواسط مهرماه ۱۳۹۸ بود که علی صحرایی – مدیرعامل سابق شرکت بورس اوراق بهادار تهران – از مذاکره با ۱۶ بورس دنیا برای شناساندن بورس تهران خبر داده بود و ۲۷ ابان ماه سال ۱۳۹۸، مظفری، مدیر عامل منطقه آزاد کیش اعلام کرد که مقدمات بورس بین‌الملل در دولت در حال انجام است و تا پایان سال جاری راه‌اندازی می‌شود.
وعده‌ای که محقق نشد و صحرایی دلیل آن را محدودیت‌های تحریمی اعلام کرد و گفت: درحال حاضر ایران مشکلی برای سرمایه‌گذاری خارجی ندارد اما ورود و خروج منابع مالی مهم است که محدودیت دارد. حتی این امکان با کشورهای همسایه نیز فراهم نیست، زیرا در این طرح انتقال پول مساله اصلی است.
این موضوع دوباره سال ۱۴۰۰ از سوی مسئولان مطرح شد و در این راستا مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد که راه‌اندازی بورس بین‌الملل در مناطق آزاد از سوی شورای عالی بورس مجوز آن صادر شده و این بورس با سرمایه ارزی در مناطق آزاد تاسیس می‌شود و تمامی معاملات آن ارزی خواهد بود. بورس بین الملل مناطق آزاد پنجمین بورس کشور است که با هدف تامین مالی ارزی پروژه‌های صنعتی و عمرانی با سرمایه اولیه ۳۰ میلیون یورو در مناطق آزاد راه‌اندازی می‌شود.
همچنین علیرضا ناصرپور، معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به درخواستی که از طرف دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد مبنی بر راه‌اندازی بورس بین‌الملل مطرح شد، اظهار کرد: سابقه این موضوع به سال ۱۳۹۷ برمی‌گردد و اخیرا دوباره پیگیری‌هایی صورت گرفته است. این موضوع در هیات مدیره سازمان در حال بررسی است. در واقع مناطق آزاد طرح توجیهی آن را ارائه کرده و بعد از بررسی‌ها در هیات مدیره سازمان نتیجه نهایی آن اعلام می‌شود.
در نهایت نیز عشقی در آخرین نشست خبری خود در سال گذشته با اشاره به اینکه موافقت‌نامه تاسیس بورس بین‌الملل در شورای عالی بورس صادر شده است، عنوان کرد: چند شرط تعیین شده است که اگر اجرایی شود بورس بین‌الملل تاسیس خواهد شد. البته درخواست دادند اجرای برخی شروط را به تاخیر بندازیم، ما مانع خاصی نداریم اگر شروط را محقق کنند و لیست سهام داران تکمیل شود و زمان بندی تحقق شروط را اعلام کنند. البته تاسیس آن به مناطق آزاد بستگی دارد.
ایران عضو رسمی پیمان شانگهای/یک قدم تا بورس بین‌الملل
بر این اساس روز گذشته، علی فکری، رئیس سازمان سرمایه‌گذاری خارجی و کمک‌های فنی و اقتصادی ایران اعلام کرد که: جمهوری اسلامی ایران با سیاست گسترش همکاری با سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی امسال به عضویت رسمی پیمان شانگهای در آمد پیمانی که اعضای آن دارای ۳ میلیارد نفر از جمعیت جهان و ۲۰ درصد از تولید ناخالص جهان هستند و با پیوستن ایران به صورت رسمی به این سازمان به زیرساخت‌های کشورهای اعضای پیمان شانگهای دسترسی پیدا می‌کند. بعد از پیوستن ایران به سازمان شانگهانی ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور ۲.۵ برابر شده است و طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی ۴۰ میلیارد دلار تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری خارجی در کشور منعقد شده است.
همچنین مرسلی رئیس کمیته سرمایه‌گذاری خارجی سازمان سرمایه‌گذاری خارجی نیز گفت: با پیوستن ایران به پیمان شانگهای زمینه توسعه صادرات برای شرکت‌های بورسی ایران فراهم شده و شرکت‌های بورسی می‌توانند با افزایش صادرات محصولات خود به کشورهای عضو پیمان شانگهای برای سهامداران و سرمایه‌گذاران خود سود بیشتری به دست آورند و امکان توسعه صادرات برای آنها فراهم شود.
بر این اساس و به نقل از پایگاه خبری سازمان بورس، وی گفت: زمینه راه‌اندازی بورس بین‌المللی در کشور فراهم شده که با راه‌اندازی بورس بین‌الملل زمینه جذب نقدینگی از طرف سرمایه‌گذاران خارجی در کشور فراهم شده است.