توکن سوزی چیست؟
توکن‌سوزی یک فرآیند جدید در بازار ارزهای دیجیتال نیست و از سال‌های ابتدایی بیت‌کوین مورد استفاده قرار گرفته است.با این حال، اخیرا با عرضه موجی از توکن‌های جدید در بازار توکن‌سوزی اهمیت بیشتری پیدا کرده است و توسعه‌دهندگان ارزهای دیجیتال جدید یا کم‌ارزش، با استفاده از این فرآیند در تلاش برای افزایش قیمت توکن‌های خود هستند.البته توکن‌سوزی همواره به افزایش قیمتی برای ارزهای دیجیتال منجر نمی‌شود و هر ارز دیجیتال دارای سازوکار توکن سوزی قرار نیست تا همواره روند‌های صعودی قیمتی داشته باشد. همچنین برخلاف برخی تصورات، توکن‌سوزی تنها به هدف افزایش قیمت توکن‌ها انجام نمی‌شود.
توکنومیک و توکن‌سوزی
قبل از خرید ارزهای دیجیتال، توکنومیک پروژه یکی از مهم‌ترین مواردی است که توسط سرمایه‌گذاران بازار بررسی می‌شود. توکنومیک، اقتصاد توکنی پروژه است که عوامل پیرامون توکن از جمله شرایط عرضه و تقاضا، نحوه توزیع، برنامه انتشار و سوزاندن را شامل می‌شود.پروژه‌های آینده‌دار و جذاب بازار، طراحی متفکرانه‌ای در بخش توکنومیک خود دارند تا انگیزه خرید را ایجاد کرده و به گزینه مناسبی برای نگهداری بلندمدت تبدیل شوند. این موضوع اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا در صورت عدم وجود طراحی مناسب، کاربران پس از رخ دادن افزایش‌های قیمتی به سرعت توکن‌های خود را به فروش می‌رسانند که منجر به از بین رفتن فرصت‌های رشد و گسترش پروژه در آینده می‌شود.
به همین دلیل اکوسیستم‌های مناسب و آینده‌دار از تاکتیک‌های بازاریابی تهاجمی و سایر طرح‌های تبلیغاتی برای جذب سریع کاربران ایجاد نمی‌کنند. درحالی‌که این روش‌ها می‌توانند به جذب سرمایه‌گذاران و افزایش قیمتی در کوتاه مدت منجر شوند؛ اما این کاربران وفاداری مورد نیاز پروژه در بلندمدت را ندارند. بنابراین پروژه دیر یا زود از یادها فراموش می‌شود.یک پلتفرم خوش ساخت تعادل بین افزایش تقاضا در طول زمان برقرار می‌کند و در عین حال نرخ تورم را مدیریت می‌کند، تعادلی که گاهی اوقات نیازمند کاهش عرضه در گردش دارایی مربوطه است.
چنین پلتفرمی از یکی از ویژگی‌های جذاب بلاک‌چینی یعنی دادن قدرت به کاربران نیز بهره‌مند است. در برنامه‌ها و پروژه‌های غیرمتمرکز و وب ۰/ ۳، معمولا کاربران همان سهامداران هستند. کاربرانی که علاوه بر استفاده از خدمات، با استفاده از توکن آن مبادله ارزش انجام داده و به‌طور جمعی پلتفرم را شکل می‌دهند. بنابراین در موفقیت پروژه منفعت شخصی دارند و به آن وفادار هستند. ایجاد تعادل مورد نیاز، شکل‌گیری وفاداری و نفع جمعی به خوبی در یکی از استراتژی‌های مدیریت توکنومیک به نام توکن‌سوزی منعکس شده است.توکن‌سوزی یک اصطلاح در بازار ارزهای دیجیتال است که به از بین بردن توکن‌های در گردش اشاره دارد و به هدف کاهش توکن‌ها انجام می‌شود. زمانی که تقاضا ثابت یا در حال افزایش است، کاهش توکن‌ها منجر به افزایش قیمت می‌شود. هرچه توکن سوزی شدید‌تر و تقاضا بیشتر باشد، افزایش قیمتی نیز چشم‌گیر‌تر می‌شود.
البته سوزاندن توکن معمولا همراه با ایجاد توکن انجام می‌شود و معمولا تعداد توکن‌هایی که از بین می‌روند کمتر از آنهایی هستند که ساخته می‌شوند. با این حال در بسیاری از پروژه‌های بلاک‌چینی برای توکن حداکثر عرضه در نظر گرفته شده است و پس از رسیدن به حداکثر، دیگر ساخت توکن امکان‌پذیر نیست.بنابراین توکن‌سوزی در این پروژه‌ها اثرات پایداری دارد و در بلندمدت، می‌تواند در قیمت و شرایط بازار توکن اثرگذاری داشته باشد. همچنین در زمانی که تقاضا‌های کوتاه‌مدت برای پروژه‌های بلاک‌چینی ایجاد می‌شود، توکن‌سوزی می‌تواند تغییرات قیمتی را رقم بزند و منجر به افزایش قیمت پروژه‌های جدید و هیجان‌انگیز بازار شود.البته از سوی دیگر، افزایش ناگهانی تقاضای کوتاه مدت خطرات خود را نیز دارد؛ زیرا به سرعت می‌تواند کاهش یابد، شرایطی که هیچ مقدار توکن سوزی نمی‌تواند از تخریب قیمت توکن جلوگیری کند.
