دغدغه داتین، رفع شکاف دانشگاه و بازار کار
در آیین آغاز سال تحصیلی جدید که اول آبان ماه برای دانشجویان ورودی ۱۴۰۲ رشته مهندسی کامپیوتر و پذیرفته‌شدگان طرح بورسیه تحصیلی دانشگاه غیرانتفاعی خاتم، برگزار شد موضوعاتی مثل چگونگی فرایند بورسیه داتین و فناپ، اهداف آن و مزایایی که برای دانشجویان درپی خواهد داشت، توسط مدیران ارشد داتین و دیگر مدیران هلدینگ فناپ مطرح شد که در گزارش پیش رو بخش‌هایی از آن آورده می‌شود.
یادگیری و رویاپردازی دو خواسته مهم داتین از دانشجویان
محمد نژادصداقت، مدیرعامل شرکت داتین ضمن تبریک به دانشجویان برای آغاز سفری جدید در زندگی‌شان گفت: «دورانی که شروع کرده‌اید یکی از زیربنایی‌ترین مقاطع زندگی شماست. تصور من به‌عنوان مدیرعامل یک شرکت فناوری این است که دانشگاه در پرورش دو هدف، نقش اصلی دارد؛ یکی یادگیری علم، دانش و مهارت و دیگری توسعه شخصیت انسان. به اعتقاد من همیشه فاصله‌ای بین آن چیزی که یاد می‌گیرید و آن چیزی که می‌توانیم به کار ببریم وجود دارد. ما یک تئوری می‌خوانیم و بعد می‌خواهیم آن را در کار به عمل تبدیل و محصول یا نرم‌افزاری درست کنیم. در این مرحله فاصله خیلی خیلی جدی وجود دارد. درباره این مساله گفته می‌شود دانشی که ما داریم کاربردی نیست. ما در دانشگاه خاتم و در مسیری که در داتین طی می‌کنیم، می‌خواهیم به شما دانش کاربردی یاد بدهیم.»
او به شرح فعالیت‌های داتین در صنعت بانکی و پرداخت اشاره کرد و گفت: «داتین شرکتی در حوزه فناوری است. نرم‌افزارهای بزرگ و بسیار حساس برای بانک‌ها و شرکت‌های بیمه را تولید می‌کند. نرم‌افزارهای داتین این قابلیت را دارند که در هر ثانیه ۱۵۰۰ واریز و برداشت از حساب مردم را مدیریت کنند؛ مجموعه عظیمی از ماشین‌های فوق قدرتمند. اگر به دیتاسنتر یک بانک مراجعه کنید می‌بینید ۲۰۰ تا ۳۰۰ ماشین فوق قدرتمند وجود دارد تا در هر لحظه ۱۵۰۰ تراکنش را مدیریت کند.»
نژادصداقت با طرح این سوال که این کار چطور انجام می‌شود، به گفته‌های خود ادامه داد: «اینکه خیلی راحت روی دستگاه کارتخوان کارت می‌کشید و مجاز یا مجازنبودن برداشت به شما اطلاع داده می‌شود، ثمره نوشتن این برنامه‌هاست. من به این مساله می‌گویم دانش کاربردی. شما باید یاد بگیرید که چنین نرم‌افزاری تولید کنید. می‌خواهیم این تجربه را به شما منتقل کنیم تا یاد بگیرید و محصولی تولید کنید که کشور و مردم به آن متکی باشند و همه از آن استفاده کنند. تصور کنید مردم فقط یک ساعت نتوانند کارت بکشند. چه اتفاقی می‌افتد؟ این همان تجربه عظیم داتین، فناپ و بانک پاسارگاد در تولید یک نرم‌افزار است. ما در کنار شما و در کنار دانشگاه خاتم قرار گرفته‌ایم تا یاد بدهیم نرم‌افزار سازمانی درست کنید.»
به اعتقاد مدیرعامل داتین، فناوری موجود در کشور ما در این حوزه در دنیا کم‌نظیر است. به گفته او تعداد شرکت‌هایی که در دنیا می‌توانند چنین نرم‌افزارهایی تولید کنند، در حد انگشتان یک دست است. اینکه کشور ما توانسته این فناوری‌ها را به دست بیاورد، تجربه کند و بهبود بدهد به‌دلیل دانش نهفته‌شده در کشور ماست که دانشجویان امروز شروع به یادگیری همین دانش می‌کنند. این دانش کم‌اهمیت نیست و ابعاد آن بسیار گسترده است؛ از مدیریت سخت‌افزار تا امنیت سایبری و… .
نژادصداقت، یادگیری و رویاپردازی را دو خواسته مهم داتین و دانشگاه خاتم از دانشجویان قلمداد کرد و گفت: «ما باید رویاپردازی و فکر کنیم که چه باید خلق کنیم تا مسائل مردم را حل کند. بعد از آن شروع به تبدیل رویا به محصول کنیم و آن را ارائه بدهیم. ما از شما فقط همین اشتیاق را می‌خواهیم. مجموعه داتین برای تولید همین نرم‌افزارها امروز ۱۷۰۰ نفر همکار دارد. ۲۰۰ نفر در مشهد هستند، ۵۰۰ نفر در پردیس تهران، ۸۰۰ نفر در خود تهران و بقیه افراد در اصفهان و دیگر شهرها.»
صحبت‌های مدیرعامل داتین با طرح یک پرسش و تاکید بر مهارت نرم ادامه پیدا کرد: «این تیم بزرگ که مثل یک ارکستر می‌ماند چطور مدیریت شود؟ آنها چطور با هم کار کنند تا فرایندهای مربوط به یک محصول پیش برود؟ این‌ها مربوط به مهارت نرم است که شما باید آنها را نیز یاد بگیرید.»
او با اشاره به شکل‌گیری شخصیت انسان در دوران جوانی، دوران دانشگاه را بهترین زمان برای پیداکردن ارزش‌ها خواند و گفت: «بعدا در زندگی می‌خواهید پای چه چیزی بایستید و می‌خواهید از چه چیزی دفاع کنید؟ می‌خواهید برای چه چیزی بجنگید و آرمان‌های زندگی شما چیست؟ این‌ها را باید در همین دوران پیدا کنید. دورانی که وقت مدرسه گذشته، بزرگ شده‌اید و در شروع جوانی هستید. درحقیقت سوال این است که بعدا می‌خواهیم به چه چیزی افتخار کنیم؟ وقتی ۵۰ یا ۶۰ ساله شدیم می‌خواهیم به فرزند یا نوه‌مان بگوییم که ما چه کرده‌ایم؟ در کنار یادگیری تخصص به هیچ وجه این بعد را فراموش نکنید. وقتی به این دوران خودم فکر می‌کنم، می‌گویم کاش در دورانی که جوان و هم سن و سال شما بودم بیشتر تجربه می‌کردم، بیشتر می‌شنیدم و سعی می‌کردم بیشتر خودم را در معرض افکار متفاوت قرار بدهم تا زیربناهای فکری و ذهنی قوی‌تری پیدا می‌کردم. از شما خواهش می‌کنم در کنار تخصص، به یادگیری و گوش‌دادن بیشتر فکر کنید. به نظر من موضوع بسیار مهمی است.»
مدرسه داتین؛ پلی بین دانشگاه و بازار کار
مهدیه نوروزیان، معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت داتین دیگر سخنران این نشست بود. به اعتقاد او با وجود سرمایه‌گذاری روی افزایش کیفیت تحصیل، همیشه شکافی بین آنچه ما از دانشگاه می‌آموزیم و چیزی که در محیط واقعی کار لازم داریم باقی می‌ماند. او راهکار حل این چالش را راه‌اندازی مدرسه داتین عنوان کرد و گفت: «سال ۱۳۹۴ مدرسه داتین را راه‌اندازی کردیم. در این مدرسه ما دوره کارآموزی با محتوای هدفمند را برای کسانی که تازه فارغ‌التحصیل شده یا در سال آخر دانشگاه هستند، برگزار می‌کنیم. این افراد با دانش اولیه برنامه‌نویسی که دارند روی پروژه‌های واقعی شرکت داتین کار می‌کنند و به این ترتیب می‌توانند با سرعت بیشتری وارد فضای کاری شوند. از آنجایی که این پروژه بسیار موفق بود، ما در سال‌های آینده آن را ادامه دادیم. حتی ترغیب شدیم این سفر را همزمان با تحصیل دانشجویان شروع کنیم. ما روش‌های مختلف را امتحان می‌کنیم تا ببینیم بهره‌ورشدن و پرکردن این شکاف به چه طریقی بهتر است.»