بنابراین در زمان بررسی روند‌های کوتاه یا میان‌مدت، پیش‌بینی توانایی تاثیرگذاری توکن‌سوزی بر قیمت توکن دشوار است. به همین دلیل تحلیلگران و معامله‌گران معمولا اثرات توکن‌سوزی را در معاملات بلندمدت خود در نظر می‌گیرند.امروزه توکن‌سوزی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. رایج‌ترین روش برای توکن‌سوزی، خرید مقدار مشخصی از توکن‌های در بازار آزاد توسط بنیاد پروژه و سپس از گردش خارج کردن آنها است. این امر با ارسال توکن‌ها به یک آدرس کیف پول خصوصی انجام می‌شود، کیف پولی که عبارت بازیابی آن مشخص نیست و بنابراین دسترسی به آن و بازیابی توکن‌ها غیرممکن است.بنابراین توکن‌ها در واقع به‌طور کامل از بین نمی‌روند، بلکه به آدرس‌های غیرقابل بازیابی ارسال می‌شوند که همانند یک قبرستان برای این توکن‌ها عمل و از ورود دوباره آنها به چرخه بازار جلوگیری می‌کنند.
روش دیگر، ایجاد یک سازوکار در کد پروتکل است تا توکن‌سوزی به‌طور خودکار انجام شود. این روش شفافیت بیشتری دارد و بررسی اثرات توکن‌سوزی بر عرضه در گردش و نتیجه نرخ تورم به راحتی از طریق رویداد‌های توکن‌سوزی از پیش برنامه‌ریزی‌شده قابل بررسی است. به‌عنوان مثال، بایننس از این سازوکار استفاده می‌کند و بایننس‌کوین را به‌صورت فصلی می‌سوزاند.همچنین برخی از پروژه‌های بلاک‌چینی بخشی از کارمزد دریافتی از تراکنش‌ها را به توکن‌سوزی اختصاص داده‌اند و از این طریق، به‌طور مداوم فرآیند توکن‌سوزی را انجام می‌دهند و توکن‌های در گردش را کاهش می‌دهند. علاوه بر بنیاد پروتکل و سازوکار‌های ایجادشده، کاربران نیز در توکن‌سوزی می‌توانند مشارکت داشته باشند.توکن‌سوزی تنها برای توکن‌های در گردش بازار انجام نمی‌شود و در برخی زمان‌ها، توکن‌های فروش‌نرفته در عرضه اولیه یا به‌طور کلی عرضه‌نشده نیز سوزانده می‌شوند.
اهداف توکن‌سوزی
درحالی‌که کاهش عرضه و افزایش قیمت یکی از اهداف اصلی توکن‌سوزی به شمار می‌رود، اما هدف تمام توکن‌سوزی‌ها تنها افزایش قیمت نیست. یکی از مزایای توکن‌سوزی، ایجاد اعتماد برای سرمایه‌گذاران و وفاداری به پروژه است. وجود سازوکار توکن‌سوزی، نشان‌دهنده کاهش مداوم عرضه و رخ دادن کمبود در آینده است. بنابراین مشارکت‌کنندگان شبکه و سرمایه‌گذاران به نگهداری توکن‌ها تشویق می‌شوند.خارج شدن توکن‌های اضافی از گردش، خطر کنترل بیش از حد کاربران مخرب بر بازار را کاهش می‌دهد و به امنیت و ثبات پروژه نیز کمک می‌کند. به‌طور کلی توکن‌سوزی علاوه بر افزایش تقاضا و ارزش بازار، به حفظ و رعایت سازوکار اجماع شبکه، محافظت در برابر هرزنامه‌ها و عوامل مخرب، کنترل تورم، حفظ نقدینگی و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران کمک می‌کند.
البته این مزایا همواره به معنی افزایش قیمت نیستند. شبکه شیبا اینو در توکن‌سوزی بسیار فعال است و همواره حجم عظیم توکن‌سوزی آن سر و صدای زیادی در بازار ایجاد می‌کند. با این حال، قیمت توکن شیبا برای مدت زمان زیادی است که نزولی بوده و براساس آخرین داده‌های بلاک‌چینی، ۸۹درصد از دارندگان این ارز دیجیتال در ضرر هستند.با این حال در بلندمدت این احتمال وجود دارد که با کاهش مداوم توکن‌ها، توکن‌های موجود در کیف پول سرمایه‌گذاران و کاربران ارزش بسیار بیشتری پیدا کنند. شرایطی که بهترین حالت در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا در این بین ممکن است به دلایل مختلفی از جمله کاهش جذابیت پروژه، رخ دادن مشکلات امنیتی و سقوط شدید قیمتی کاهش عرضه نتواند تاثیرات مثبت قیمتی به همراه داشته باشد.
منبع: دنیای اقتصاد