او ادامه داد: «علاوه‌بر این ما سعی می‌کنیم به بقیه خلاهایی بپردازیم که لزوما با تحصیل پر نمی‌شود. از جمله اینکه فرصتی داشته باشید و شرکت‌ها را از نزدیک ببینید. با فضاهای کاری آنها آشنا شوید و در پروژه‌های واقعی مشارکت کنید.»
او انتخاب شغل مناسب در حوزه فناوری اطلاعات را به‌عنوان سومین نکته به دانشجویان گفت و تصریح کرد: «شما می‌توانید برنامه‌نویس شوید، همچنین می‌توانید وارد حوزه امنیت یا زیرساخت شوید. همین‌طور در بخش تجربه کاربری کار کنید. این انتخاب سخت است. چه زمانی باید این اتفاق بیفتد؟ قبل از فارغ‌التحصیلی یا بعد از آن؟ یا بعد از امتحان‌کردن چند شغل؟ این تصمیم سختی است و گاهی افراد در مسیر شغلی خود بین فرصت‌های مختلف جست‌وجو می‌کنند تا آنچه در آن خوب هستند، پیدا کنند. ما سعی می‌کنیم شما را برای این انتخاب آماده کنیم تا شما بدون آنکه در جایی تعهد شغلی داشته باشید بتوانید بچشید که کار روزمره هر کدام از این شغل‌ها چگونه است، مهارت‌هایی که نیاز دارند چیست و پروژه‌های واقعی که انجام می‌دهند چه حال و هوایی دارد. این فرصتی است که در داتین و دیگر شرکت‌های گروه فناپ با امکان تجربه مشاغل مختلف دارید و می‌توانید از ترم‌های سه و چهار به بعد مشارکت‌های مقطعی با تیم‌های مختلف داشته باشید.»
به گفته نوروزیان تلاش ما در داتین و هلدینگ فناپ این است که از ترم‌های چهار و پنج به بعد برای دانشجویان کوچ‌هایی را در نظر بگیریم که آنها را راهنمایی کنند. همچنین به سوالاتشان پاسخ دهند که چه امکان‌های شغلی وجود دارد و کدام برای آنها بهتر است.»
هدفمان در داتین رفع دغدغه‌های دانشجویان برای ورود به بازار کار است
هومن مسگری، معاون مشارکت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های داتین، گذاشتن انرژی، کسب دانش حداکثری و تجربه بالا را موضوعات مهم در طول دوره تحصیلی خواند و گفت: «یکی از مسائلی که زیاد دیده‌ایم، این است که تمرکز دانشجویان در طول مسیر تحصیل از فضای تحصیلی خارج می‌شود. برای مثال اصالت به‌جای اینکه به درس داده شود به کارکردن داده می‌شود. معتقد هستم وقتی فردی در دوران دانشجویی سرکار می‌رود احتمالا سه هدف را دنبال می‌کند؛ نخست اینکه در یک محیط کاری باشد، کسب‌وکاری را تجربه کند، آنچه را که بلد است امتحان کند و ببیند آیا واقعا آن چیزی که خوانده و یاد گرفته ثمربخش است یا نه. این یک دید است که قطعا در دوران تحصیل اتفاق می‌افتد. دوم مسیر تامین نقدینگی و امورات مالی است. هرچند در دوران دانشجویی شاید درآمدها آنقدر بالا نباشد ولی آنقدر هست که نیاز حداقلی یک دانشجو را پوشش بدهد. سوم اینکه فعالیتش سابقه کاری شود.»
او با تاکید بر اینکه هدف ما این بود که این سه دغدغه را برای دانشجویان حل کنیم، گفت: «با این نگاه، داتین و دیگر شرکت‌های گروه فناپ و دانشگاه موضوع بورسیه تحصیلی را بررسی کردند. به این جمع‌بندی رسیدند که برای دانشجویان یک بورسیه تحصیلی بگذارند. برای این موضوع، دو روش کمک به دانشجو وجود دارد؛ نیمه اول این مسیر توسط دانشجو و به‌صورت مستقیم از دانشگاه دریافت می‌شود. دانشجویی که بورس می‌شود از پرداخت شهریه معاف است. تامین خوابگاه او نیز توسط دانشگاه انجام می‌شود. از سوی دیگر، محور کسب تجربه و دانش و محک آنچه یاد گرفته‌اید، سمت داتین و فناپ است. در این مسیر ما کمک هزینه تحصیلی به دانشجو می‌دهیم تا خیالش راحت باشد که اگر سرکار نمی‌رود کمک‌هزینه‌ای برای جبران وجود دارد و بیمه تامین اجتماعی‌اش رد می‌شود. به‌ازای همه این‌ها می‌خواهیم یک دانشجوی کامل باشید با تعریفی که امروز شد. به درس، به فوق برنامه و به همه آنچه که باید به‌عنوان یک دانشجو و مهندس نرم‌افزار یاد بگیرید، اهمیت بدهید.»
طبق تعهدات دانشگاه خاتم، داتین و فناپ، دانشجویانی که توانسته‌اند رتبه زیر پنج هزار کشوری و سه هزار منطقه را کسب کنند، از ابتدای تحصیل وارد فرایند بورسیه می‌شوند. مسگری با طرح این موضوع گفت: «علاوه‌بر این ممکن است دانشجویی به هر دلیلی نتیجه کنکور خوبی کسب نکرده باشد ولی مدعی باشد که من توانمند هستم و با مسیری که برای من روشن کرده‌اید همراه و همسو. به این دانشجویان یک ترم فرصت می‌دهیم. انتهای ترم وضعیت نمرات و معدل آنها را می‌بینیم. اگر معدل دانشجو بالای ۱۷ باشد و دروس اختصاصی‌اش بالای ۱۷، او را از انتهای ترم یک و ابتدای ترم دو وارد فرایند بورسیه می‌کنیم.»
او تصریح کرد: «بورسیه تنها بخشی از آن چیزی است که ما در این چهار سال به شما داده‌ایم. ما مستقل از اینکه دانشجو بورسیه باشد یا نباشد، مستقل از اینکه رتبه‌اش یک باشد یا نفر آخر کنکور، مستقل از اینکه چه معدلی بگیرد، ما این مسیر را با دانشجو هستیم و تمام فوق برنامه‌ها، دوره‌های آموزشی و مهارت‌های نرم را در طول این چهار سال با آنها کار می‌کنیم. همچنین کلاس‌های تقویتی، همراهی، کارآموزی و… داریم. همه این‌ها برای همه دانشجویان است. آنقدر که خودشان بخواهند می‌توانند از این مسیر استفاده کنند، مستقل از اینکه معدل آنها چقدر باشد و بورسیه باشند یا نباشند. این برنامه‌ها فقط مخصوص افراد بورسیه نیست. همه دانشجویان مشمول این برنامه هستند و فقط مزایای بورسیه به دانشجویان بورسیه تعلق دارد. ما انتظار داریم این مسیر را با همه شما طی کنیم. برداشت صادقانه و واقعی من این است که شاید ظاهر بورسیه از بقیه کارها جذاب‌تر باشد ولی ۱۰ سال دیگر از امروزتان این را خواهید دید که اتفاقا مسیر بورسیه کم‌اهمیت‌ترین صورت مساله‌ای بود که در این چهار سال با شما داشتیم.»
در پایان این نشست، دانشجویان، پرسش‌های خود را پیرامون موضوعات مطرح‌شده بیان و پاسخ‌های خود را دریافت کردند.